Ağaç yaşken eğilir. Okuma sevgisi ancak çocuk yaşlarda aşılanırsa bir yaşam biçimi haline gelebilir. Bunun yolu ise okumayı bilen, örnek olabilen, çocuğuyla birlikte kitap okuyabilen anne-baba olmaktan geçiyor.

Çocuklarımıza, gençlerimize kitap okumayı sevdirmeliyiz. Öncelikle okumanın önemini anlatmalıyız.

Okudukça anlama, kavrama yeteneğinin geliştiğini, hayata bakış tarzının değiştiğini, gidilemeyen, görülemeyen mekanların gidilir, görülür hale geldiğini, duyguların paylaşıldığını, bilgi alışverişinin kalıcı bir şekilde gerçekleştiğini öğretebilmeliyiz. Ne kadar okursak, bilmediğimiz şeylerin ne kadar çok olduğunu anlarız.

Birleşmiş Milletler İnsani Gelişim Raporu’na göre; “Türkiye’nin okuma alışkanlığında Libya, Tanzanya, Ermenistan gibi ülkelerin de bulunduğu 173 ülke arasında 86’ncı sırada yer almaktadır.

Kitap okuma oranının yüzde 4.5 olduğu Türkiye’de, yılda 23 milyon adet kitap basılırken, Japonya’da bu sayının 4 milyar 200 milyon adettir.

"Bir yılda, ders kitapları hariç Amerika’da 72 bin, Almanya’da 65 bin, Brezilya’da 13 bin, Türkiye’de ise 6 bin 31 kitap yayımlanmaktadır.

7 milyon nüfuslu Azerbaycan’da kitaplar 100 bin tirajla basılırken, 75 milyon nüfuslu Türkiye’de bu rakam 2 bin 500 civarındadır.”

“En çok kitap satın alan ülke sıralamasında Almanya birinci gelirken, Türkiye sonuncudur.
Gençlerimizin % 69’u uzun zamandır kitap okumadıklarını söylemektedirler.

Rusya’da 2549 kişiye bir halk kütüphanesi düşerken, Türkiye’de kütüphanelere üye olan insan sayısı 7 milyon, Fransa’da 16 milyon ve Meksika’da ise 39 milyondur.

Kişi başına düşen kitap sayısı Rusya’da 18 bin, ABD’de 12 bin, Almanya’da 2 bin 700 iken; Türkiye’de 7 adettir.”

Okuma ve kitaplar, dolayısıyla ilim, insanlığın en önemli rehberlerinden biri olmuştur. İnsanoğlunun bu hazineden yararlanması ise, ancak ideal bir okuma alışkanlığı ile kazanılır.

Çocukluğunda kitap okumayan kişiler, çoğunlukla ilerleyen yıllarda da iyi bir kitap okuyucusu olamazlar.

Düşünen, fikir üreten, düşündüğünü ifade edebilen ve yanlış bilgi ile doğru bilgiyi ayırabilen bireylerin sayısının artması için, çocukluk çağında kitap okuma alışkanlığının kazandırılması gerekmektedir.

Okuma alışkanlığı olmayan çocuklar, başarılı olmada zorlanmaktadırlar. Kitap okumayan nesillerin giderek düşünme fonksiyonu ve fikir üretme özellikleri körelmektedir.

Bireyler yetersiz olan sözcük hazinesi ile başarılı iletişim kurma özelliği kazanamamaktadırlar. Evrensel değer hükümlerinin kazandırılması, karakter ve kişilik gelişmesi, tarih ve kültür şuuru ancak okuyan, araştıran ve bilgiyi seven bireylerin yetiştirilmesiyle mümkündür.

Kitap okuyan ve kitap okunan çocukların düşünceleri, diğer çocuklara göre daha zengindir.
Düşünme, bilgi ile birlikte geliştiğinden çocuk bildiği kadar düşünebilir. Bilginin desteklemediği düşünceler sığ kalmaktadır.

Okuma, çocuğun sözcük hazinesini artırmakta ve iletişim becerisine olumlu katkılarda bulunmaktadır.

Kendisine kitap okunan çocukların dil gelişmesi sağlıklı olmaktadır. Kitap okuyan çocukların iletişim kapasiteleri artmaktadır.

Günümüz bilgi ve iletişim toplumunda kendini iyi ifade eden kişilerin başarılı olduğunu vurgulamak gerekir.

Kitap okuma esnasında beyin aktif olarak çalışır. Bu durumda birçok yürütücü fonksiyon aktif olarak kullanılır. Okumanın sonucu olarak çocukta konsantrasyon, dikkat, anlama ve anlamlandırma, farkındalık gibi birçok zekâ fonksiyonu olumlu yönde gelişmektedir.

Çocuklara kitap okuma alışkanlığı kazandırmak için yapılacaklar şu şekilde sıralanabilir:

-Anne-baba evde kitap okumalı ve çocuklar bunu görmelidir.
-Özel kitap okuma zamanları programlanmalıdır.
-Çocuğun bilgi kazanması ve bu bilgiyi kullanması teşvik edilmelidir.
-Ev ortamında çocukların bilgi birikimi önemsenmeli ve desteklenmelidir.
-Çocuğun değer verdiği özel günlerinde ona kitap hediye edilmelidir.
-Evde her çocuk için kendisine ait bir kütüphane hazırlanmalı ve kitap okuması ödüllendirilmelidir.
-Çocuğun okuduğu kitabı başkalarına anlatması fırsatı tanınmalıdır.
-Anne-baba okuduğu kitaplardan edindikleri güzel bilgi ve değerleri çocukları ile paylaşmalıdır.
-Büyük yazar ve ve düşünürlerin hayatlarından örnekler verilmeli, onlara olan saygı ve sevgi artırılmalıdır.
-TV ve bilgisayar karşısında geçirilen zamanlar programlanmalı, bu konuda aşırılığa gidilmemelidir.
-Günlük gazete, dergi ve süreli yayınlar tâkip edilerek çocuklarda merak duygusu ve alışkanlığı kazandırılmalıdır.
-Çocukların harçlıklarından kitaba para vermeleri teşvik edilmelidir.
-Kitap evleri ve kitap fuarları gezilerek çocukların böyle mekânlara ilgi duymaları sağlanmalıdır.
-Kitap okuma konusunda çocuklara baskı yapılmamalı, bu alışkanlık onlara sevdirilerek kazandırılmalıdır.
-Küçük çocuklara kitaplardan sevebilecekleri pasajlar okunarak, hikâyeler anlatılarak onların kitaba olan ilgisi artırılmalıdır.
Çocuklarımızı kitapların gizemli dünyasında meşgul etmek, onların gelişmesine katkı sağlayan önemli bir fırsattır. Çocukların hayatı anlamlandırabilen fertler olması için, onlara okuyabilecekleri bir ortam hazırlamak ve okuma alışkanlığı kazandırmak, hepimizin önemli görevleri arasındadır.