Bitkilerdeki Renk Sanatı

• 23 Mayıs 2010 Pazar 11:42:56

Allah, her biri farklı renkte, kokuda ve tatta sayısız bitki yaratmıştır. Allah’ın yarattığı her şeyde olduğu gibi bitkilerde de kendini gösteren renk ve bu renkler arasındaki muhteşem uyum, Allah’ın yaratma sanatının delillerindendir.

Bitkilerde en fazla hâkim olan renk yeşil ve tonlarıdır. Bitkilere yeşil rengi veren “klorofil” adında bir maddedir. Güneşten aldıkları ışığı rahatlıkla yutabilecek özelliklere sahip olan bu pigmentler, yalnızca yeşil rengi yansıtırlar. Bitkilerdeki bu özellik, yapraklara yeşil renk vermek dışında, fotosentez gibi çok önemli bir işlemin gerçekleşmesini de sağlar.

Sonbaharda güneş ışığının azalması ile beraber bitkiler klorofil üretmeyi durdururlar. Bu nedenle de, bitkilere yeşil rengi veren pigmentlerin gücü azalır ve bitkideki yeşil renk solmaya başlar. Klorofilin üretimi durunca, bitkinin bünyesinde zaten var olan karotenoid maddesi açığa çıkar. Bu madde ise bitkiyi sarı, kahverengi ve kırmızı renklere dönüştürür. Bazı bitkiler sonbaharda yapraklarının dış tabakasında “anthocyanin” adında bir pigment üretir. Bu pigment, parlak kırmızı ve mavi renk içerir. Sonbaharda rastladığımız koyu kırmızı ve pembemsi yapraklara rengini veren bu maddedir.

Bitkilere sarı, kırmızı kahve ve turuncu tonlarını veren karotenoid maddesi, mısır başakları, limon ve ayçiçeği gibi bitkilere sarı, şeker pancarı, domates, havuç ve gül gibi bitkilere de kırmızı ve turuncu renkleri verir. Burada aklınıza yaprakların neden sarı, kırmızı ya da turuncu değil de yeşil ağırlıklı olduğu sorusu gelebilir. Bunun sebebi, klorofil yeşilinin diğer bütün renklerin görülmesini engelleyecek kadar güçlü olmasıdır.

Gördüğünüz gibi, aynı toprakta yetişmesine ve aynı su ile sulanmasına rağmen bütün bitkiler farklı renk ve tonlara sahiplerdir. Allah bu konunun hikmetini, aklını kullanabilenlere şöyle bildirmiştir:

"Yeryüzünde birbirine yakın komşu kıtalar vardır; üzüm bağları, ekinler, çatallı ve çatalsız hurmalıklar da vardır ki, bunlar aynı su ile sulanır; ama ürünlerinde (ki verimde ve lezzette) bazısını bazısına üstün kılıyoruz. Şüphesiz, bunlarda aklını kullanan bir topluluk için gerçekten ayetler vardır." (Rad Suresi, 4)