Ham Üçlemesi.

• 21 Ağustos 2011 Pazar 19:16:29

Hepimizin hayatında önemi farklı olan kavram ve ifadeler yer almakta;hayatımız da bunlara bağlı olarak "değer" ya da "anlam"kazanmaktadır.
Başlıktaki "Ham" sözü de üç kelimenin kısaltılmış halidir:
H,hürriyeti;
A,adaleti;
M,mülkiyeti ifade etmektedir.
Hürriyeti,esas olarak,başkalarının keyfi isteğinden bağımsız olma durumu olarak ifade edebiliriz.Hürriyetine sahip olan insan,özgür insandır.Başkalarının iradesine tabî olmaksızın,kendi karar ve planlarına uygun şekilde davranabilme imkanına sahiptir.Ancak özgür olmak,sorumlu davranmakla atbaşı giderse bir "değer" halini alır/alabilir gerçeğini de bilmek yerinde olacaktır.Yazar ve tıp doktoru V.Frankl’ın şu sözündeki gibi:"Eğer yetkili olsaydım,Newyork’taki özgürlük anıtının tersi yönde,bir sorumluluk heykeli dikerdim."
Adaleti ise,haklıyı haksızdan,iyiyi kötüden ayırtedebilme bilgisi olarak anlamlandırmaktayım.
Gençlik yıllarımızda,Dreyfus Davası’nı haksızlığa uğrayan bir Fransız Yahudi subayı olarak görüp,okumuştuk...Keşke bu "haksızlık" bir kişiyle sınırlı kalsaydı.Yaşayarak da şunu gördük:Siyonizm,bu karardan/davadan sonra(1894) tarih sahnesine çıkıyor (1896)ve T.Herzl başkanlığında ilk kongresini de 1897 yılında Basel’de yapıyordu.
Demek ki adaleti sonuçları itibarıyla da görmek,değerlendirmek ve anlamlandırmak gerek!Tıpkı Alman değirmencisinin Prusya Kralı’na,"Ama Berlin’de hakimler var" sözündeki gibi.Klasik bir hikayedir:18.yüzyılda Prusya Kralı sarayının bahçesini büyütmek ister ve çevresinde bulunan "yerleri" kendi bahçesine katar.Ama sıra bir Alman köylüsü olan değirmenciye gelince,değirmenci Krala,
-Ben bu toprağımı/değirmenimi size veremem,çünkü geçim kaynağım budur,der.
Kral da,
-Ama ben Kralım,alırım deyince,Alman köylüsü,Krala karşı hakimlere sığınır ve o meşhur sözü söyler:"Ama Berlin’de hakimler var."
Mülkiyet ise günümüzde sadece "mal" demek değildir.İnsan aklının ürünü olan düşünce,düşüncenin kağıda dökülmüş biçimi olan makale ve yazılar da birer "mülk"tür.Bu yazıların toplandığı kitaplar da!
Dolayısıyla,"korsan kitap",bir mülkiyet hırsızlığıdır,kesinlikle karşı çıkılması gerekir.
Tarihte yer alan ve Hz.Ömer’e ait olduğu söylenen,"Adalet,mülkün temelidir."sözünde de göreceğimiz gibi,"ülke" ve "egemenlik" anlamlarına da gelmektedir.
Mülkiyet konusunda şu örneği de konuşmanın zamanı gelip,geçmektedir:
İki grup balinanın varlığını düşünelim.
Birinci grup sahile yakın ve çitle koruma altına alınmış,ikinci grup balina ise açık denizde yaşamaktadır.
Hangisinin can güvenliği daha tehlikededir diye soralım.Ki ben çok sordum.
-Sahile yakın olanlar daha tehlikededir,cevabını alırız.
Aldım da.
Oysa durum hiç de öyle değildir.
"Sahipsizlik",tehlikenin kaynağı olup,açık denizdekiler daha güvencesiz durumdadır.Çünkü kıyıya yakın olan ve birinin/birilerinin "mülkü" olanlar güvencededir.
Bu anlamda hürriyet,adalet ve mülkiyet (Ham)kavramlarının hayati öneme sahip olduklarına inanmaktayım.
Hayata bakışımdaki çıkış noktası da bu üç kavramın varlığıdır.