Geçen makalede yaşamımız için en lazım olan suyun nasıl bilinçsizce israf edildiği üzerinde durmuştum. Mevcut su kaynaklarının büyük bir kısmını kullanamadığımızı, kullandığımız su kaynaklarının ise %0,3 olduğunu yazmış, kamusal ve bireysel alanda daha dikkatli, daha mantıklı davranmamız gerektiğini ifade etmiştim.
Bugünkü yazımda ise gıda, enerji, kâğıt ve zaman israfı üzerinde durmak istiyorum.
2.GIDA İSRAFI: Su kadar önemli diğer bir israf alanımız hiç şüphesiz ki gıda israfında yaşanmaktadır. Sayısal veriler ışığında israfın boyutlarını birlikte müşahede edelim. TÜİK verilerine göre Türkiye ‘de halen 600 bin kişi açlık sınırlarında yaşarken buna mukabil ciddi miktarda ekmek israf edilmektedir. Toprak mahsulleri ofisinin 2008 yılında yaptığı araştırmaya göre; Türkiye ‘de günde 123 milyon ekmek üretilmektedir. Kişi başına günlük 333 gram ekmek tüketmekteyiz. Yılda kişi başına 121 kg ekmek tüketiyoruz. Üretilen ekmeğin %5’i tarafımızca israf edilmektedir. Yapılan araştırmaya göre toplam olarak her gün 6 milyon adet ekmek israf ediliyor. İsraf edilen ekmek ile her yıl yaklaşık 600milyon TL fakirleşiyoruz. Ayrıca israf edilen günlük 6 milyon adet ekmek 3 milyon 740 bin nüfuslu İzmir ilimizin ekmek ihtiyacını fazlası ile karşılayabilmektedir. Bayatlamış veya artık diye tabir ettiğimiz nane aziz ekmeklerimizi çöple buluşturmadan farklı şekillerde değerlendirerek, gıda bankaları kurarak veya kurulmuş olanlara gıda desteği sağlayarak israfın önüne bir nebze geçebiliriz.(ABD ve Avrupa ülkelerinde buna benzer kuruluşlar oldukça fazladır.)
3. ENERJİ İSRAFI: Bir başka israf alanı ise enerji israfıdır. Yapılan araştırmalar tespit ettiği bir başka nokta enerji tüketiminde % 25 tasarrufun 11.500.000 ton petrol üretimine eşdeğer geldiği gerçeğidir. Konutlarda ısınma ve aydınlatmada her 100TL lik faturanın 35TL sinin gereksiz kullanımlardan hâsıl israfın oluşturduğu görülmüştür. Buda %35 lik israf alanının bilinçli kullanım ile ortadan kaldırılıp tasarrufa dönüştürülebileceği gerçeğidir. Yemek pişirme usullerimizde yapacağımız basit ve bilinçli değişiklikler, bulaşık ve çamaşır makinelerinin doldurulduktan sonra çalıştırılması, elektrikli ev aletlerinin daha verimli kullanılması, aydınlatmada tasarruflu ampullerin kullanılması, gereksiz yanan ışıkların kapatılması, gün ışığından daha fazla yararlanılması, akşam yapılacak şeylerin gündüz yapılması, kamu kurum ve kuruluşlarında gereksiz yanan ışıkların kapatılması, gece yanması gereken sokak aydınlatma lambalarının gündüz yanmaması vb. örnekler enerji israfının önüne geçecektir.
4.KÂĞIT İSRAFI: Yapılan araştırmalar Dünyada her yıl kâğıt tüketiminde kullanılan orman alanının 40 milyon hektar olduğunu göstermektedir.1 ton kâğıt 17 ağaç,17 ağaç 70 m2 ormandır.1 ton kullanılmış kâğıt tekrar üretime kazandırılırsa 16 çam ağacının kesilmesi önlenir. Bir büro elemanı yılda yaklaşık olarak 81 kg kâğıdı çöpe atmaktadır. Pratik çözümlerle bu katliamın önüne geçebiliriz.
5.ZAMAN İSRAFI: Herhalde hiç önemsemediğimiz israf alanlarından biriside zaman israfıdır. Boş yere harcadığımız farkına sonradan vardığımız bir israf alanıdır. Diğer israf alanları bir şekilde kurtarılabilir ama zaman israfının telafisi yoktur. Ömür durdurulamaz bir şekilde akıp gitmektedir. Akıp giden hayatı israf etmeden yaşadığımız anı hayatımız bilip ona uygun yaşamak belki de zaman israfını önleyecek en önemli tedbirdir. Ne yaptığını idrak edebilen bireyler verilen yaşam bonuslarını mantıklı kullanırlar. Dünya da, ahirette bize verilen zaman dilimlerinde kazanılmaktadır. Ahireti, dünyadaki zaman dilimlerinde kazanmaktayız. Zamanı israf aynı zamanda ahireti heba anlamına da gelmektedir. Kahvede, kafede, malayani sohbetlerde, televizyon önünde, bilgisayar başında saatlerce kalarak zamanımızı adeta katlediyoruz. Duyarız gençliğini israf eden insanların serzenişlerini ama bir daha geri dönüş yok! Geçmiş ile ilgili serzenişte bulunmamak için zamanı tasarruflu kullanmamız gerekmektedir vesselam…