Düğünlerde Mevlit mi Okutulmalı, Çalgı mı Çalınmalı?

• 6 Haziran 2010 Pazar 15:14:57

Evlenen çiftler için düğün yapılması insanlık tarihi kadar eskidir. Milletlere ve yörelere göre ayrıntılarda bazı farklılıklar olmakla birlikte hepsinin birleştiği nokta eğlenceye yönelik olmasıdır.

Evlenen çiftlerin yeni hayata neşe içinde girmeleri, eş-dost ve akrabalarını, hatta tüm din kardeşlerini bu sevince ortak etmeleri için düğün yapmaları Hz. Peygamberce (s.a.s.) tavsiye edilmiştir. Peygamberimiz yeni evlenen Abdurrahman b. Avf’a: “Düğün yap, bir koyunla da olsa ziyâfet ver.” buyurmuştur.

Şimdi kendi kendimize İslâmî bir düğün nasıl olmalı sorusunu sorabiliriz?
İslâmi bir düğünün hudutları hiçbir zaman kesin olarak çizilmiş değildir. Bu nedenle de İslâm dünyasında yapılan düğünlerin ortak yönleri olduğu gibi, bir birine uymayan yönleri de elbette vardır.

İslâm dininde “ibâhe (mübahlık) esastır”, tâ ki hakkında bir hüküm bulunmadıkça. Haram ve farzlar için delil aranır da, helâller için aranmaz. Bu bir fıkıh kuralıdır. Düğün merâsimimizi icra ederken uymamız gereken kesin husus ise diğer işlerimizde olduğu gibi burada da helâl/haram çizgisini gözetmektir. Nedir bu kurallar derseniz:

Düğünlerde içki içilmemeli,
Silah sıkılmamalı,
Kadın/erkek bir arada olmamalı... (Kadınlar kendi aralarında çalıp söyleyip eğlendiği gibi, erkekler de kendi aralarında eğlenmelidirler.)

Peygamber Efendimiz düğünlerde çalgı çalınmasını ve şarkı söylenmesini hem tasvip etmiş, hem de teşvik eylemiştir. Şöyle ki: Hz. Âişe (r.a.) ’dan rivâyet edilen bir hadis-i şerifte, “Yâ Âişe herhalde düğününüzde eğlence (çalgı) yoktu, halbuki Ensar eğlenceyi sever.” buyurmuştur. Bir başka rivâyette de: “Tefe vuracak ve şarkı söyleyecek bir cariye göndermediniz mi? ” buyurunca Hz.Âişe “(şarkı olarak) ne söylensin ya Resûlullah? ” demiş, Resûllullah (s.a.s.) de: “Size geldik size geldik...”diye başlayan bir kasîde okumuş ve “Nikâhta helâl ve haram arasındaki fark tef ve ses (şarkı) bulunmasıdır.” buyurmuşlardır. (İbn Mâce, “Nikâh”, 20: Tirmizi, “Nikâh” 6: Nesâî,”Nikâh”,32)

Düğün merâsimlerimizin icrasında şarkıya ve çalgıya -hadis-i şeriflerce- her ne kadar izin verilmişse de aşırı gitmememiz ve yukarıdaki hususlara titizlikle riâyet etmemiz gerekmektedir. Bir de gözardı etmememiz gereken husus düğünlerde okunacak şarkıların muhtevası inançlarımıza aykırı olmamalı isyana ve harama teşvik etmemelidir. Çünki, “harama vesile olan her şey haramdır.”

Yeri gelmişken birazda günümüzdeki düğünlerde yapılan yanlışlıklarından bahsedelim. Özetle:

Düğünlerde lüzumsuz yere silah sıkılması. Silah sıkma israf olduğu gibi yaralanmalara hatta ölümlere sebep olmaktadır.

Maddi durumu müsait olanların -velime yemeğini terk ederek- gece gelin çıkarmaları. Çünkü velîme (düğün yemeği) vermek sünnettir.

Gece geç vakitlere kadar çalgı çalmalar, büyük bir gürültü kirliliği ile gelin çıkarmalar ve saat onikilere kadar korna sesi ile yeri göğü inletmeler o anda uykuda olan hasta, ihtiyar ve bebekleri uykularından uyandırmalar.

Düğünler, haramların karışmadığı meşru eğlenceye endeksli sevinç ve neşe içinde yapılmalıdır.

Düğünlerimizde yapılan yanlışlıkların en başında ise içki, kadın-erkek karışma ve çalgıcıların ve erkek seyircilerin gözü önünde kadınların oyun oynamaları gelmektedir. Bazı kadınlar her nedense erkekten kaçtıkları hâlde çerçiden ve çalgıcıdan kaçmamaktadırlar. Yoksa “çerçi” ve “çalgıcı” erkek değil mi?

Sonuç olarak şunu söylemek istiyorum. Eğlencedeki fazla yozlaşma/ifrat beraberinde başka bir ifratı doğurmuştur. Bu güne kadar düğün konusunda bir türlü orta yol bulunamamıştır.

İşte ben bu yazıyla herkesi o terk edilen orta yola çağırıyorum.

Kalın sağlıcakla…

Hanifi KARA