e)-DEDÝM DEDÝ
Koþmanýn söyleþi, sohbet þeklinde yazýlan bir türüdür.Hece ölçüsü ile yazýlýr.
1-Dedim-dedi ifadeleri þiirin her dizesinin baþýnda:
Dedim dilber yanaklarýn kýzarmýþ
Dedi çiçek taktým gül yarasýdýr
Dedim tane tane olmuþ benlerin »
Dedi zülfüm deðdi tel yarasýdýr
Dedim Dilber sana yazýldý kaným
Dedi niçin dersin benim sultaným
Dedim kimler sarmýþ ince miyânýn
Dedi kendin sardýn kol yarasýdýr
(Aþýk Ömer)
2- Dedim-dedi, þiirin ilk dizesi hariç her dizenin baþýnda:
Vardým nazlý yârin ziyaretine
Dedim kalk gidelim dedi varamam
Dedim bu kadar mý vazgeçtin benden
Dedi vazgeçmedim ama varamam
Dedim kuzulara nasýl dayandýn
Dedi evvel Allah sana güvendim
Dedim aþkýn ile odlara yandým
Dedi biliyorum ama varamam
(Ruhsati)
3. Dedim-dedi ifadeleri, þiirin ilk dizesi hariç her dizede; "dedim" ifadesi dize baþýnda,
"dedi" ifadesi de dize içinde:
Rast geldim bir kaþlarý kemana
Dedim kaçalým mý dedi ki yok yok
Dedim muhabbetin dedi karýþýk
Dedim seçelim mi dedi ki yok yok
Dedim bu nazlý söz dedi kahýrlý
Dedim bu ferman ne dedi mühürlü
Dedim bu bade ne dedi zehirli
Dedim göçelim mi dedi ki yok yok
(Ruhsatî)
4. Dedim-dedi ifadeleri dörtlüklerin bir ve üçüncü dizelerinde olmak üzere:
Dedim muradýn yüzünden
Bir kaþýndan bir gözünden
Dedi güzel buyurdun sen
Etrafýmýz hep düþmandýr
Dedim düþmana düþmaným
Yoluna koymuþum caným
Dedi helâl olsun kaným
Yoluna caným kurbandýr
(Ruhsatî)
Dedim-dedi ifadelerinin yukarýda sýraladýðýmýz yaygýn kullaným biçimlerinin dýþýnda söyleyiþ gereði belli bir düzen içinde tekrarlanmadýðý, þiirin çeþitli yerlerinde geliþi güzel
kullanýldýðý örnekler de bulunmaktadýr.
Bir baþka kaynakta ise, sorulu cevaplý olarak düzenlenen dedim-dedi tarzý þiirlerde soru ve cevaplarýn dizelerde.
1. Bir dize soru bir dize cevap olanlar,
2. Soru ve cevabý ayný dize içinde olanlar,
olmak üzere iki þekilde düzenlendiði belirtilmiþtir. Birinci grupta yer alan örneklerde önceki dizede þair sevgiliye hitap ederek bir soru sorar. Bundan sonraki dizede de sevgili bu sorunun cevabýný verir denilerek,
Dedim dilber lebin þeker bal olmuþ
Dedi bugün bana baþka hal olmuþ
Diðer 2 örnek
Koþma - Dedim Dedi
Sabahtan uðradým ben bir fidana
Dedim mahmur musun dedi ki yok yok
Ak elleri boðum boðum kýnalý
Dedim bayram mýdýr dedi ki yok yok
Dedim inci nedir dedi diþimdir
Dedim kalem nedir dedi kaþýmdýr
Dedim on beþ nedir dedi yaþýmdýr
Dedim daha var mý dedi ki yok yok
Dedim ölüm vardýr dedi aynýmda
Dedim zulüm vardýr dedi boynumda
Dedim gül memeler dedi koynumda
Dedim ver aðzýma dedi ki yok yok
Dedim Erzurum nedir dedi ilimdir
Dedim gider misin dedi yolumdur
Dedim Emrah nendir dedi kulumdur
Dedim satar mýsýn dedi ki yok yok
ERZURUMLU EMRAH
Dedim.. Dedi..
Dedim dilber gitme birdem danýþak
Dedi sözün yoktur bahanedir bu
Dedim bir nezer gýl aþýk haline
Dedi acep deli, divanedir bu.
Dedim sana aþýk olan can budur
Dedi senin aþkýn akar bir sudur
Dedim cevan ömrüm çürüyüp gedür
Dedi abes sözdür, efsanedir bu.
BU DA AÞIK LÜZUMSUZ DAN
NOT: Benim verdiðim örnek, Soru ve cevabý ayný dize içinde olanlardan. Yani Þair soruyor sevgilisine, sevgili de ayný dize içinde cevabýný veriyor.
Yukarýda diðer çeþitlerini de görmeniz mümkündür
DEDÝM-DEDÝ
Bu sabah caddede, cananý gördüm
Dedim ki nereye, dedi pazara
Baktým da haline, pek beðenmedim
Dedim göze geldin, dedi nazara
Dedim sevdalýsýn, dedi ki piþtim
Dedim bakýyorken, dedi ki hoþtum
Dedim topallarsýn, dedi ki düþtüm
Dedim nasýl oldu, dedi kazara
Dedim seviyorsa, dedi gülmeli
Dedi sevildiðin, dedi bilmeli
Dedim sevdiðini, dedi almalý
Dedim Sezar hakký, dedi Sezar’a
Dedim kar sularý, dedi coþarým
Dedim engel varsa, dedi aþarým
Dedim ýrmak olsan, dedi koþarým
Dedim akar Aras, dedi Hazar’a
Dedim görüþtün mü, dedi ki netten
Dedim bakýþlarý, dedi çok fettan
Dedim hüzün kaplar, dedi hasretten
Dedim acýr mýsýn, dedi bizara
Dedim çok manidar, dedi sözlerim
Dedi yakýp geçti, dedi közlerim
Dedim çok manidar, dedi sözlerim
Dedim mesaj kime, dedi yazara
Dedim aðrýyan ne, dedi ki serim
Dedim mutluluk ne, dedi ki kârým
Dedim Lüzumsuz kim, dedi ki yârim
Dedim ya sevdasý, dedi mezara
Sadýk DAÐDEVÝREN
Aþýk LÜZUMSUZ
Sosyal Medyada Paylaşın:
(c) Bu şiirin her türlü telif hakkı şairin kendisine ve/veya temsilcilerine aittir.