ŞAİR ADAYINA TAVSİYELER

• 18 Aralık 2009 Cuma 03:33:36

Bir dostumuz yüksek öğrenimdeki kızının şiirlerini gösterdi, fikrimi sordu. Hanım kızımız, gayet özgün dizeleriyle günümüzün adı şaire çıkmış pek çok ismine taş çıkartacak bir şiir dili yakalamıştı. Örnek aldığı ikinci yeni ustalarının ilerisinde bir cevhere sahipti, üstelik anlaşılabilir güzellikte nükteleri vardı. Bunları açıkça ifade edince dostumuz her baba gibi evladının başarısından sevindi. Ama bu daha bir başlangıç deyince de sordu : Nasıl nitelikli bir şair olunur ?

Sevgili dostlar, böyle bir soru beklemediğim için o anda aklıma gelen ve aşağıda dökümünü verdiğim kadarıyla cevaplamaya çalıştım. Öncelikle nitelikli şair deyimi yanlıştı. Şairlik esasen nitelik isteyen bir olguydu ve bence bir şair adayında olması gereken başlıca özellikler şunlardı :

1- Kelime dağarcığı çok zengin olmalı, ikame söz bulmakta zorlanmamalı, bunun için de hemen hergün misalli bir sözlükle dil taliminde bulunmalı, çok okumalı...

2- Geçmişte ve günümüzde ortaya konulmuş şiir verimlerinden haberdar olmalı, nerdeyse yüzün üzerindeki şiir sanatlarını uygulama konusunda kendi kendini ustalara bakarak yetiştirmeli...

3- İlhamı beklememeli, her sözcüğün kendine has kapısından girerek çağrışım yoluyla imgelere ulaşmalı, hayal gücüyle istediği her an özgün ilhamını kurgulayabilmeli...

4- Anlam açısından en marazi duyguları bile bir şekilde olumlama yeteneğini kazanmalı...

5- Şiirde yetenek ve ilhamın payının yüzde beş veya onlarda kaldığını, kelime, teknik, sanat, ahenk ve anlam işçiliğinin yüzde doksanın üzerinde etkili olduğunu bilmeli, şiir çalışmalarını buna göre emek yoğun şekilde disipline etmeli...

6- Öncelikle kendi özgün şiir dilinin farkına varmalı... Şiirde ana birimin anlamlı ve ahenkli mısra olduğunu bilmeli... Bunun için gezdiği, gördüğü, seyrettiği, okuduğu, etkilendiği her şeyden, olay, nesne ve ilişkilerden kendi özgün şiir diline çevrimleyerek, olabildiğince ve en azı mısra ölçeğinde notlar tutmalı, bu notlardan şiir yazarken istifade etmelidir. Unutmamalı ki, bazen tek bir mısra bile şiir sayılır...

7- Yazdığı hiç bir notu veya müsvetteyi atmamalı, demlenme klasöründe zaman zaman ziyaret etmeli, anlamlı bir şiir kimliğine bürününceye kadar da muhafaza etmelidir.

8- Şiirinin arka tasarımı ve genel kurgusunda bilgi ve mantık hatası yapmamalı, ifadelerinin oturduğu zaman, mekan, sosyal çevre hususunda çala kalem yanlışlara düşmemelidir.


Evet dostlar, gerçek anlamda şiir yazmak, yani şairlik esasında ciddiye alınması gereken meşakkatli bir işdir. Bu zorluğun üstesinden gelerek sanatların sanatını icra edebilmek sabırlı, disiplinli, üretgen bir gayrete bağlıdır. Bunun dışında kolaya kaçan çalışmalar moda gereği günü birlik ilgi görseler bile kaybolmaya mahkum duygu aktarımları olmaktan öteye geçemezler. Elbette yazma alışkanlığı kazanılması açısından onların da bir kıymeti harbiyesi vardır ama işte o kadar. Ham duygu aktarımlarını asla şiir sayamayız....

Konu şiir olunca sohbetin ucu açık kalır ve söz bitmez. Devamını getirmek dileğiyle hayırlı Cumalar efendim.