- 788 Okunma
- 2 Yorum
- 0 Beğeni
UZUN LÂFIN KISASI
BİRBİRİNE KARIŞTIRILAN İKİ KELİME
Hayret bir şey; iki kelime hâlâ birbirine karıştırılıyor. Bu iki kelime; “TEKLİF” ve “TAVSİYE”
kelimeleri.. Bilmiyorum tesâdüfen okurlar mı aceba, biz bir defa daha anlatalım:
Efendim; bir kişiye:
“-Osmaniye’ye giderseniz, Zorkun Yaylası’nı mutlaka ve mutlaka geziniz” denilmesi bir “TAVSİYE”dir.
Buna karşılık; yine bir yakınımıza:
“-Şurada yeni bir lokanta açılmış; haydi, öğle yemeğini orada yiyelim” sözü de bir “TEKLİF” tir.
Şimdi, tahmin edileceği üzere bu meseleyi şunun için anlattım:
Sanki, ihtiyaç varmış gibi; “TEKLİF” kelimesinin yerine; “ÖNERİ” kelimesi uyduruldu.
Gelgelelim, “TEKLİF” kelimesinin yerine uydurulan şu “ÖNERİ” kelimesi daha ziyâde “TAVSİYE” kelimesinin yerine kullanılıyor. Hayret bir şey!
Bir defa daha söyleyelim: Kıymetli Arkadaşlar;, bu kelimeler ayrı ayrı iki kelimedir.
Yukarıda “sanki ihtiyaç varmış gibi” şeklinde bir ifâde kullandım.
Gerçektende, “TEKLİF” kelimesi o kadar değişik yerlerde kullanılıyor ki, vereceğim bu misâller “TEKLİF” kelimesinin bütün canlılığı ile yaşadığını gösteriyor. İşte misâller:
.) “Teklifsiz girip-çıkmak”,
.) “Arkadaşlık veyâ evlenme teklifinde bulunmak”
.) “Aramızda teklif mi var” demek.
.) “Teklif mektubu” almak,
.) “Teklif benden, yemek-yememek senden “ denilir..
Böylesine zengin bir kelimenin yerine; “ÖNERİ” gibi uydurukça bir kelimeyi getirmeye çalışmak
akıl kârı mıdır? Bence değil..
“MUHTEV”
“İÇERİK” kelimesi yokken “MUHTEV” o kadar çok kullanılmıyordu..
Ne zaman ki, “İÇERİK” ’icat’ oldu “MUHTEV” nın pabucu tamamen dama atıldı..
Gelsin “İÇERİK”, gitsin “İÇERİK”..
Öyle ki, neredeyse “SU” yerine nerede ise; “İÇERİĞİNDE 2 BİRİM HİDROJEN, 1 BİRİM DE
OKSİJEN BULUNAN SIVI..” denilecek..,
“HAYAT”
Bugünlerde âdeta içerisinden temiz hava fışkıran bu sıcacık kelimenin yerine sert ve yarı müstehcenlik barındıran “YAŞAM” kelimesi getirilmek isteniyor.
Bu ve bâzı kelimeler için Üstat Necip Fâzıl Kısakürek şöyle diyor:
"RUHSAL-PARASAL-SOYUT-BOYUT - YAŞAM - EĞİLİM..
YA BUNLAR TÜRKÇE DEĞİL; YAHUT BEN TÜRK DEĞİLİM.
OYSA, HÂLİS TÜRK BENİM, BUNLAR İŞGALCİLERİM,
ALLAH TÜRK’E ACISIN; YALNIZ BUNU DİLERİM".
Şimdi de sizlere bu güzel “HAYAT” kelimesini nerelerde kullandığımıza dair bir-iki misâl sunmak
istiyorum:
“Hayatım”,
“Hayat mı bu”
“Hayatın tadı tuzu kalmadı”,
“Hayatı yaşamak”,
“Hayattan bezmek”,
“Hayat memat meselesi”,
“Hayatı zehir etmek”,
“Hayatî tehlike”,
“Hayatta ilk defa”,
“Hayatta olmaz”,
“Hayata gözlerini açmak”,
“Hayata gözlerini kapatmak -veyâ yummak-”,
“Hayatın çok tatlı olması”,
“Hayatın içinden”..
Bu böylece uzaar gider..
Demek ki; “HAYAT” devam ediyor..
“HAYAT” DEMİŞKEN BİR DE
İÇİNDE “ÖLÜM” KELİMESİ BULUNAN SÖZLERE GÖZ ATALIM:
.) “Her canlı ölümü tadacaktır”
.) “Ölüm, Allah’ın emri”,
.) “Ölüm gelmiş cihâna; baş ağrısı bahâne”,
.) “Ölmek var, dönmek yok!”,
.) “Ölmek mi zor, kalmak mı zor?”,
.) “Ölüm ağı”,
.) “Ölüm orucu”,
.) “Ölümüne atlamak”,
.) “Ölümüne susamak”,
.) “Ölüm meleği”,
.) “Ölümle cebelleşmek”,
.) “Ölenle ölünmez ki”,
.) “Ölmek var; dönmek yok”,
.) “Ölüm tehlikesi”,
.) “Ölüm-kalım meselesi”..
Bazen, herhangi bir kelimeyi ne kadar değişik ifâdelerde kullandığımızı merak ederim. Elde ettiğim netice hem beni eğlendirir; hem de Türkçemizin zenginliğini ortaya koyar. Meselâ “ölmek”
ve “ölüm” kelimeleri meğer ne kadar çok ve değişik cümlelerde kullanmışız. Sizlere birkaç misâl sunmaya çalıştım.
İçinde “ölüm” kelimesi bulunan sözleri yazmaya çalıştım. Bunların hâricinde Sizin de
hatırladığınız sözler varsa; lûtfen devam ediniz.
TTK.
YORUMLAR
Vehbi Bey, bu çalışmalarınız gerçekten çok faydalı. Bizlerle bilgilerinizi paylaşmanız taktir edilmesi gereken bir durum. Kendi adıma teşekkür ediyorum.
Yalnız kafama takılan birşey var; "hayret bir şey" mi olmalı "hayret edilecek birşey" mi? Hayret birşey, halk ağzı bir tabir, ben mi yanlış biliyorum yoksa? Aydnlatırsanız sevinirim.
Saygılar.
Vehbi Okur
Evvelâ dikkâtinizden dolayı teşekkür ederim.
Îkazınız üzerine alelâcele tekrar internetten baktım; gördüm ki; "hayret bir şey" sözü dekullanılıyor; "hayret edlecek bir şey.." lâfı da kullanılıyor.
Tekrar dikkâtinizden ve yazı göndermenizden ötürüı çok teşekkür ederim.
TTK.
Vehbi Okur
Ayrıca; "TAKDİR" edilmek çok güzel bir durum.
Saat:16:50 civârında bu sözü söylemeyi unutmuşum..
Selâmlar.
TTK.
Aynur Engindeniz
Gönülden saygılar.
Ölümle ayrılığı tartmişler,elli dirhem fazla gelmiş ayrılık,ölümüne sevmek,ölümü gör,ölüme meydan okumak,ölür müsün öldürür müsün.
Vehbi Okur
Yazımı okuduğunuz için çok teşekkür ederim.
Allah râzı olsun.
TTK.
DENİZCANDAN
Vehbi Okur
Sırf güzel bir temennî olsun diye mi "Allah şifâ versin" dediniz; yoksa rahatsız
olduğumu birilerinden işittiniz mi?
TTK.