BU ŞİİRİMİ NASIL YAZAYIM (SOHBET)
Çok Değerli Gönül Dostlarım!
Uzun zamandan beri Sizlerle şiir konusunda sohbet etmeyi düşünüyordum.Beni bu düşünceye yönelten,sitede yazılan şiirlerdi.Tabiri caizse ben iki caminin be namazı durumuna düştüm.Yorum yapmak ihtiyacını duyduğum bir şiire yorum yapamıyordum.Çünkü benden önce yapılan yorumlar çok olumlu idi.Ben ise onlar gibi düşünmediğim için;yalnız o şiirin yazarını değil,yorumcuları da karşıma alıyordum.Bu durumu gayet iyi karşılayanlar da var.Kendimi yetiştirmek istiyorum bana yardımcı olur musunuz?Diye mesaj çekenler de az değil.Bunların yanında,bana kırılanlar da var.Sevgili dostlarım!Şu sitede,hepinizin olduğu gibi,benim de merhabam olan bir arkadaşım yoktur.Ama hepinizi seviyor ve sayıyorum.Şunu hepiniz bilin ki hepinize aynı mesafede olan,yaş itibarı ile hepinizden büyük birisiyim.Yapmak istediğim tek şey acaba arkadaşlarıma faydalı olabilir miyim? düşüncesidir.İstiyorum ki herkes sıfır hata şiirler yazsın.Benim ta Avusturalyada asi bir şairem var Belkız GÜNAYDIN.Bana hep sitem etmiştir teşvik için olsun hiç olmazsa güzel deyin hocam.Böyle teşvik olmaz. Zaten karekter yapım buna müsait değildir.Eğer o,benden istediğini duysaydı, bugün bu seviyeye gelemezdi.Eksikleri bitmiş değil ama zamana ihtiyaç var.Bazı arkadaşlarımız bilhassa bayanlar benden yorumumu email olarak istiyorlar.Bu biraz bencillik oluyor.O yorumu okuyanlar ben de bu hatayı yapıyorum diye görürse faydalı olacaktır.Bizim İstanbulda,her hafta bir yerde şiir toplantılarımız oluyordu,çoktan beri gitmediğim için devam edip etmediğini bilmiyorum.Çok şahit olmuşumdur arkadaşımız şiirini okumak için kalkar ve "Arkadaşlar bu şiiri biraz önce uçakta yazdım" diyerek okumaya başlar.İnanın okunan şiir değil düz yazıda değil hiç bir şey değil.Değerli arkadaşlarım şiirinizi yazdığınız zaman lutfen onu ÇAY GİBİ demlenmeye bırakın.O heyacanınız yatışsın ki hatalarınızı görebilesiniz.Sevgili Dostlarım ne olur rica ediyorum sizden;sebest şiir yazanlar sitemim size Dize başlarına büyük harfle başlayın.Çünkü TÜRK DİL TARİH KURUMU’nun bu amir bir hükmüdür.Bunu yok sayarsanız bir imtihanda sizi de yok sayarlar.Özel isimlere nasıl ki büyük harfle başlıyoruz şiirde de böyle yazmak zorundasınız mecbursunuz.Bunu icat edenleri tahmin edebiliyorum.Size hemen bir şey söyliyeyim.Beni asla ve asla MEGALOMON sanmayın.Tam tersi mütevazı bir insanımdır. Bu gün Türk edebiyatına ünlü olarak geçmiş olan bazı şairler aslında ünlü falan değiller Neden olmadıklarını şiirin kısımlarını gelecek yazımda anlattığım zaman size izah edeceğim .Onlar da benim gençlik yıllarımda yazdıklarımı şiir sandığım gibi,onlar da kendilerini ünlü sanıyorlar.Birisi ünlü olunca en yakınındakini ünlü yapıyor. Ben ortaokuldayken gerçekten ünlü edebiyatçı,romancı şair HALİDE NUSRET ZORLUTUNA benim türkçe hocamdı.Nur içinde yatsın ondan çok şey öğrendim.O da beni derse kaldırırken "Gel bakalım şair"diye kaldırırdı.Ben de şair olduğuma inanırdım Koskoca Halide Nusret yalan söyleyecek değildi ya.Ama geçte olsa yazdıklarımın şiir falan olmadığını anlamış oldum.İsim vermeyeceğim.Bahsettiğim ünlülerden biri Yahya Kemal’e şiirlerini getirip, "üstad şunlara bir bakar mısın?"Der.Yahya Kemal ciddi ciddi okur kağıtları uzatır bunlar şiir değil cevabını verir.Benim de üç kitabım çıktı İlk Kitabımın yarısı çevirilerimdir diğer yarısı şiirlerim.Ben hiç mi? hata yapmadım.Hiç sormayın hem de ne hatalar!Herkes hata yapar.Size tavsiyem yazdıklarınızı bir değil defalarca kontrol edin.Fransız şair ALPHONSE de LAMARTİNE’nin GÖL isimli şiiri beni çok etkilemiştir.İsviçre’de bir göl kıyısında deliler gibi sevdiği,ölüme çok yakın tüberkuloz hastası ELVİRE’le hergün oturduğu ,bu müstesna anları çok çarpıcı bir şekilde dizelere dökmüştür.Keza VİCTOR HUGO’kızı yaşındaki bir kadına aşıktır.Olay Mısırda geçmiştir.Kumul Üzerine isimli bu şiirinde sevgilisininayaklarını nasıl öptüğünü çok vurucu dizelerle anlatmıştır.Fransız romancı asker kökenli François Rene CHATEAUBRİAND savaşta yaralanır sürünerek bir kasabaya sığınır.Kız kardeşi delidir kendisine ilan-ıaşk eder.Bu da beni çok etkilemiştir.Ben de onun gibi denizin vahşi ve dalgalısını severim. Bu yazı dizimiz sizden göreceği ilgiye göre devam edecektir.İlgi olmazsa elbette devam etmenin bir manası da kalmaz.
Şiir şekil ve kafiye örgüsüne göre,bazı şekiller gösterir.
MANİ:Kafiye örgüsü aaxa dır.7li tek dörtlükler şeklinde yazılır
TÜRKÜ:Kafiye örgüsü aaxa 7li veya 11liolarak yazılır.Dörtlü sayısı değişebilir.
DESTAN:Kafiye örgüsü aaxa genelde 8li yazılır,dörtlük sayısı değişir.
KOŞMA: kafiye örgüsü:abab cccb dddb bunula beraber xccb xxxbihmaller deolabilir.Aşık ve Tekke edebiyatında son dörtlükte (MAHLAS) geçer.
Halk edebiyatımızdan bu örnekleri özet halinde verdim.İçimizde belki buna merakı olanlar vardır.
Bu sitede ender olsa da SONE veya TERZERİMA tarzında yazılmış şiirler de olmuyor değil.
SONE:İtalyan sonrada Fransız edebiyatında kullanılmıştır.Bizde bilhassa Servet-i Fünuncularda görülür
abba abba cce fef bizde abab cdcd eff egg veya abba cddc eff egg
kafiye örgüsünden anlaşılacağı gibi iki dörtlük ve iki üçlükten meydana gelir.
TERZARİMA:Bu da ilk defa İtalyan ve Fransız edebiyatında çok kullanılmış,bisde de1908 den sonra denenmiş ama Sone kadar sevilmemiştir.Üçlüklerden olmaklaberaber en sonunda tek bir mısra bulunur.Üçlüklerin sayısı konuya göre değişir.DANTE’nin İLAHİ KOMEDİ isimli eseri bu tarzda yazılmıştır.
Sevgili Arkadaşlarım!Belki ilginizi çeker diye bu da bilgi dağarcığınızda bulunsun istediğim için bunları yazdım.
Şiirin okadar çok tarifi yapılmıştır ki HAEDENS şiir tarif edilebilseydi,yüz türlü değil bir tarifi olurdu demiştir.Gerçekten bunca tarif yapılmış ama birisi üzerinde mutabakat sağlanmamıştır.Benim kişisel olarak aklıma yatan en güzel tarifi SUUT KEMAL YETKİN’nin yapmıştır.ben o tarifi benimsemişimdir.O der ki,şiir,bizi,şu içinde yaşadığımız dünyadan bir başka dünyaya,bir rüya,bir hatıralar dünyasına alıp götürebilmeli ve bizi orada yaşatabilmelidir.Aksi halde şiirin romantizmi kalır mı?Evet M.A.ERSOY’un Çanakalesi,N.F.Kısakürek’in Kaldırımlar isimli şiirleri, şairlerinin bahsettiği ortamda bizi yaşatır.Yazacağınız şiirde mutlaka bazı kurallara uymak zorunluluğu vardır.Efendim,Ben serbest yazıyorum.Olabilir. Ama aklına geleni alt alta sıralamak serbest şiir demek değildir.Eğer bazı şeylere dikkat etmezseniz,yazdığınız düzyazı yani nesirdir.Fikirlerimizi düz yazı ile,duygularımızı ise şiirle ifade ederiz.Şiir bir duyma,bir algılama mesesedir.Bazen duyarız,hssederiz ama yazamayız.Hani ilham perileri var ya bir türlü gelmezler.
YORUMLAR
"bana bir harf öğretenin kırk yıl kölesi olurum" misali, allah razı olsun diyorum.
selam ve hürmetlerimle
zorel
Diğer bir konu yazmış olduğun şiir.Hem şekil hem de muhtevası yönünden ayakta alkışlanacak bir şiir.Bir arkadaşımız oldukça başarılı şiir diye yazmış ama,Ben ona katılmıyorum.Oldukça değil tam başarılı diyorum.Nekarat tam yerini bulmuş.Okuduğunuz yazı dizisi devam edcek.Sanırım bu hafta Kafiyeler,redifler,duraklı ve duraksız şiirler,gerek serbest, gerek hece şiiri yazarken nelere dikkat edelim.Şimdilik aklıma gelen bunlar.
Yalnız dize başlarına küçük harfle başlaman bir yazım kuralı hatasıdır.Çünkü TÜRK DİL VE TARİH KURUMU'nun amir hükümlerinden birisi de,şiirlerin dize başlarının büyük harfle yazılacağıdır.Bir imtihanda böyle yazsaydınız notunuz kırılırdı.Sizin gibi bir şaireden kusursuz şiir bekleme hakkımz var.Bunu unutmayın.Sayfamı ziyaretinizden mutlu oldum.Bunun için de ayrıca teşekkür ederim Sevgili Şairem.Sevgilerimle
Avşar Babam Benim
saygı değer üstadım,
ben özür dileyerek satırlarıma başlıyorum. cevabım gecikti biraz.
efendim ben tekrar çok teşekkür ediyorum.
sizden övgü dolu sözler duymak mutlu etti, kuşkusuz.
Affınıza sığınarak, ben kendimi şaire olarak görmüyorum...
ben "şiir" yazmaya ekim ayında başladım, ve hece ölçüsünden haberim yoktu, hatta hecenin anlamını bilmiyordum.
benim asıl amacım şairelik değil efendim, güzelim türkçemizi düzeltmek...
almanyada ne yazık ki türkçemizi doğru düzgün öğrenemedik...
Atam, vatan bayrak toprak dilden düşmedi, lakin lisanımıza sahip çıkmadık. daha doğrusu gerek duymadık.. şimdi aklımız başımıza geldi de, en azindan sanal alemde -dediğim gibi ekim ayından buyana bir şeyler öğrenmeye çalışıyoruz-.
efendim samimi sözlerinizden/ açık eleştirinizden dolayı sizin o güzel dost yüreğinizi ayakta alkışlıyorum.
bu alemde pek nadir karşılaştığım bir özellik.
eleştirilmeyen, olduğu yerde kalır, eleştirilen aklını kullanırsa ileri adım atar, diye düşünüyorum, .... ve eleştirmeye devam diyorum .... :-)
değerli üstadım, tekrar çok tesekkür ediyorum.
sağlıcakla kalın
selam ve hürmetlerimle
Öncelikle teşekkür ederim bu şekilde bilgilendirme içerikli yazınız için..şair şaire değilim duygu aktarımlarımı yazıyorum ve eleştiri almak istiyorum olumlu olumsuz.. hatalarımın düzeltilmesini istiyorum biliyorum ki iyi niyetle söylenen her söylemi dikkate alacak kadar olgunum ve bu söylemle yeniden yapılanmaya çalışacağımı biliyorum.. bu tür bilgilendirme yazılarının daha çok yazılmasını diliyorum.. bir şiir dostuna sizin söylediğiniz "Dize başlarına büyük harfle başlayın.Çünkü TÜRK DİL TARİH KURUMU’nun bu amir bir hükmüdür." dediğimde özel mesajıma gelen mesajı görmenizi isterdim daha dün gelip siteye ahkam kesmemeliymişim falan neyse ama yapılanmak şart bu tür yazılar şart en azından okuyup bilgilenmek ve derdi şiir yazmak olan bizlerin faydalanması adına.. saygılarımla..
zorel
sanki karşı tarafa bir kastımız varmış gibi.Sevgili Şairem!Burada kimse kimseyi tanımaz kimsenin kimseyle bir alış verişi de yoktur.Ben eğer bir arkadaşıma yardımcı olmak istiyorsam fena mı?O kazanacak.Ben çoğu zaman kendi kendime söyleniyorum otur oturduğun yerde canını sıktırtma.
Ama diğer yandan da yapım göz yumma diyor.Çünkü payalaşmayı iyilik etmeyi seviyorum.Sevgili şairem! Şiirin inceliklerine ne hatadır, ne değildir,
nelere dikkat etmelidir,redif,kafiye,anakafiye,nakarat nedir ne değildir bütün en ince teferrutına kadar arkadaşlarıma anlatmaya çalışacağım.O zaman sizlerden yorum beklemeyeceğim fakat anlatamadığım sizin anlayamadığınız konulardaki sorularınızı cevaplandırmak üzre maillerinizi bekleyeceğim ta ki o konuyu arkadaşlarım anlayıncaya kadar.İlginize çok çok teşekkür ederim sayfalarımızda görüşmek üzre.Sevgilerimle
Bazı yazılara yorum yapmak zor oluyor.
İnsan ister istemez hata yapma kaygısı içine düşüyor. Sn. zorel, okul yıllarında nedense ders çalışmak çoğumuza ders gibi değil de, dert gibi gelirdi. Bahsettiğiniz çalışmalara biraz daha dikkât etseydik şimdi anahtarlar ellerimizdeydi.
Sohbet çalışmanızı çok beğendim, beğenerek okudum. Umarım devamı da gelir.
TEŞEKKÜR EDİYORUM.
zorel
Keşke şiir yazdıklarını sanan kimseler bu yazıları okusa demiştim ki bu seferde siz çıktınız.Ben bu değerli yorumunuzdan çok mutlu oldum teşekkür ederim.Daha şiirin inceliklerine kurallarına el atmadık.İkinci yazımda konuya yavaş yavaş gireceğim.Temennim bazı şair(!) arkadaşlarımın bu yazıyı takip etmeleri.Tekrar teşekkür ediyorum sevgili şairim.Sevgilerimle
Dolu dolu ve faydalı bir makâleydi.
Sizinle aynı düşünceleri paylaşıyor ve ben de bu konuyu sık sık şiirlerimde işliyorum ki onlardan birini biraz önce ekledim.
Sizin de çekinerek " beni megaloman olarak görmeyin, aslında mutevâzı biriyim" dediğiniz gibi, ben de çok mutevâzı bir kişi olmama rağmen, sırf bu konudaki gerçekleri sık sık işliyorum diye, bir çok kişi tarafından "kibirli, bencil" diye yaftalanıyorum.
Şiire duyduğunuz saygı ve böylesi faydalı bilgileri bizimle paylaştığınız için teşekkürler.
Emeği ve yüreği kutlarım.
Selam ve saygımla.
zorel
(Mustafa Çetiner)
Şahsen ben okuduğumda içimi titretecek, okurken keyif alacağım şiir bulmakta zorlanıyorum artık.
Tekrar saygılar.
Bence bu yazı serisi devam etmeli
Amacımız daha iyiyi daha güzeli yakalamak olduğuna göre alınganlık yapmaya gerek yok..Ben şiirlerimde eksikleri,hataları yapıcı yönde uyaranlara .teşekkür borçluyum..Daha çok öğreneceklerimiz var diyor..saygılar sunuyorum..selamlar