KIRK AMBAR

• 19 Ocak 2008 Cumartesi 00:30:45

KIRK AMBAR

Aynı adı taşıyan İlber Ortaylı ve İskender Pala kitaplarını bir kenara bırakırsak edebiyatımızın en özgün sanatçılarından biri olan Cemil Meriç in iletişim yayınlarının son olarak iki cilt halinde yayınladığı muhteşem eseri hakkında bazı bilgileri paylaşmak istiyorum meraklıları için.
Elimdeki kitap zannederim az sayıda insanın kütüphanesinde bulunan (1980 baskı tarihli Ötüken Neşriyat A.Ş İstanbul) baskısı.
Toplam 488 sayfadan oluşan eser iki ayrı bölüme ayrılmış.Birinci bölüm “Rumuz’ul Edeb” adını almış.Eserin ikinci bölümü “Lehçet’ül Hakayık “ (Gerçeğin Dili) adına layık görülmüş yazarı tarafından.
Eserin giriş bölümünde Abdülhak Molla’nın kendi eczane dolabı üzerine yazdığı “Ne ararsan bulunur derde devadan gayrı” mısrasının bulunması içerik hakkında ip uçları vermesi bakımından dikkate değerdir.
Rümüz’ül Edeb bölümünde Cemil Meriç sırasıyla :
1-Dünya Edebiyatı
2-Klasik Dedikleri
3-Çağın Dini:Hümanizm
4-Ve Romanın Romanı
bölümüyle tamamlıyor.En uzun bölüm çok dikkat çekici tespitlerin bulunduğu roman türünün incelendiği kısımdır.Destan ve roman kavramından konuya girişi tercih eden yazar “Bizde Roman “(Syf-173-2189) bölümüyle doyumsuz cümleleriyle tarifsiz bir yolculuğa çıkartıyor okuyucusunu.
Kitabın ikinci bölümü sayfa 263’ten sonrasıdır.Avrupalılaşmak mı,Avupalılaştırılmak mı sorusunun ışığında modernleşme çabasının kısa değerlendirmesi ardından Cemil Meriç ,Orta Doğu,Sömürgecilik,Kapitülasyonlar,Marksizm ve Müslüman Dünya ,Liberalizm, Hürriyet kavramlarını ele alır.Eserin son bölümünde Göller Bölgesinde Bir Ada “İran’dan Yükselen Ses “ile devam eder.Kadın Ruhu ‘na adanan(syf 440-445) bölüm ile eser sona erer.
Eserin bu ana iskeletini zenginleştiren kendisiyle yapılan bir mülakata yer verilmiştir.
Notlar bölümü eserin içinde anlaşılması bakımından kolaylık sağlayacak ek bilgilerle donatılmıştır.
Muhteşem bir maziyi daha muhteşem bir istikbale bağlayan köprü olmak isterdim.diyen Cemil Meriç’i bir ese tanıtımının içine sığdırmak tanıyanlar yakından bililer mümkün değildir.Onun sözleriyle sürdürelim:
-En büyük tehlike: anlaşılamamak.Herkes bir adaya sürgün..Ve adacıklar arasında köprü yok. Kendi kendine konuşan kırk milyon Robinson.Ve idrakin boğazına sarılan sloganlar.tolumun yerine namlulular konuşuyor.Yaşamak istiyorsak,önce bu kördöğüşüne son vermeliyiz

Tekrar kitaba dönelim.Eser İletişim yayınları tarafından tekrar basılmaya başlandı.
Kitapta eserin Cemil Meriç serisin 9 kitabı belki de en önemli, kitabı tanımlaması yapılıyor..Birinci cilt toplam 463 sayfa.İkinci cilt ise daha sonra yayınlanacağı duyurusu yapılıyor.(Eylül 2006)Ve Rümuz ul Edeb ta aynı yayın organı tarafından okuyucuya tekrar buluşturuluyor.

“Hayatının sonuna yaklaşmış bir insan olarak, zaten çoktan beri kaybettiğim yaşama sevincini, bu sınıflar üstü hakikatlerin taharrisinde buluyorum. Bu itibarla, mezarların ötesinden seslenir gibi seslenebilirim çağıma, daha doğrusu ülkeme. Ama okunur muyum, sesim duyulur mu? Meşhur bir adam da değilim, kalabalığın benimsediği edebi bir nevi de temsil etmiyorum. Ne romancıyım, ne şair, ne tarihçi. Sadece dürüstüm, çok okudum, çok düşündüm. Beşeri ihtiraslardan uzaklaşmışım: Bütün bu vasıflar bir düşünce adamının hamurunu yapar.. “ sözleri onun kimliğini tanımlaması bakımından ne kadar içten ,ne kadar doğru tespittir.

SİNAN YILMAZ