Beş Hececiler ve Gülce

• 29 Ekim 2009 Perşembe 01:02:35

Beş Hececiler ve Gülce
*******************************

Beş Hececiler;
Faruk Nafiz Çamlıbel, Yusuf Ziya Ortaç,Enis Behiç Koryürek, Halit Fahri Ozansoy ve Orhan Seyfi Orhon’dan meydana gelen bir edebî topluluktur.

Memleket sevgisi, yurt güzellikleri, kahramanlık ve yiğitlik gibi temel konuları bulunan beş hececiler, şiire aruzla başlamışlar, hece ile devam etmişler ve hecede başarılı olmuşlardır.

-Anadolu ve Anadolu insanını, vasat insan tipini şiire sokarak, süsten uzak, sade ve özentisiz bir yol izlemişlerdir.

-Geleneksel Aşık edebiyatımızın KOŞMA türünden çok, başka hece tarzlarını da denediler. Hece vezni ile serbest müstezat yazmayı bile denediler.

-Mısra kümelerinde dörtlük esasına bağlı kalmadılar yeni yeni biçimler de aradılar. Bazen de bir nesir cümlesini, nesirdeki söz dizimini şiire aktarmışlardır.

BEŞ HECECİLER ve GÜLCE MUKAYESESİ

BEŞ HECECİLER:Aruzu bırakıp Hece’ ye yönelmişlerdir.

GÜLCE: Aruz da, Hece de, Serbest de bizim diyen bir anlayışla vezin meselesine yaklaşmış, her üçünü hem ayrı ayrı, hem de bir arada bir şiir bünyesinde rahatlıkla değerlendirmektedir. Vezin, kalıp, ölçü; bunlar birer vasıtadır. Vasıta(araç) lar, amaç olmamalı, ancak, yeni nefes alanları için, şiirin yükselişi için de yeni gövde ve şekiller de denenmelidir.

*

BEŞ HECECİLER:Anadolu’yu ve vasat insan tipini şiire soktular.

GÜLCE:Anadolu sevdalısı olan şairlerin bir araya geldiği bir edebi anlayış olan GÜLCE, Anadolu insanını vasat, üstün, elit vb olarak asla ayırmayan; bu yurt, bu bayrak benimdir diyen herkesi, mesleği, mevkisi, işi ne olursa olsun; sarıp sarmalayan ve onun derdini, neşesini, özlemini, duygu ve düşüncelerini, düş ve hayallerini nakış nakış işleyen bir anlayışa sahiptir.

*

BEŞ HECECİLER:Memleket sevgisi, yurt güzellikleri, kahramanlık ve yiğitlik, işledikleri başlıca konulardır.

GÜLCE: Memleket sevgisi, yurt güzellikleri, kahramanlık ve yiğitlik dahil olmak üzere, Türk Halk Edebiyatı, Divan Edebiyatı ve Milli Edebiyat’ın konuları arasında ayırım gözetmeden benimseyen, yeni, çağın sancılı konularını da şiire konu eden bir anlayışa sahiptir. Ayrıca, felsefi, tasavvufi ve romantik konulara da şiirin konusu ve akışına göre Gülce gereken önemi gösterir. Sevgi temelinden hareket eden ve bu temeli ihmal etmeyen bir tutumla, ışığa, birliğe ve anlaşılır olmaya yürür. Edebî sanatları nakışlarken bile mutlaka anlaşılır olmayı düşünür. Gülce, anlamsızlığa karşıdır.

*

BEŞ HECECİLER: Şiirlerinde temiz duru bir Türkçe kullanmıştır.

GÜLCE: Şiirde arı-duru-anlaşılır bir dil… Güzel dilimiz Türkçe… Vaz geçilmezlerimizden… Şiir, evrensel bir sanattır. Bu sanat, Anadolu insanının dünyaya hitap ettiği ortak dili olan Türkçe ile yükselmelidir. Mahalli şiveler bizim zenginliğimizdir. Anadolu insanı yerelde kendi şivesini kullanır ama dünyaya hitap ederken dünya dilleri arasında önemli bir yere sahip olan Türkçe ile hitap eder. Şiir de mahalli şivenin kullanılmasına karşı değiliz, ancak, şiirin yerelden evrenselliğe akışında bu yerellik bir engel teşkil etmemeli.

*

BEŞ HECECİLER: Yeni arayış ve tarzlar yanında bazı şiirlerinde halk şiirinin şekillerini de kullanmıştır.

GÜLCE: Arayışa evet… Ancak köksüzlüğe, temelsizliğe hayır… Özden ve dünya şiirinin bulunduğu noktada bize uyan şekil ve tarzlara da sırtımızı dönmeden yeniden yeni olmak. Maziyi inkâr etmeden, bozmadan, ondan istifade ederek, yeni ufuklara yol almak. Elbette ki Halk şiiri-Aşık Edebiyatımız bizim için vazgeçilmez bir kaynağımızdır. Ondan asla vaz geçemeyiz. Fakat, yeni ufuklara ve tarzlara da yelken açmalıyız.

Mustafa Ceylan