o sene böyük o(ð)lan mekdaba baþladýydý herkeþden önþe sökdü okumayý nektip yazmayý ö(ð)retmen ilk bizim o(ð)lana gordelle dakdý Derviþ’in o(ð)lanlarý ðibi okudacan evel Allah’ýn izniyne gücümün yettiðince
söz vahtýnda açýlý derler gene böyle biðün Derviþ o(ð)lanlarýna para gönderece(ði)miþ “-ýrafýk ” dedi “ele ðetmesin Arpalýgdahý tek dölümü sana vereyin el bin verce(ði)miþ möhüm deði sana beþyüz” dedi
içim gediyo emme nerde len ben de o gayme töbossun iki çay param yok cebimde bi epap masama ðeli de çay ýsmarlarýn deye gorku bokuma gayfaya ðedemeyon aslýnda “-yarýsýný vere go, kendini sýkma gerisini ‘harman verese ’ elmi(si)n boba golay ederiz garýþma” ……….
“-sen hinci bana bi elli lira vere gorsun maksat ‘adý belli ossun’ hani, saðdan soldan olmadýk birinin aðzýna sakýz olmayalým aldýk-verdik iþ bitti gabilinden senin anlaycaðýn get tarlayý sür nadas et, sonura ikile içinde döðnen geçen sene tersledim, zati adý üsdünde arpalýk, bitek kelek ek, sovan dik bi köþesine, nenecen sen beni dinle gerisine garýþma piþman olmazsýn valla
üst yannýn dabaný bireþ yukadýr emme olsun, zararý yok orayý da çevrikle bi ðözel tersle çöregotu, ýsmanak, sovan, malýr, tere aklýna ne ðelise köyde harýmý olmayan bi sensin a gapberif; iki ðün sonura boban ayýrývýsa ya(h)ut da bobayýn baþýna biþiy gelse ölüm hak demiþ, meres halal emme………. eniþdeler paylaþývýrýsa baka-galýrsýn valla
herkeþ benin deye ðezer elde yoð avýþda yok ya bende olmalý demiþ ya bana verende ne var ký sende ne goycan çoluk-çocun öðüne ne yeyip-iþceðsin iki ðün sonura dova edersin bana dediðimi dut da, getdiðim yoldan getmezsen getme” ……. “-yoluna can gurban abey, emme …………”
“-emme ne …” …….. “-yoð eðer iþine gelmeyosa “abey sen kiyasý olma” de! bana maksat sende garýþ el içine çoluk-çocu(ðu)n elin eline bakmasýn ufunetlerini söndür el sýrasýna garýþýrsýn bana dova edersin gün böðün evinde besi bakarsýn, arpalýða sürüvürsün hayat da ters birikdimi arpalýða döküvürsün alt yanna fink ek grandaký çalýya ba(ð)layývýrýsýn evde kaldýmý eþþek, dedikleyin topal geçi gýþýn ya(ð)mýr ya(ð)dýmý dereyi çevirivirisin çoluk-çocuðun içinde döðnesin ölüp-ölünceye bana dova etmezsen namerdin esgiden “-bobam bili” derdim “-bobalý o(ð)lanýn malý olmaz” deye nezaman, nerden bellemiþiyisem bellemiþiyin, bellemeden gedeydim
aðþama eve geldim bobamda bi garýþ surat haralda çoluk-çocuk bi kabahat iþledi dedim ya da avrat…. ya(hut) da anamýnan küsüþtüler bobam ne zufraya oturdu, ne eli ekmeðe ðetti ne dýkým etti, ne aþ yedi öðüne bakdý durdu
ertesi ðün anam taa Çataldepe’ye çift sürdüðüm yere “-Hacuu” “-ekme(ði)ni unuduvumuþsun ay yavrým” deye güya bana azzýk getirdi azýðý unutduðumdan mý, deðil tabi o iþin mahanasý valla geþmiþ gün he(y)bede azýk varýdý haralda zati kuþluða kadak nadas etçez öküzü önümüze katan edip eve getçez azzýk olsa nolu olmasa nolu
de deycem, anam bi elden bi ele eve ðetmeme hurda ne ðaldý demeden iþi-ðücü buraðýp geldiðine ðöre iþin aslý tarla uçu gahýrlanmayon desem de yalan Alla(hý)n bilidiðini gulundan neye saklayan beri yandan da bu mesele açýlsýn isdemeyon geri dönüþü yok bobamýnda mýlýðýný yýkdýðý ondan bellim bellim besbelli “-gel hurdan iki sunum çomaç ye ýçcýk yayýlaðaosunnar öküzleri salývý da” “-hu çýzýyý da çýkývýrayýn da geleyin ana” dedim elinde çomaç peþim sýra ðeldi ben de mezburen an baþýna varalagdan durdum-bekledim tabi
“-me !” dedi … “-yavrým bi soluklan arkandan atlý mý geliyo olmuþu olca(ðý) üþ evlek yer de(ðil) mi epili bi sonura da …………… etdi edemedi “-boban o tarlayý alsýn deyo” dedi …………
çomacý aldým mý almadým mý bilemeyon amma hurama boðazýma daþ gibi biþiy oturdu gatliken geþmeyo gursaðýma biþiy düðümlendi solug aldýrmayo yere bakdým yumruðumu sýktým gözlerim domur-domur doldu gözyaþýmý görmesin deye göðe bakdým o ðedennere laf garýþdýrayýn deyon zeynim durdu öte yannara bakýyon gözüm fehmetmeyo biþiy desem ne aklýma biþiy geliyo ne sesim çýkýyo ne zaman geçiyo
guþaðýnýn arasýndan dürülü kýyat para çýkardý “-elli lira” “-bunu bi veregosun gerisi Allah Kerim” deyoru, dedi benden bi ses olmayýnca “-bu da benden” dedi, “azýmý çoða say” elimi uzadýp da alamadým esgerliðini etmiþ, çoluk-çocuða garýþmýþ eþþek gadar adam bi aðýrýma getti ki “önümüz yaz, irkildiriz yaðý-yoðurdu yýmýrtasý, yunu arpasý buydayý dedikleyin olu ðeder bize zembilinen mi indi sanýyon üsdünü dekleriz olmadý bi belik geçiyi canavar yedi deyviriz baþýmýza gelmedik þey mi iþ olaca(ðý)na varý(r) heþ gorkma evelallah” dedi
mümkünatý yoðudu elimi uzadýp alamadým ponturumun cebine sokuvudu desdenin yarýsý dýþarýda iki adým atsam düþecek zaten cep deliðimiþdir garenti kim bili kaç yýllýk pontur düðün esbabýynan Çataldepeye nadasa getçek deðiliz ya ben öylecene dineldim galdým anam dönüvüdü gerisin geri ardýna bakmadan savuþdu ðetdi ardýndan bile bakamadým
valla bana ‘kabir ezabý’ gibi geldi “bobam beni gözden çýkarýyo ellelem ” deyelek düþündüm Allah var ya kalbime öyle geldi
sendiredim kendime gelinþe pangýnotlarý bi daa, bi daa saydým el yordamýynan saydýðýmý fark etdirmeden sanki biri týðlayomuþ gibi sonura bi ta(ha) bi yirmilik, altý onluk dört beþlik tastamam yüz lira dürülü, avcýmda sýka sýka þekli þemali deðiþmiþ bi tomar guzu ðibi birbirine keymiþ parra
pangýnotlarý bi daa, bi daa saydým yirmi-seksen-yüz len aman eyi say endekini beþ-on-ombeþ-yirmi otuz-kýrk-elli-atmýþ-yetmiþ-seksen-yüz hakkadten yüzümüþ dizlerimin baðý çözülmüþ olduðum yere çökmüþ galagalmýþýyýn ne zaman saban yan yatmýþ ne ðadar zaman geþmiþ bilimi(yi)n ne ðadar a(ð)lamýþýyýn ne ðadar zaman öylece galmýþýyýn farkýnda deðilin siðim-siðim yaþ boþanmýþ gözlerimden
bakdým anam da Dýngýdýðýn Baðýnýn yandan gedip-geder demek bi sahattan fazla olmuþ derkene Cýngýdýk Koyaðýný aþývýdý silkindim, gedeyin deye yeltendim narasýn dizlerim dutmayo nassý uyuþmuþ töbossun üsdüne basamadým nas sýzlayo
Gucur’a sesleneyin dedim sesim çýkmayo “-Halil Emmiii!” deyelekden bi da seslendim duralakdan seninki “-eyyy!” dedi
“-benim öküzleri edavatlarý alaðel” dedim “-noldu len hayrola, biþiy mi var” dedi el salladým irenk vermedim “-anan neye ðelmiþ” Allah var ya dönüp bakmadým dabanlarý yaðladýðým gibi
bahara ikile alt tarafa fink üst tarafa kelek gýranlara gabak bi köþeye sovan, çörek otu marýl, tere, emme ille gýranlara payam haddizatýnda cümle gapýsýna diþ payamý ve de çi(f)t iþli çatal payam Karþýbaðdaký ðibi ertesi sene zýrat arpasý bi köþeye fink, nadasa býrakma iþin mi var a gapbecik her sene tersle, Garadepeden daþ getir, etirafýný bi ðözel çevrikle çalýdan bol ne var len çelenle
sýpalar eþþe(ði)nen getsin sulasýn pýransa bile etiþdir valla gevrek gevrek göm topraa, gýþýn ye! alt yanna, çalýnýn gýyýcýðýna da bi ayakyolu ben öyle eller gibi köye ðarþý çömüdüvürüpde , çöðdüremen
neyimiþ de üs yanný ýccýk yukaymýþ, umrumda deði(l), valla dün bu da yoðudu ya vardýr onda da bi hayýr zaba(hý)n ayazýynan varývý eþele bi gýrana altdaký yuka yer ya kirsdir ya gayadýr, kirsise ondan golay ne var, sýrtýnýna çek meraya
Azizin ettiði gibi, hurdan al, hura at, topraðý deðiþdir, olmadý ters at baþga bi meþgalen, ters atcak baþga bi yerin mi var gayaysa daha ondan golay ne var, etirafýný aç, dayan çýtýraklý çalýyý götüne, eyicene yak iki helke su at, vur balyozu depesine, dayan küssüðü bi de su çýkýyomu dah dee imanýýým, anasýna satayýn yan gel yat keyfine bak
olu mu olu(r) ulen felek ahir vakýt yüzümüze güler mi güler yaz-gýþ içinden çýkma, böcelen dur bi gýranýna gamýþ bi tol akþam serinliðinde dama ser döþþeði püfül püfül eser esintide sivsisinek ne gezer yaný baþýnda goyun sürüsü mü var ki bit-pire olsun iþde o zaman gel keyfim gel Aliciðin Güneyinin eteðini cennete çevirdiði gibi emme valla benim garý, keleðinen, gabaðýnan adým atcak yer gomaz gari netsin zavallý, bencileyin, ömrü hayatýnda hiþ biþiy sahabý olmamýþ, el içine çýkmamýþ, adam yerine gonmamýþ, benin deye gasalmamýþ ki ben daa tarlayý almadan tarlanýn baþýna varmadan guyuyu ðazdým domatizleri gýzartdým dura-ðodum o iki gabak ekmiþ çok mu ek len garý avradýný .ikeyin aklýna geleni, eline ðeçen tohumu zebzeyi yalýnýz ki meyva vermeyen aðacý yenmeyen otu çiftliðime ayak basdýrma hinci sana “sensin” dedim miydi valla baþýma gelceði bilip durun sen eline ðeçen gülünen , göðeriyi yoydurusun aðan Goca Durmuþun ettiði gibi yoydur .mýna ðoyan
ne zaman Pýsýlý Bucaðýna vardým ne zaman Garaðuzu geþdim ne fakýt Apdal Deresini dýrmandým bayýr tarladaký armýtlarda alavakvaklar varmýydý benden gocunup uþdularmýydý Söðütlüde fasille sulayannar eþþeklerini duþamýþlar mýydý Söðütlü; gurnasý yarýlcaklayýn akýyo muydu hatýldan daþýyomuydu öyle ya bunun adý bahar Dýngýdýk Hasançeþmede bahçasýndamýydý ne fakýt Söðütlüden geþdim Gýzýlgediði ne zaman aþdým Gövcelliler su yolunu gene gapatmýþ mý Davýllý Çeþmesinden yüzüme su çarpmadým mý Davýllý deresi gene çamýrmýydý tünlüdüm mü, nasý ðeþdim susadýmmýydý, su iþdimmiydi bilmeyon yeminine emme ………
ayaklarýmýn altýnda toprak yanýyo, ayaklarým sýzým sýzým sýzlayo hava demiþsin cayýr cayýr yanýyo ter dýrna(ðý)mdan çýkmýþ, sýrtýmdan boþanýyo oluk-oluk annýmdan gözlerime siðim-siðim yana(ðý)mdan çeneme yol yol sýrtýmý çýkarýpda sýksan þýpýr þýpýr, ter akacak valla duyduðum mu var len
ben hala ; üst tarafa gabak, sovan, çörekotu dikerin alt tarafa kelek emme iki cýzý da olsa karpýz derdindeyin yuka yerdeki kayanýn dibinde guyu bi de alt yandaký toncun içine ayakyolu, ille de bi ýrbýk su
bilmen ne zaman Hidayetin Davýllý Sýrtýný aþmýþýyýn ne z(am)an Gölyerine varývýmýþýyýn o gedennerde çift süren nadas ikileyen nohut-mercimek kelek eken varmýydý sürülen yerlerde Gölyerinde le(y)lekler var mýydý
Gölyerinin çamýr deryasýnýn neresinden geþdim, Gavýr Ali tepseren yerleri sürmüþmü batakda birikinti var mýydý öküz iþcek gadak farkýnda deðilin emme para hala avcýmda terden ýslanmýþ sýmsýký dutuyon bakdým Derviþ çifti boþlamýþ da öküzleri önüne gatýp batý(r) ta oraya baðýrsam sesim etiþip etiþmeceðini çýkýp-çýkmacaný bilmeyon, Allahý var farkýma varýnþa, birez aðýrdan aldý Kýrmýzý Gediði aþývýsa göremeyceðimiþiyin olcað oldu mu iþde Allahýn onarcaðý soluðum daþdý kendimden geþmiþiyin har soluk yanýna vardým hiþ biþiy demeden
zati biþiy deycek takadým da yok a(ð)zým, dilim-dama(ðý)m gurumuþ kaþ çeþmeden geþdin a gapberif insan bi hapaz su çalma mý yüzüne, bi avýþ, olmadý, höyle gurnaya yanaþýp ganasýya lýkýr lýkýr, soluksuz galasýya su iþmemi soluk-soluða desdeyi uzatdým avcýmda sýka-sýka birbirine ðeþmiþ dürülü para ayakda duracak halým yok bi bana bakdý, bi paraya
“-dengeltdin mi demek” “-hý hým” “-Bismillah” dedi cebine sokdu desdeyi
“-valla üsdüme farz oldu, bakdým senin becerce(ði)n yok daþ atcan da golum mu yorulacak ben bobanýnan gonuþuvuduydum me(v)zuyu gel burayý o(ð)luna alývý dedim a gapbecik elli liran yok mu eyi etmemiþmiyin,”
böðez ben gasalalak, bi ‘sevindirik delisi ’ çocuk gibi “abi” dedim “-enki yüz lira” cebinden çýkarýp saydý “-bana ilazým olan elli lira aða zati öyle gavilleþmedik mi” dedi elli lirayý geriye uzattý, “-ý ýh” dedim “-“abi ben düþürün, harcarýn nasý olsa sana borcumuz yok mu bi an evel ödensin” elime dutuþdurdu “-bu parayý har vurup harman savýrma yelinen gelen, seline geder valla sermiya yap kendine aða” dedi
ne sermiyasý len o ðüne gadar kepiciden baþga satlýkcý görmemiþiyiz üþ guruþluk biþiy alýp satmamýþýyýz bazarda babýç aðzý görmemiþiyiz elifi görmüþ deynek demiþiyiz sermiya deye bi etek dolusu para döküvüseler önümüze bön-bön bakarýz en fazla onar-onar sayarýz
da! Allah razi olsun bi deði bin kere gene de önüme düþüvüdü hinci Allahý var kendi yok “-guzu al” dedi … “-guzu” “-gatývý o(ð)lanýn öðüne güze döndümüydü üçe aldýðýyýn bahasý beþ olu”
dediði gibi aða valla len ikiþer buçukdan ondokuz baþ körpe ðuzu aldým evdekinnerinen barabar yirmialtý çok geþmedi, biðün Tollardan Yüz’de payam çýrpmýþlarda, yerin de guzu güdüp duruy(or)un
bi bakdým senin Leyleðoðluynan Çöllüyü yanýna ðatmýþ, Derviþ yanlarýnda cambaz Topal Gasap gurbanönü ðuzu toplayomuþ valla ben ona-onbeþe versek hayýrlýsýyýnan deyip duruyon içimden algýdan vergiden, fiyetden, ederden, maliyetden habarým mý var
öyle ya guzuya saydýðýmýz belli bize ðöre de maliyet o gerisi cabadan dolaþdýrdý geldi o(ð)lan gýr-bayýr da ot yedirdi, çeþme yalaðýndan su içirdi yani hepiciði bedafa goya bizden biþiy çýkmadý ya nadaslar, tarla anlarý aymýt yapra(ðý), balamýt dalý nadasdan, yolmadan geliyokan, he(y)beye basýp geldiðim ot aldýðým tarladan yolup geldiðim fink Güneyiden pelit gara arpa gýrmasý mübareklerde nassý, o(ð)lanýn elinden yerlerdi peþinden gederlerdi
kelek kökeni, payam gabýðý yýðýnyeri, nohut tarlasý güze döndürdük derken baya semirdiler Allah var cýbýrý-mýbýrý galmadý yüze güldüdüler Topal Gasap birez de ona aldandý
Deviþ benden yana oldu Leyleðoðlu ondan gýyasýya bi bazaralýk ettiler ki köyü alýp satýyollarýmýþ gibi Çöllü bile bu iþe þaþdý “anan yaþý-baban yaþý sür aþþa, çýk yokarý” üþ milim benden, beþ milim ondan
bi guzuyu gurbanlýk ayýrdým yimbeþini üst-üsde dörtyüzsekizene bil lira da oðlana ‘çobansalýk ’ bedavaya geldi bizim gurbanlýk
ilk iþ, Derviþ’e borcumu saydým “-valla alman len, el ne der” dedi sana alýcý getirdiysek “-benim paramý ver” demek mi “-abi” dedim “-Allah senden irazi olsun pangaya fayýza mý goyacan” dedim
“-bende durcaðýna sende dursun valla çar-çur ederin(m) sende dursun, velevki ilazým olusa uzak yer deði(l) ya, mezburum gene senin gapýyý deþirecez baþga kimimiz var” dedim zornan cebine goyuvudum
da! Allah bereket versin, otuz lira kar kaldý kuzu yunundan keçe-kepenek cabasý bedafaya geldi “Derviþ Tarlasý”
i(l)k diba o sene gurban kesdik hemi de böyleynen mühledinden önþe arpalýðýn borcunu da ödedik
Alla(hý)ma bi deði, bin þükür, bizim de dikili bi aðacýmýz oldu Derviþ Abiye teþekkür tabi Leyleðoðluna da
KELÝMELER; gordelle: kurdela, baþarý göstergesi ýrafýk/refik: arkadaþ, dost gayme / kaime : para, harman verese(veresiye)si: hasat sonu ödemeli alýþ veriþ döðnemek: olmak, gönenmek, geliþmek bitek: verimli, mümbit, yuka: yufka, az kalýnlýktaki tabaka, verimli toprak az, biraz altý kaya anlamýnda ufunet: (yiyeceklerle ilgili) can istenen, açlýk duyulan þey fink: fið ölüp-ölünceye: son nefesine kadar, bellemek: öðrenmek, ilke edinmek burada kastedilen: ömrümün sonuna kadar böyle þeye inanmasaydým, ilke edinmeseydim vs me: al, buyur, tut irkiltmek: biriktirmek irkilmek: þaþýra kalmak, pontur: potur, pantolon ellelem: (Allah-ü alem : alemlerin Rabbi)Allaha malum ya, Allah bilir ya,galiba, sendiremek: sendelemek, þaþýrmak, düþecek gibi olmak birbirine keymiþ / birbirine giymiþ / birbirine girmiþ : aralarýnda boþluk kalmaksýzýn birbirine sokulmuþ, adeta dürülü edavat: belli bir konuyu ilgilendiren aletler diþ payamý: diþle de kýrýla bilen ince kabuklu badem çevriklemek: çevresini (taþduvarla) belirlemek, hudutlarýný (tamamen)çizmek gevrek: kýrýlgan, kýtýr kýtýr ayakyolu: hela, yüznumara, tuvalet çömüvermek: çömelivermek çöðdürmek: iþemek, su dökmek böcelenmek: amaçlý-amaçsýz dönüp durmak, dolaþmak, uðraþmak, çabalamak gül diye açan her çiçek kasdedilmektedir (bahçagülü, arýgülü, arifgülü, peynirgülü) yoydurmak: bitkiler için baþkasýnýn geliþmesini, hayat bulmasýný, engellemek, onu ordan yok etmek, yoyulmak : bozulmak, heba olmak, boþa gitmek dengeltmek: ayarlamak, tamamlamak böðez: bu kez, bu defa sevindirik delisi: sevincinden ne yapacaðýný þaþýrmýþ, beklemediði bir nimete kavuþtuðundan kendinden geçmiþ enki/endeki: o, elindeki, babýç: pabuç, papba, ayakkabý bön: görmemiþ, bilmeyen, gözü açýlmadýk baþ: adet körpe: taze, henüz daha olgunlaþmamýþ, geliþmemiþ, büyümemiþ, ama hemen arefesinde, yakýnda olgunlaþmýþ olacak cambaz: hayvan alýp satan cýbýr: zayýf, sýska, (hastalýklý/takatsýz) çobansalýk: satýlan hayvaný güden çobana alýcý tarafýndan verilen bahþiþ (büyük baþ hayvanýn baþýndaki ipe karþýlýk) deþirmek: devþirmek, toplamak kapýyý devþirmek: kapýya varmak, kapýyý çalmak, istemeye varmak býldýr: geçen yýl, bu yoldan önceki yýl
Sosyal Medyada Paylaşın:
İbrahim Çelikli Åžiirleri
(c) Bu şiirin her türlü telif hakkı şairin kendisine ve/veya temsilcilerine aittir.