KİTAP
MÜZİK
ATÖLYE
İYİ BAL DONAR MI ? GERÇEK BALI NASIL ANLARIZ
İYİ BAL DONAR MI ? GERÇEK BALI NASIL ANLARIZ
Gerçek bal bozulmaz. Kristalleşir.bizim anlayacagımız dille donar mı? Evet donar(kristalleşir,ona donma denmez.).Yaygın kanının aksine,gerçek bal bazen kristalleşir.Bu bozulduğu anlamına gelmez.kıristalleştiği haliylede tüketilebilinir.besin degerini kaybetmez.Balı önceki haline getirmek mümkündür.45 c derece den daha az ısıda ısıtarak,balın çözülmesi için yeterlidir.Sahte bal ise , doğanın özlerini içermediği için , uzun süre donma (kristalleşme) ye bilir. Balın kristalize olması "donması" anlamına gelmez. bu ikisi bir birinden farklı süreçlerdir. Ballar içerisindeki şeker türüne göre kristalize olurlar. Örnek verirsek Çam balı hemen hemen kristalize olmaz.
Okuyucularıma ilginç gelecek olan bir bilgi de, maalesef toz şekerden yapılan sahte ballar da çam balı gibi uzun süre kristalize olmaz. Oysa doğadan elde edilen hakiki balların çoğunluğu kristalize olur. Açiçeği balı ve pamuk balı da çok kısa zamanda kristalize olur. Yayla ballarının çoğunluğu da kristalize olur, ancak bu işlem genellikle ayçiçeği balı kadarhızlıdeğildir.
Ayçiçeği balı ve pamuk balı çok çabuk kristalize olduğu için, bu ballar hasat edilir edilmez peteklerinden özel işlemlerle süzülerek çıkarılır. Bu ballar ısıtmaya uygun ve sağlıklı metal kaplarda belli sıcaklıklarda saklanır. Bu ballar kristalize olduğunda bir sıcak su banyosunda ısıtılarak yeniden akışkan hale getirilir. Bu şekilde besin değerinden hiçbirşey kaybetmez.
Bal buzdolabinda saklanmaz. İçerisinde su bulunduğuna göre donma noktasının değişiklik göstereceğini de göz önüne alarak her balın donabileceğini söylemek yanlış olmaz. Ancak, buzdolabımızın sadece +4 dereceye kadar soğuttuğunu ve bunun bazı balların (içerisindeki su oranına göre) donmasına yetebileceğini söyleyebiliriz.
Aslinda mantiken düsünürsek biliyorsunuz insan yapimi recellerde seker ile yapiliyor ve hic sekerlenmiyorlar, aynen sahte ballarda yillarca bekleseler bile sekerlenmiyorlar.
Bu bal konusu gündeme gelince hocamin dedikleri aklima geldi ve bu konuda biraz arastirma yaptim ve hocamin verdigi püf noktasinin gercek oldugunu bir kez daha gördüm. Arastirmalarim sonrasi önemli buldugum noktalari sizler icin derledim...
BAL ALIRKEN: "Öncelikle markalı ürünler tercihedilmeli, raflarda kristalleşmiş ballar onun yüzde yüz bal olduğunu gösterir. Ben bir tüketici olsam marka tercihim yoksa böyle bir ürünü alırım. İkincisi renkte çok önemli. çok açık renk Türkiye piyasasında bulunmamakta, daha çok kızıla yakın hepimizin hayrınlıkla baktığı tatlı bir rengi var ve bu fiziksel bal rengidir. Rengin acığı da koyusuda hilelerden bir tanesi."
"KATKISIZBALŞEKERLENİR"
Katkısız bal zamanla kristalleşir. "Eğer, bir bal buzdolabına girmesine ve uzun süre kalmasına rağmen kristalleşmiyorsa ondan korkun".Kristalleşme balın, bir tür kendini korumaaltınaalmasıdemektir.
"Doğal ballar belli bir süre sonra, onun açılamını yaparsak nektar dediğimiz meyva şekerinin içinde glikoz, su ve çeşitli elementler var. Meyva şekeri balın nektar dediğimiz tatalı kısmana geldiğimiz de bunların hepsi bir bütün halinde geliyor.
Bunlar beli bir olgunluğa geldiğinde çökme dediğimiz yani kristalleşme yani glikozun doymuş halini gösteriyor. Bunların birbirinden ayrılmasıyla çökme oluyor. Bu aslında balın kendini koruma altına alması demektir. Müdahale edilmiş ballar zaten donmaz. Hileli ballar en başta şeker, glikoz şerbetiyle yapılır. bunlarda zaten 3 - 5 yıl içinde kristalleşme olmaz, dolayısıyla hileli ballar raf ömrü uzun olan ballardan çekinmek lazım."
Sahte balı nasıl anlarız işte size bazı püf noktalar:
1-Buzdolabına konulan hakiki bal krem ya da tereyağı kıvamına gelir’. Bir süre buzdolabında bekletilen balın sahte olup olmadığının bu şekilde anlaya biliriz.
2- Hiçbir katkı maddesi içermeyen, tamamen polenlerden üretilen balın maliyeti yüksek olur.tabiiki fiyatıda.
3- BUZDOLABINDA ŞEKERLENİYORSA GERÇEKTİR’’Balın hakiki olup olmadığını anlamak için içine kurşun kalem batırmaktan, akıtmaya kadar pek çok yöntem kullanıldığını, ancak bunların hiçbirinin gerçek balı ayırt etmede yeterli olmaz. bir balın hakiki mi sahte mi olup olmadığının balı bir süre dolapta bekleterek anlaşılabilinir.Buzdolabında yaklaşık bir ay bekleyen balın krem ya da tereyağ kıvamına gelmesinin balın hakiki olduğunu gösterdiğini, ’’aslında bal buzdolabına konulmaz, güneş almayan bir yerde oda sıcaklığında saklanması gerekir. Balın gerçek olup olmadığını anlamak için buzdolabına konulabilir. Buzdolabına konulan balda renk değişimi olabilir’’ .
4- Bugün balda her türlü sahtekarlık yapılıyor. İnsanlarımızın sağlığı ile oynanıyor. ‘Balda şeker var’ deniliyor bazen. Keşke şeker olsa ama merdiven altı üreticiler genetiğiyle oynanmış mısırın sapından üretikleri şekerle bal yapıyorlar. Toz şeker kullanmıyorlar. Vatandaşlarımız bilinçli olmak zorunda. Sahte bal almaktansa sağlıklarını korumak için reçel alsınlar daha iyi.”
5- Su dolu bir havuza uzun bir çıtayı suyun içine soktuğunuzda çıtanın su altında kalan bölümü tam su yüzeyinden aşağıda kalan bölümü eğik görünür. Tam doğru uzantılı şekilde görünmez. İşte sizde saydam kaptaki bir bala çay kaşığı koyduğunuzda sahte olmayan NEKTAR (BALÖZÜ) BALLARINDA kaşık SOLA KIRIK görülür. Sahte ve Salgı (ÇAM BALI) balında SAĞA KIRIK görülür. Bu da deneyim isteyen bir konudur
6-; NEKTAR BALI “polarize” ışığı sola, sakaroz (çayşekeri) ve salgı balı (ÇAM BALI-BUSRA-BASRA gibi adlar alan baldır.Böceklerin salgılarıkları salgıların arılar tarafından toplanarak elde ettikleri baldır) bu ballarda polarize ışığı sağa döndürür.
7- Halk arasında yukarda bahsedilen SABİT KALEM en çok kullanılan yöntem olmasına karşılık hiçbiri gerçek sonucu vermez. Balın bir özelliğide NEM KAPMA özelliğidir. Eğer balın herhangi bir sebepten dolayı ağzı açık veya dış teması varsa bulunduğu yerdeki nemi kaparak içindeki su oranı yükselir. Bu da balın KATİTESİ ni düşürür. Kaliteli balda % 18 ve daha az oranında su ihtiva etmelidir. Gerçek bal da bazı sebeplerden dolayı su oranı yüksek olabilir bu durumda SABİT KALEM yöntemi içindeki su oranından dolayı yanıltır. Ama bu balın SAHTE değil, KALİTESİZ olduğunun bir kanıtı olabilir.
8-Sahte balı gerçek baldan ayırmanın zorluğu, Arı sahte bal kaynakları önce BAL MİDESİ denen kursağına alarak fizyolojik ve kimyasal değişikliğe uğratarak su oranı yüksek bal elde eder. Kursağından boşaltma ve depolama esnasında da suyunu uçurur ve bal oluşur. Bu nedenle çok iyi bir tat ve damak uzmanı olmayan kişi ne bunu tadından nede diğer yöntemlerle bu sahtedir bu gerçek baldır diyemez.
Bunun için örnek numuneler alınarak laboratuarlarda analiz yapılması en uygunu ve tek çözümdür.
9- Piyasaya sürülen sahte ballar yüzünden arıcılığa emek veren insanların mağdur ediliyorlar. “merdiven altı üretim emeğimizi boşa çıkarıyor. Şimdi arıcı arkadaşlarımız yüksek rakımlı, floranın zengin olduğu yerlere çıkarak üç ay boyunca hakiki bal üretmek için zor doğa şartlarına katlanacaklar, ancak sahte ballar bizim bu emeğimizin karşılığını almamazınönünegeçiliyor.”
10-Kesik kesik akan bal sahtedir.Çicek balı hızlı, Çam balı daha yavaş akar.
Sevgili dostlar en iyi bal güvendiğiniz yer ve kişiden alınan baldır.Güvenmediğiniz ve tanımadıgınız kişilerin ballarını almayın.
Saygılar.bal alacak kişilere umarım yararlı olmuşumdur.Cenabı Allah agız tadıyla yemek nasib etsin.
SELAM VE DUALARIMLA.
M.ALİ IŞIK
KERVAN KÖYÜ SELÇUKLU/KONYA
YORUMLAR
slm.saygılar bizden.bizim ürettigimiz ballar 100kg geçmez sayın arı beyi.100kg nesini reklam yapacam.amacım bütün bal üreticilerine yardımcı olmam vede bal alanların uyanık olmasını saglamak.iyi ve kaliteli bal almalarına yardımcı olmak.hem ben konyadan ta diğer vilayetlere 100kg balı nasıl satarım veye pazarlarım.köyde imamlık yapan kendi çevresine satan 20 kovanı olan bir arıcıyım. 10senedir bunu yapıyorum. diğer arıcı arkadaşlargibi bizde dertliyiz. her kes bizim gibi saf bal yapmıyor.şekerli bal üretiyorlar.bizgibi ufak üreticilerde zorlular yaşıyoruz.mevlana diyarından ,hoşgörünün ocagından sevgiler saygılar.ayrıca mesajınız için teşekür ederim.
Sayın M.Ali IŞIK Bey;
Yazınızdan arıcılıkla ilgilendiğinizi bal üretimi yaptığınızı ve biraz da balınızın reklamını yapmak niyetinde olduğunuzu anlamış bulunmaktayım.Ama burası bir bilgi paylaşım sitesi veya bir reklam sitesi olmayıp bir edebiyat sitesi olduğundan yazınız sayfaya pek uygun düşmemiş.Bu konuyu dikkate alacağınızı ümit ediyorum.
Keşke yazınız alıntı olmayıp size ait olsaydı.Daha bir değerli olurdu.
Yukarda yazınızı da farklı yerlerden alıntı yaptığınızdan içinde ki bölümler birbiriyle çakışır durumdalar.
Arıcılıkla ilgili olduğumdan okuyucularımızın kafaları karışmasın diye kısa bir bölüm eklemek istiyorum yazınıza.
Ballar önce bitkisel ve salgı balları diye ikiye ayrılır.
Bitkisel ballar; bitkilerin salgılamış oldukları nektarın bal arıları tarafından kursaklarına alınıp içerisine enzimler karıştırılarak petek gözlerine boşaltılmasıyla bitkilerden elde edilen ballardır.
Salgı balları ise bazı böceklerin salgılamış oldukları ifrazatın bal arıları tarafından kursaklarına alınıp içerisine enzimler katılarak bala dönüştürülmesi ile elde edilen ballardır.Çam balı salgı balına örnektir.
Ballar üretildiği yerdeki bitkilerin özelliklerine göre renk,koku ve tat alarak farklı özellikler gösterirler.Açık sarı ve koyu renkli olması bundandır.
Mesala kestane balı koyu renkli,ayçiçek balı açık renkli olur.
Bütün bitkisel ballar zamanla kristalize(donma)olurlar ve bu durum balda doğal bir olaydır.Bitkisel bal şekerli de olsa zamanla donar.Donan saf ballar tereyağı halini alır ve değerinden bir şey kaybetmez.Şekerli ballar da donunca içindeki şekerler kristalize hale gelirler.
Salgı balı olan çam balı donmaz.
Ballar bu haliyle tüketileceği gibi 45 dereceyi geçmeyen sıcak su içinde çözdürülüp tüketilebilir.Yüksek sıcaklık balın yapısını bozduğu gibi donmasını da önler.
Bal hiç bir zaman buzdolabında saklanmaz.Gerekte yoktur.
Bala su karıştırılırsa balda ekşime olur ki bozulur ve tüketilmemesi gerekir.
Bu bilgilerini uygun yerlerde sunmanız dileğiyle saygılarımı sunuyorum.
