Yalan, insanları yanıltmak amacı güdülerek yapılan rol veya doğru olmayan ifadedir. Daha yalın bir anlamda, doğru olarak algılamasını amaçlayan bir hareket veya ifadedir. Yalan; gerçekleri saklayıp yerine aksini söylemektir. Yalan’ın toplumda her zaman yakalanmamasının nedeni karşılıklı güven olarak ifade edilebilir. Dinimiz, yalanı yasaklar; yalan söylemeye, üç yerde izin vardır.
Haksızlıkla zulme uğramış bir kimseyi, can mal ve namus bakımından zalimin elinden kurtarmak için; dargın olan eşleri veya birbirine dargın olan kimseleri barıştırmak için; savaşta, düşmana galip gelmek için yanlış bilgi vermek düşmanı aldatmak...
Bu üç konu dışındaki yalan, kişiyi ve toplumu felâkete sürükler. Genel olarak yalan tarih boyunca büyük bir ahlâksızlık, kötü bir hareket olarak görülmüştür.
Yalan söylemenin dinimizdeki yeri ise, Yalan, günahların en çirkini, ayıpların en fenası, kalbleri karartan bütün kötülüklerin başıdır. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Yalan, rızkı azaltır.) Ebuşşeyh, İsfehani İbni Adiy]
(İman sahibi, her hataya düşebilir. Fakat hainlik yapamaz ve yalan söyleyemez.) [İbni Ebi Şeybe, Bezzar]
(Doğru olun, doğruluk iyiliğe, iyilik ise, Cennete çeker. Yalandan sakının, yalan fücura, fücur ise Cehenneme götürür.) [Buhari [Taberani]
Bir kimse, Peygamber efendimize dedi ki:
- Bırakamadığım üç günaha tutuldum. Bunlar, zina, yalan ve içki.
Peygamber efendimiz de buyurdu ki:
- Yalanı benim için terket!
Adam, peki diyerek gitti. Bir günahı işleyeceği zaman, (Eğer bu günahı yaparsam, Resulullah sorduğunda, evet dersem suçum meydana çıkar. Hayır dersem, yalan söyleyerek verdiğim sözü tutmamış olurum) diye düşündü. Diğer iki günahtan da vazgeçti. (Şir’a)
Eshab-ı kiram indinde yalandan daha kötü bir şey yoktur. Çünkü onlar, yalanla imanın bir arada bulunamayacağını bilirlerdi. (Hazret-i Âişe)
- Atalarımız yalancının mumu yatsıya kadar yanar derken eninde sonunda su yüzüne çıkacak gerçeğin engellenemezliğini söylemiyor mu?
Üç sınıf vardır. Kıyamet gününde Allah onlarla konuşmaz ve onlara (rahmetle) bakmaz:
1.Sadakasıyla minnet eden (başa kakan)
2.Yalan yemin ile malını satan
3.Kibir ve gururdan ötürü eteğini yerlerde sürükleyen.158
YALAN İLE İLGİLİ GÜZEL SÖZLER
Az yalan söylenemez, yalan söyleyen her yalanı söyler. VICTOR HUGO
Doğru söylediğin zaman kimse inanmayacak. İşte, yalan söylemenin cezası budur. Talmud
Gerçek, çizmelerini giyerken, yalan bütün dünyayı dolaşır. Spurgeon
Hayır için söylenen yalan, fitne çıkaran doğrudan iyidir. Hadis-i Şerif
Hoşumuza giden yalanları avuç dolusu yutarız da, acı gerçekleri yudum yudum içeriz. DIDEROT
Yalancı çoban hikâyesini hepimiz biliriz. İbretlik bir hikâye değil mi?
Bir zamanlar bir köyde fakir bir çoban varmış. Geçimini çobanlık yaparak sağlarmış. Bu çoban çok şakacı biriymiş. Öyle şakacıymış ki, köylüleri canından bezdirirmiş. Bir gün çobanın canı sıkılmış ve köylülere bir şaka yapmak istemiş. Sonra birdenbire kurt vaaaaaaaaaaar diye bağırmaya başlamış, bunu duyan köylüler kazma kürek odun, ellerine ne geçtiyse alıp koşmaya başlamışlar, çoban yere yatıp katıla katıla gülmeye başlamış, köylüler buna çok kızmışlar. Bir süre sonra çobanın canı yine sıkılmış aynı şakayı yine yapmış. Köylüler bu sefer dahada çok kızmışlar. Sonraki günlerden bir gün bu şakanın tadı kaçtı başka bir şaka bulmak için düşünüp dururken kurt gelmiş, çoban can havliyle bağırmaya başlamış. Köylüler çobana kızgın olduğundan yine şaka yaptığını sanmışlar, çobana inanmamışlar ve yalancı çobanı kurt yemiş. YALANCIYA VERİLECEK EN BÜYÜK CEZA DOĞRUDA SÖYLESE İNANMAMAKTIR
Mefail ÖZBEK