Kitapta iki denizin birbirine kavuşmadığı söylendi. Bu hiç kavuşmayacak olarak mı anlaşılmalıdır? İki deniz gerçekte var mıdır? Eğer gerçek iki deniz ise bir şekilde kavuşacaktır ama gerçekte ya iki deniz bizim anladığımız şekilde değil ise..! Ya da biri "Var" denizi diğeri de "yok" denizi ise...! Ya da bu iki denizden bir tanesi "vahdet deryasında" bir görüntü ise...!

Mevlana; "Sen hayalden soyun, ben de bedenden, şu ırmağa girip bir olalım iki can" dediği dizelerde bunu ifade etmiş olabilir mi?

M.Arabi; "Çevre nokta ile birleştiğinde aradakiler ortadan kalkar, Hakkın varlığından alemin silinmesi bu demektir. Nokta, nokta olmak yönüyle, çevre de çevre olmak yönüyle ortadan kalkar ve geride GERÇEK VAR OLAN HAKİKAT kalır" der.

Hak da Kitabında; "Yakında delillerimi hem içlerinizde hem de afakta göstereceğim ki onun gerçekliği açık, seçik belli olacak." demedi mi?

Mevlana; "at karada geçerli, denizde tahta at gerek, ne mutlu ki tahta atı da kırılıp da denizle bir olana" der.

Ey gönül; aşkın gücünden başka hangi şey bu ikiyi bir yapabilmiş ki...!

Almuti