Mübarek

• 18 Kasım 2010 Perşembe 11:46:55

Arapça kökenli bu sözcük çoğunlukla ‘sıfat’ olarak kullanılmakta olup, TDK Güncel Türkçe Sözlükte aşağıdaki anlamları karşılar:
—verimli, bereketli
—uğurlu
—kutlu, kutsal
—çok saygı duyulan
—beğenilen sevilen şeyler için söylenen bir söz (ünlem)
—kızılan şaşılan kimse veya şey (isim)

Osmanlıca-Türkçe Sözlükte;
—ilâhi hayrın bulunduğu şey, bereketlenmiş, çoğalmış, bereketli, uğurlu, hayırlı, mesut
—beğenilen, kendisine kızılan ve şaşılan kimse veya şey

Mübarek sözcüğünün çağrıştırdığı anlamlar içinde ağırlıklı olan ‘kutsal’ (sıfat)
Din biliminde;
—güçlü bir dinî saygı uyandıran veya uyandırması gereken, kutsi, mukaddes
—tapınılacak veya yolunda can verilecek derecede sevilen, kutsi, mukaddes, lâhut
—bozulmaması, dokunulmaması, karşı çıkılmaması gereken, üstüne titrenilen
Felsefede;
—Tanrı’ya adanmış olan, tanrısal olan

İslam dininde ‘mübarek’ geceler vardır. Kutsal sayılan bu gecelere "Kandil Geceleri" denir.
Kandil Geceleri Peygamber’in uygulamasında yoktur. M.S. 3. asırdan itibaren mistik çevrelerde kutlanmaya başlanmış ve II. Selim’den itibaren minarelerde kandil yakılmasıyla ‘kandil’ adını almıştır. Bu geceler Osmanlılar döneminde II. Selim zamanından başlayarak, minarelerde kandiller yakılarak duyurulup kutlandığı için "Kandil" olarak anılmaya başlamıştır.

Kur’an’da mübarek gecelerden şu şekilde bahsedilmektedir:
"Apaçık olan Kitab’a andolsun ki, biz onu mübârek bir gecede indirdik. Şüphesiz biz insanları uyarmaktayız."(Duhan 3)
"Kadir gecesi bin aydan daha hayırlıdır."(Kadir 3)

Kandil geceleri namazların kılındığı, Kur’an-i Kerim’in okunduğu, duaların yapıldığı ve salavat-ı şerifelerin bolca getirildiği gecelerdir.

—Mevlid Kandili
—Regaip Kandili
—Miraç Kandili
—Berat Kandili
—Kadir Gecesi

İslami bayramlara gelince;
—Ramazan Bayramı
—Kurban Bayramı
adıyla anılan iki büyük bayram vardır.

Bayram kutlanırken söz öbeğinde geçen ‘mübarek’ sözcüğü sabit fikirliliği ve bağnazlığı çağrıştırmamalı.
—Bayramınız mübarek olsun!

Bayram kutlanırken söz öbeğinde geçen ‘kutlu’ sözcüğü ileri görüşlülüğü ve çağdaşlığı çağrıştırmamalı.
—Bayramınız kutlu olsun!

‘Bayramınız mübarek olsun!’ deyince sevaba girdiklerini sananlar büyük yanılgı içinde bulunmaktadır. Bayram, zaten mübarektir

Ha ‘mübarek’, ha ‘kutlu’; birisi Arapça, diğeri Türkçe kökenlidir. Önemli olan karşımızdakinin bayramını tebrik etmekse, ne fark eder? (Mübarek=Kutlu)

Her iki söylemi de rahatça kullanabilmeliyiz zira hiçbiri de sakıncalı olmayıp kullananları yadırgamak gibi bir hakkımız da asla bulunmamaktadır.

Her iki söylem arasında siyasi mesaj kaygılı bir nüans (ince ayrım) arayanların böyle bir paranoyadan kurtulmalarına yardımcı olmak gerek!

Daha nice mutlu bayramlara…