Birebir mi,bire bir mi?

• 9 Mayıs 2011 Pazartesi 23:34:03

İkisi de doğru yazılma biçimidir.
Yalnızca "nerede" ve "hangi anlamda" kullandığımıza bağlıdır.
"Etkili","iyi" anlamında ise bitişik;-Doktorun verdiği ilaç,ağrılarıma birebir geldi-
ölçü,ayar anlamında ise ayrı yazılır:"Bire bir eşleme" ya da "Tarlaya ektiğim sadece bire bir verdi"cümlelerindeki gibi.
Dili zenginleştirmek,biraz da onu doğru kullanmaktan geçer diye düşündüğümden bunu paylaşmak istedim.Daha da çoğaltmak mümkündür bu örnekleri...
İşte "ilginç" bir örnek daha:
"Herhalde" sözünü gündelik hayatımızda bolca kullanırız/kullanıyoruz.
Fakat bu da,bazen "belki" anlamında olur;bazen de "kesinlikle" anlamında.
"Herhalde gelirim" der ve bitişik yazarsak,"belki" anlamında kullanmış oluruz;"Her halde gelirim" der ve ayrı yazarsak da "mutlaka gelirim","iki elim kanda da olsa gelirim" anlamındadır.
Ve şu örnek de akılda tutulmalı derim:
Şansın açık olsun,işlerin düzgün gitsin derken,"rast gele" ayrı;gelişigüzel,darmadağınık anlamında kullanıyorsak "rastgele" sözü bitişik yazılmaktadır.
Bir de şu "tabi" sözünü de eklemek uygun olacaktır buraya.
Bu kelimeyi kısaca en az üç biçimde ve anlamda kullanmaktayız.
Tabi dersek "peki/elbette" anlamında kullanırız;tabii dersek "doğal" anlamındadır.
Bağımlı anlamında ise "tâbi" der ve öylece kullanır/yazarız.
Ya " Ateş olsa cirmi kadar yer yakar " deyiminin,"cirm" yerine "cürmü" kadar söylenmesine ne demeli?
Yazıldığı halindeki "cirm",bedeni,cüssesi,hacmi kadar anlamındadır ki ve doğrusu da budur;"cürmü" kadar denirse olur "suçu kadar" ve deyim anlamından tamamen kopmuş/uzaklaşmış olur.