Dört Kapı Kırk Makam seklindeki Kamil (olgun) insan olma ilkelerini Hünkâr Hacı Bektaş Veli’nin tespit ettiğine inanılır. Hacı Bekas "Kul yaratanına kırk makamda erer, ulaşır, dost olur." buyurmuşlardır. Bu ilkeler aşama aşama insani olgunluğa ulaştirir bu makamlar tasavvufi bir dille şöyle ifade edilir

seriat anadan dogmak,
tarikat ikrar vermek,
marifet nefsini bilmek,
hakikat Hakki özünde bulmaktır

şeriat agaç ve kökleri
tarikat dalları ve yaprakları
marifet meyve öncesi çiçekleri
hakikat olgunlaşmış tatlı meyveleri

şeiat lambanın gaz şişesi
tarikat şişenin içindeki gaz
marifet enerjisini şişedeki gazdan alan fitil
hakikat lambanın ateşlenen fitilinin aydınlatan şulesi

şeriat tüm canlılara nimet yetişdiren toprak
tarikat nimetin ve de canlıların hayat kaynagı su
marifet tüm canlı vede cansız varlıkların yaşam sebebi hava
hakikat canlı cansız tüm varlıkları ısıtan aydınlatan dördüncü unsur ateş

Dört Kapı şunlardır:

1.Seriat
2.Tarikat
3.Marifet
4.Hakikat

Her kapının on makamı vardır.
Seriat kapısının makamları:

1. Iman etmek,
2. Ilim ögrenmek,
3. Ibadet etmek,
4. Haramdan uzaklasmak,
5. Ailesine faydali olmak,
6. Cevreye zarar vermemek,
7. Peygamberin emirlerine uymak,
8. Sefkatli olmak,
9. Temiz olmak
10.Yaramaz islerden sakinmak.

Tarikat kapisinin makamlari

1. Tövbe etmek,
2. Mürsidin ögütlerine uymak,
3. Temiz giyinmek,
4. Iyilik yolunda savasmak,
5. Hizmet etmeyi sevmek,
6. Haksızlıktan korkmak,
7. Ümitsizliğe düşmemek,
8. İbret almak,
9. Nimet dağıtmak
10.Özünü fakir görmek

Marifet kapisinin makamlari

1. Edepli olmak,
2. Bencillik, kin ve garezden uzak olmak,
3. Perhizkârlık,
4. Sabır ve kanaat,
5. Hayâ,
6. Cömertlik,
7. İlim,
8. Hoşgörü,
9. Özünü bilmek
10.Ariflik.

Hakikat kapısının makamları
1. Alçakgönüllü olmak,
2. Kimsenin ayıbını görmemek,
3. Yapabileceğin hiçbir iyiliği esirgememek,
4. Allah’ın her yarattığını sevmek,
5. Tüm insanları bir görmek,
6. Birliğe yönelmek ve yöneltmek,
7. Gercegi gizlememek,
8. Manayi bilmek,
9. Ilahi sırları öğrenmek
10.ve fena fillah dediğimiz kemalet makamına ulasmak