REİNHARD OPERASYONU

• 25 Ekim 2010 Pazartesi 16:35:01

Bir önceki yazımda sizleri şimdi Çek Cumhuriyeti sınırlarında olan o zaman ki adıyla Karlsbad’a götürmüştüm. Şimdi ise yine aynı bölgede Prag’ın 20 km kuzey batısında Lidice denilen bir köye götürüyorum.

Avrupa’da Alman çizmelerinin bütün cadde ve sokaklarda eko yaptığı sıralarda yani 1942 ilkbaharına gidiyoruz.

Bir Alman Deniz Subayı olan ve geçmişi başarılarla dolu Orgeneral (Obergruppenführer/en yüksek SS rütbesi) Reinhard Heydrich, Reich Güvenlik Dairesi Başkanlığı’nın yanı sıra , Prag bölgesine “Bohemya ve Moravya” Genel Vali Vekili olarak 1941 sonbaharında atanmıştı.

Çek Bölgesi sorunlu bir bölgeydi. Bohemya ve Moravya bölgelerinde Çekler direniş güçleri oluşturmuşlar. Almanlara çok fazla zayiat verdiriyorlardı. Diğer taraftan İngilizler için Almanların hareketlerini izlemek ve Çeklere yardım amacıyla iyi bir istihbarat bölgesiydi. Bölge, kurulmuş ve kurulacak toplama ve çalışma kamplarının yakınında olması ile de dikkat çekiciydi. Tüm bu olaylara istinaden Hitler ve Himmler bölge için Reinhard Heydrich’i’ı uygun bulmuşlardı. Heiydrich Hitler’in gözde generallerinden birisiydi. Özellikle Heydrich’in acımasız oluşu ve Yahudiler konusunda yaptığı planlar Hitler’in iştahını kabartıyordu.

1942 ilkbaharına gelindiğinde Çek direniş güçlerinde hareketlilik başladı. Özellikle İngilizler Çek direnişçileri eğitmek konusunda başarılıydılar. İngilizlerin ölümcül bir planı vardı. Reinhard Heydrich’i öldürmek. Bu iş için Çek direnişçilerden Jan Kubis ve Jozef Gabcik özel olarak eğitildiler. Heydrich’in tüm hareketleri ayrıntılı olarak izleniyordu.

Alınan doğru bir istihbarat neticesinde hareket için düğmeye basıldı. Hitler Berlin’de bir toplantı düzenliyordu. 1942 yılı 29 Mayıs’ında Heydrich, şoförünün kullandığı Mercedes marka üstü açık arabasıyla Prag’daki şatosuna ilerlerken, caddenin bir köşesinde arabanın yavaşladığı sırada Çek direnişçi Gabcik ve Kubis birden karşılarına çıktılar. Gabcik sten marka silahını Heydrich’e doğrulttu ancak silah tutukluk yaptı. Bunun üzerine Kubis elindeki bombayı arabaya fırlattı. Plan işlemişti ve sonuç ölümcül oldu.

Reinhard Heydrich suikasttan altı gün sonra 04 Haziran 1942 günü, almış olduğu ağır yaraların neticesinde iç kanamadan hastanede öldü. Olay büyük bir sansasyon yarattı. Hitler neredeyse öfkeden felç geçirecekti. İntikam çok feci oldu. Tüm Prag abluka altına alındı direnişçilerin yerleri işkencelerle öğrenildi ve olayla ilgili olanlar öldürüldü.

En feci olanı ise Prag’ın kuzeybatısında Lidice köyünde yaşandı. 10 Haziran 1942 günü hiçbir suçu olmayan bu köye, gelen SS’ler 16 yaşından büyük erkeklerden oluşan tam 192 kişiyi bir çiftlikte toplayarak hepsini öldürdüler. Diğer kadın ve çocuklardan oluşan 142 kişiyi ölüm kamplarına gönderdiler. SS’ler çok acımasızdı. Toplamda Lidice’de 340 kişi katledildi. Lidice’deki bu katliam özellikle müttefik güçlerin Nazi vahşetini gözler önüne sermesi bakımından propaganda malzemesi olarak da kullanıldı. Olayla ilgili İngilizler kısa filmler çekip dağıttılar. Dünyadaki birçok yerleşim yerine Lidice ismi verildi. Şiirler kitaplar yazıldı.

Ancak Hitler için bu SS vahşeti yetersizdi. Bu olaydan hemen sonra özellikle Yahudiler ve diğer ırklara karşı sistematik yok etme çalışmalarına hız verildi. Suikast olayından hemen sonra 1942 yazından itibaren Heydrich’in onuruna ve onun ismini yaşatmak amacıyla “Reinhard Operasyonu” adı verilen vahşice bir girişime başlandı. SS’ler Bohemya ve Polonya bölgesindeki Yahudileri, Çingeneleri ve kendi düşüncelerine göre üstün ırk olmayan kim varsa herkesi topladılar. Reinhard Operasyonu’nun amacı toplama kamplarında insanları gazla zehirledikten sonra fırınlarda yakmaktı. Belzec, Treblinka, Sobibor, Majdanec kamplarında yaklaşık iki milyon Yahudi ve başka ırktan olanlar yakıldı. Bu vahşet hareketinin başlangıcından sonra da savaş bitinceye kadar başka kamplarda da, daha önce Dünya tarihinde görülmemiş bir soykırım vahşeti yaşandı.

Şimdi Prag yakınlarındaki yok olan köyün hemen yakınında kurulan yeni Lidice köyünde “Barış ve Dostluk Parkı” adı altında düzenlenmiş yeşillikler içinde bir park ve de bir müze bulunmaktadır. Parkın girişinde vahşet gününü ve ölüm kampına gönderilen çocukları tasvirleyen, o günün anısına yaptırılmış 1 ile 16 yaşındaki 82 çocuktan oluşan bir heykel grubu Dünya Tarihi ve sadece Dünya tarihi için değil Nazilerin yaptığı vahşet için de dikkat çekicidir.

Fazla devam etmeden, bu vahşet dolu yazıyı John Lennon’un meşhur şarkısının “Imagine” dizeleriyle bitirmek içimden geldi.

Imagine there’s no countries / Hayal et ülkeler olmasa
It isn’t hard to do / Bunu yapmak zor değil
Nothing to kill or die for / Uğruna ölecek
And no religion too / ve ya öldürülecek bir şey yok
Imagine all the people / Hayal et bütün insanların
Living life in peace... / Barış içinde yaşadığını…