Bitkilerdeki Savunma Teknikleri

• 14 Mayıs 2010 Cuma 20:22:52

Bütün canlılar gibi bitkilerin de düşmanlarına karşı korunmak için bir takım savunma yöntemleri vardır. Kendilerini savunacakları el ve ayakları olmayan bitkileri Allah, pek çok savunma tekniği ile beraber yaratmıştır. Örneğin bazı bitkiler parazit ve böceklere karşı birtakım salgılar üreterek onların kendilerine zarar vermesinden korunabilirler. Mantar ve salatalıkların zehirli uçları vardır ve saldırı anında bu uçları harekete geçirirler. Çınar ağaçları ise, yapraklarından salgıladığı özsu yardımı ile gövdesinin altındaki toprağı düzenli olarak zehirlerler. Öyle ki zehirlenen toprakta küçücük bir ot bile yeşermez.

Bazı bitkiler bir canlı yapraklarını ısırdığında ısırılan bölgeden bir sıvı salgılar. Bu sıvı, kendisini ısıran canlıya tokluk hissi verir ve canlı, bitkiyi yemeye devam edemez. Hasar gören yaprak ise hasar gördüğü kısımdan "jasmonik asit" denen bir tür asit salgılayarak diğer yaprakların saldırıdan haberdar olup savunmaya geçmelerini sağlar.

Fasulye ve mısır bitkileri yapraklarına tırtıl dadandığında özel bir salgı salgılayarak eşek arılarını bulundukları yere toplarlar. Eşek arıları larvalarını bitkiye dadanan tırtılların üzerine bırakır. Eşek arısı larvaları büyüdüğünde, tırtılların ölümüne neden olur. Böylece bitki zarar görmekten kurtulur.

Şeker akağacı, bünyesinde bolca şekerli öz su olmasına rağmen yapraklarına “tanen” adında bir madde gönderir. “Tanen”li yapraklardan yiyen böcekler kurtulmak için hemen daha az tanenli üst yapraklara çıkarlar. Ancak buraya kaçan böcekler kuşlar tarafından avlanır ve şeker ağacı da bu sayede çok hasar almadan böcek saldırısından kurtulmuş olur.

Yeşil ve siyah tırtıllarla kırmızı kelebekler, yumurtadan çıkar çıkmaz yavrularının beslenebilmesi için, yumurtalarını Orta ve Güney Amerika’da yetişen bir asmanın yaprakları üzerine bırakırlar. Eğer bir yaprakta daha önceden bırakılmış bir yumurta varsa başka yaprak ararlar. Asma bitkisi, saldırıdan korunabilmek için böceklerin bu seçiciliğinden faydalanır. Bazı asma cinsleri, yapraklarının üzerinde yeşil yumrucuklar oluşturur, bazı türleri ise yaprağın altında bulunan dal ile birleştiği yer üzerinde, kelebeklerin yumurtalarına benzer renkte lekecikler oluştururlar. Bunu gören kelebek ve tırtıllar, bu yapraklara kendilerinden önce başka tırtıl ve kelebeklerin yumurta bıraktığını zannederek başka yapraklar aramaya başlarlar. Böylece asma, tehlikeyi kendinden uzaklaştırmış olur.

Elbette yukarıda saydığımız bütün savunma tekniklerini bitkilerin kendiliğinde geliştirmesi ya da tesadüfler sonucu elde etmesi imkânsızdır. Bu bitkileri savunma sistemleriyle yaratan, her şeyi kusursuzca var eden yüce Allah’tır. Allah her şeyin hâkimidir. Bütün evrendeki canlı ve cansız her şeyin yaratıcısıdır ve her şeyden haberdardır.

"Gökten yere her işi O evirip düzene koyar..." (Secde Suresi, 5)