BALTO

• 28 Ağustos 2010 Cumartesi 19:42:38

1925 senesi Ocak ayında, Alaska’nın kuzeyinde “Nome” denen küçük liman kasabasında ölümcül bir hastalık baş gösterdi. Adı difteri. Difteri, halk arasında “kuşpalazı” olarak da bilinen, “corynebacterium diphteriae” isimli mikroorganizmanın boğaz, burun, göz ve derideki yaralarda yerleşmesiyle ortaya çıkan ve tedavi edilmezse ölümle sonuçlanan bulaşıcı bir hastalıktır. O zamanlarda o bölgede görülmesinin sebebi Alaska’ya yerleşmek için gelen göçmenler ve kaşifler sayesindedir. Eskimolar buna “Beyaz Adam Hastalığı” demektedirler. Alaska’nın kuzeyindeki civar köylere de hızla yayılan bu hastalığa ne yazık ki çocukların bağışıklık sistemi alışık olmadığından, ölümle sonuçlanan vakalarda artış gözlemlenmekteydi.

Doktorlar çözüm arayışı içinde idiler. Bir an önce ve en çabuk şekilde Nome kasabasına serum ulaştırılmalıydı. Liman donmuştu. Nome kasabasına serum tedarikinin demiryolu ile gelmesi için “Anchorage” kasabası bulunuyordu. Nome’a 1600 km uzaklıkta olan bu kasabadan serumun demiryolu ile gelmesi uzun zaman alacaktı. Zaman hayati önem taşıyordu. Sadece iki uçak bulunuyordu; olumsuz hava şartları da, yeni olan pilotların bu soğuk ve dondurucu bölgeye ulaşmasını imkansızlaştırıyordu.

Acil çözüm için harekete geçildi. Serumlar önce demiryoluyla Anchorage’den ona yakın olan Nenana bölgesine ve Nenana’dan da kızaklı köpekler yardımıyla 1085 km uzaklıktaki Nome’a ulaştırılacaktı. 150 köpek ve 20 adamdan oluşan ve “Büyük Merhamet Yarışı” diye adlandırılan bu olay 1925 yılında büyük ses getirdi.

Bir bayrak yarışı şeklinde gerçekleşen bu yarışa katılanlar arasında, Norveçli Gunner Kasen ve Husky (Sibirya Kurdu) cinsi köpeği Balto’da bulunuyordu. On üç köpekten oluşan kızak takımında “Balto” köpeklerin lideriydi ve en güçlüsüydü. 27 Ocakta başlayan yardım yarışı planlanandan çok önce 01 Şubat’ta sona erdi ve son 85 km.lik etapta zorlu kar fırtınalarını ve en çetin etapları atlatarak “Balto” nun dayanıklılığı sayesinde doktorlara serumları en önce ulaştırmayı başardılar.

Bu olay Balto’yu halk arasında kahraman köpek yapmıştı. Her yerde gazetelerde ondan bahsediliyordu. Alaska’lı çocuklara can veren bu köpeğe ilgi her geçen gün artıyordu. Ve 1925 yılının Aralık ayına gelindiğinde Husyk cinsi olan Balto’nun, New York City’de Central Park’ın içinde bir heykeli dikildi. Aynı zamanda tüm kızak köpeklerinin anısına büyük bir kalabalık eşliğinde açılan heykelin altında şöyle yazar “Dayanıklılık, Sadakat, Zeka”.

Halen New York City’de, Central Park’ın içinde bu meşhur Husyk cinsi “BALTO” nun heykelini görebilirsiniz. Aynı zamanda 1933 yılına kadar yaşayan Balto’ nun Cleveland Doğal Yaşam Müzesinde mumyası da sergilenmektedir.

Balto, bu başarısının ardından ülke genelinde bir çok şehir dolaşmış, sirklerde, panayırlarda, özellikle çocukların ilgisini çekerek boy göstermiştir. Öldükten sonra filmlere konu olmuştur. Halen Alaska’da her yıl 1600 km lik bir etabı bulunan ve Nome’a kadar devam eden, kızaklı köpek yarışları günümüzde de büyük ilgi görmektedir.