Manisa’da, Menemen’de ve daha bir çok yerde işgalcilere karşı bir örgütlenme içerisinde yer almayanlar, cumhuriyetin ilanından sonra “din elden gidiyor” söylemi ile Hüsnüyadis namlı, Manisa Mutasarrıf Nakşibendi tarikatı mensubu Giritli Hüsnü Bey’in kardeş çocuğu olan sözde Giritli mehdi Derviş Mehmet önderliğinde çoğu cahil insanlar bir araya geldiler…

Bu grup 23 Aralık 1930 günü Menemen’de yaptıkları isyan girişimi sırasında kendilerine engellemeye çalışan 43. Piyade Alayı’ndan Piyade Asteğmen Mustafa Fehmi Kubilay ile karşı karşıya geldiler. Kubilay ve beraberindeki askerler gruba uyarı ateş açtı. Fakat, “silahlarında manevra mermisi bulunduğundan dolayı etkili” olamadılar… Bunu fırsat bilen Giritli mehdi Derviş Mehmet ise, “bakın bana mermi işlemiyor” diyerek kendince kutsallık zırhına büründü. Olaylar sırasında ağır bir şekilde yaralanan Kubilay, yaralı olarak meydandaki hükümet binasına girmek istedi. Ama binanın giriş kapısı kapalı olduğu için giremedi… Bu nedenle, hükümet binasının hemen yanındaki Kazez Camii bahçesine yöneldi. Giritli mehdi Derviş Mehmet, Giritli Şamdan Mehmet ile birlikte Kazez Camii bahçesinde bitkin bir vaziyette bulunan Kubilay’ın başını bağ testeresi ile canlı canlı gövdesinden ayırdılar. Sonrada, asteğmen Kubilay’ın başını yeşil bir bayrağın tepesine takarak Menemen sokaklarında dolaştırmaya başladılar. Bu sırada, kendilerine müdahale eden Şevki ve Hasan adlı kahraman iki bekçiyi de öldürdüler. Olay yerinde toplanan 250 – 300 kişilik ahali ise Kubilay’ın şehit edilmesi esnasında olaylara hissiz ve seyirci kaldı. Hatta bir kısmı, olayı tasvip edercesine alkış tuttu. O sırada sözde mehdi Giritli Derviş Mehmet, Yüzbaşı Fahri’ye “ben mehdiyim, şeriatı ilan ediyorum. Bana kimse mukavemet edemez. Karşımdan çekil!” dedi…

Sonunda isyan bastırıldı. Kurşun işlemeyen sözde Giritli mehdi Derviş Mehmet’e ateş açıldı. Ve bu ateş esnasında Kubilay’ı şehit eden sözde Giritli mehdi Derviş Mehmet ile birlikte Giritli Sütçü Mehmet ve Giritli Şamdan Mehmet öldürüldü. Aralarında önceden Şeyh Sükuti’nin Menemen belediye başkanlığı yaptığı sırada yönetimde birlikte olduğu bilinen Hayımoğlu Yahudi Jozef, Erbilli Şeyh Esad’ın oğlu Mehmet Ali ve 37 kişinin idamına karar verildi. Nakşibendi Şeyhi Esad Efendi ise ilerlemiş yaşından dolayı 24 yıla hapis oldu. Fakat tutuklu bulunduğu sırada hastalığından dolayı öldü. Şeyh Esat ve tarikatının amacı Cumhuriyet kayıtlarına, “Hükümeti yıkmak, ATATÜRK ilke ve inkılaplarına aykırı olarak saltanat ve şeriatı getirmek, tekke ve zaviyeleri açmak, şapkayı yasaklayıp yeniden fesin kullanılmasını” sağlamak olarak geçti. Menemen olayının hazırlayıcılarından olan Nakşibendi tarikatı lideri Şeyh Esat’ın yurt dışı bağlantısı ile ilgili olarak Askeri Mahkeme Başkanı General Mustafa MUĞLALI, verdiği beyanatta (Cumhuriyet Gazetesi; 01 Şubat 1931 Tarihli nüshası), “Şeyh Esat, hilafet komitesiyle alakasına dair bir itirafname hazırlıyordu. Bu münasebetle İngiliz casusu Lavrens ile münasebette bulunduğunu da doğrulamaktaydı. Fakat, hastalığı bunu yazıp bitirmesine mani” olduğunu belirmiştir.
Olayların tertipleyicileri ise, Nakşibendi tarikatı lider Erbilli Şeyh Esat, işgal dönemin Manisa Valisi Giritli Hüsnüyadis (1922’de Yunanistan’a yerleşti ve Hristiyan oldu) ve onun kardeş çocuğu Giritli Derviş Mehmet, Menemen Belediye Başkanı Şeyh Sükuti ve akın akın Manisa’dan Menemene gelen diğerleri…

Hüsnüyadis namlı Manisa Mutasarrıfı, Nakşibendi tarikatı mensubu Menemen isyanının tertipleyicisi, Nakşibendi tarikatı lideri Erbil’li Şeyh Esat ve Derviş Mehmet, işgal yıllarında yurdunu savunmak için çete kurmadı, işgal güçlerine karşı kurşun sıkmadı!… Fakat, genç Türkiye Cumhuriyeti’ne karşı çete kurarak, asker ve iki bekçisine kurşun sıkmakta ve kurşun sıktığı asteğmen Kubilay’ın başını bağ testeresi ile kesme konusunda hiç tereddüt etmedi.

“Menemen isyancısı Derviş Mehmet’in (Menemen-Sümbüller Köyü) ikinci eşinden torunu, babadan Girit Rum’u, anadan Mısırlı Arap olan zat şimdi Meclis başkanlığı yapan (Bülent ARINÇ) tır.
Geçmişin sayfaları arasında gezindiğimizde kulağımızın üstüne yattığımız gerçeklerle karşılaşıyoruz.Günümüze baktığımızda geçmişle aramızda büyük bir fark olmadığını üzüntüyle görüyoruz.Fikirlerde ,görüşlerde bir arpa boyu bile yol alamadığımız gün gibi….
Yobazlar yine aynı soydan gelip, yine aynı konuyu (dinİ)ağızdaki sakız gibi 80-90 seneden beri çiğneyip ,çiğneyip önümüze sundular. Din kurtarıcı bir malzeme oldu bazı kesimler için. Bazıları içinde sığındığı gerçeği…
Bu uğurda yalan yanlış bilgilerle, öğretilerle nice canlara kıyıldı.Dini her zaman (İslamiyetin yayılısından günümüze kadar) siyasi malzeme olarak kullanılmışlar,insanları Allah korkusu adı altında,sindirerek düşünmemeye ve sorgulamamaya sevk ettirmişlerdir.Ama isyanlar çıkarıp hiç acımadan, Allahtan korkmadan ,vahşiçe (testereyle başı kesilen Yüzbaşı Kubilay gibi) cinayetler işlemeyi kendilerinde hak görmüşlerdir.
Ve bizler yıllar sonra bu isyancıların, bölücülerin soyundan gelen kişileri, ülke yönetiminin üst kısımlarına,ekonomik ve siyasal alanda gözde yerlerine getirmişiz…Geçmişte yapılan hataların elbette ki faturası,onların torunlarından çıkarılmak istenmiyor.Lakin zihniyette hiçbir şekilde değişiklik olmadığı da görülmüştür.Bunu yapılan icraatlarda görmek mümkün.. Gafletin en büyüğü ise geçmişte yarım kalan işlerini tamamlayan bu kişileri sessizce seyrediyor olmamız. Onlar senelerdir kinlendirilerek yetiştirilirken ,halkımız da din ve Allah korkusuyla sindirilerek yetiştirilmiştir.Hala yattığımız derin uykudan uyanamadık …..
Başka Kubilay’lar vermeden bir an önce uyanabilmek dileğimle.
RUHUN ŞAD OLSUN DEVRİM ŞEHİTİ YÜZBAŞI KUBİLAY.

Kaynak: Nedim Çakmak “Hüsnüyadis Hortladı” adlı kitabindan.