Hatalarımı düzelten kimse uşağım bile olsa efendim olur. -- goethe
Turgut GÜLER UZDU
Turgut GÜLER UZDU
@turgut-guler-uzdu

Kürtçe ve Zazaca Üzerine Bir Araştırma

22 Ağustos 2009 Cumartesi
Yorum

Kürtçe ve Zazaca Üzerine Bir Araştırma

15

Yorum

0

Beğeni

0,0

Puan

3710

Okunma

Kürtçe ve Zazaca Üzerine Bir Araştırma

Konuşma ve yazı dili, bir toplumun etnik kökenlerini simgeler. Türkçede, Orta Asya’daki lehçelerde ve Anadolu Lehçesinde kurallar aynıdır. Yapı aynıdır. Kelimelerde ve söyleyişlerdeki farklılıkların büyük kısmı, Bolşevik ihtilalinden sonra, Türk toplulukları bir araya gelmesinler düşüncesiyle ortaya konulan suni farklılıklardır.
Doğu ve güneydoğu bölgelerimizde yaşayan ve Kürt denilen toplum, aslında farklı bir millet veya farklı bir ırk değildir. Dış mihrakların, güçlü bir Türkiye görmek istememesi arzularının yanında, doğu ve güneydoğuyu Ermenistan’a bağlama projelerinden başka bir şey değildir farklı bir millet gibi gösterme çabaları.
Tek hedef bir kürt devleti kurdurmak, Türkiyenin koruyuculuğundan kurtarmak ve Ermenistana yem yapmaktır.

Irkların kendi kuralları olan bir dilleri mevcuttur. Dili olmayan bir ırk yoktur. Kürt dediğimiz toplum, Orta Asya’dan göç eden Türk boylarından başka bir şey değildir. Doğu ve Güneydoğu Anadoluya geldiklerinde, bir taraflarında yaşayan Farsların, güney kısımda Arapların, orta kısımda Ermenilerin, daha sonraları ticari anlamda ilişkileri olan Gürcülerin dillerini öğrenmek zorunda kalmışlar ve ortaya bu dillerin karışımı bir dil çıkmış.
Rusya’nın Erzurum Konsolosluğunu yapan Auguste Jaba, Kürtçe derlemeler yayınlamış, F.Jutsi de bu derlemelere dayanarak 8378 kelimeden meydana gelen bir sözlük oluşturmuştur.
Bugünküne göre daha saf olan bu sözlükteki kelimeler tasnif edilmiş ve V.Minorsky adlı Kürdolog, Kürtçe kelimelerdeki kökenleri şöyle sıralamıştır:

3080 kelime Türkçe
2230 kelime Farsça
2000 kelime Arapça
370 kelime Pehlevi lehçesi(Sasaniler zamanında konuşulan İran dili)
220 kelime Ermenice
108 kelime Kaldanice
60 kelime Çerkezce
20 kelime Gürcüce
300 kelime (Ses ve şekil bakımından çok fazla değişikliğe uğradığı için kökeni bulunamamış)

Buradan da görülüyor ki, Kürtçe dediğimiz dil, ilişkiler sonucu ortaya çıkmış bir dildir. Kürtlerin Türk olduğunu gösteren bir delil Alman De Groot tarafından ortaya konmuştur. 1300 yıl önce konuşulan Göktürk lehçesine ait 532 kelime, bugünkü Kürtçede kullanılmaktadır. Buradan hareketle, Göktürkçe konuşan bir boy Anadolu’ya göç eder. Burada birebir ilişki içerisinde bulunduğu Arap’lardan, Fars’lardan ve Ermenilerden, onlarla anlaşabilmek için kelimeler alırlar. Bu kelimeleri toplumun çoğu bildiğinden, kendi aralarında konuşurken de kullanmaya başlarlar ve ortaya Kürtçe dediğimiz dil çıkar. Bu dil, toplumsal bir kaynaşmanın ürünüdür.
Kürtçede üç ana lehçe vardır: Sorani, Gorani ve Kırmançca. Zazaca bir kürt lehçesi değildir. Her ne kadar öyle gösterilmeye çalışılsa da, kelime yapıları tamamen farklıdır.
Mesela:
Kurmançca da ğ sesi yoktur. Zaza Türkçesinde vardır.( kelimenin başında ve ortasında bulunabilir: ğem(gam), belğul(bulgur), barı(u)ğ(kabile)
Kurmançcada ı ile başlayan kelime yoktur: Zazacada ıncah(ancak),ıstare(yıldız), ıncas(Kara erik)
Kurmançcada u ile başlayan kelime yoktur: Zazacada uca(orası) ucağ(ocak), usıl(usul)
Kurmançcada hw diftongu vardır. İki harfin tek ses çıkarması hali, Zazacada bu yoktur.
Cinsiyetle ilgili kelimelerde farklılık vardır: hun Kırmançca siz, şıma Zazaca siz gibi
Zazalar, önceleri Afganistan tarafına gçö etmiş, oradan da Anadoluya gelmiş bir Türk boyudur. Zazaca içinde Afganca olarak adlandırılan Talişçe kelimelerin yanında Tacik lehçesi ve Eski İran dili olan Partça kelimelerle ilgisi çok fazladır. Zazacada V ile başlayan her kelimenin karşılığı Partça’da da V ile başlar.va(rüzgar) Partça’da vad gibi çok sayıda örnek vardır. W ile başlayan bir sözcüğün karşılığı da Partça’da WX ile başlar.
Zaza Türklerinin yaşadıkları bölgeler İran’a daha yakın bölgeler olduğundan, o dönem Farsçası olan Parsça’nın etkisi daha fazla görülür. Partça çok eski dillerden olduğundan, Zazaca bilenlerin Anadoluya çok daha önceler geldikleri gerçeğini çıkarır.

Bütün bunlardan çıkan sonuç şudur:
Türkiye’de, toplumsal ilişkiler sonucu ortaya çıkmış bir Kürtçe ve Zaza’ca dili mevcuttur. Bu dillerin incelenmesi Kürtlerin ve Zazaların farklı bir ırk olmadıklarını gösterir.
National Geographic dergisinin Genografi projesi var. Bu konuda yapılan araştırmalar, Anadoluya gelişimizin 1071 değil, kırk bin yıl önceye dayandığını göstermektedir. Ancak göç edenlerin sayısının fazla olmaması nüfus sayısını değiştirmediği gibi, dil olarak da hakimiyet kurulamamasına sebep olmuştur. Böylece ilk gelenler, burada yaşayanların dillerinin baskısı altına girmiş ve bu gün konuşulan Kürtçe ve Zazaca ortaya çıkmıştır. Kürtçede lehçelerin olması da, göç edilen bölgelerdeki baskın olan dil sebebiyledir.

Kısaca Kürtler, kültürel ilişki içinde oldukları toplumların dillerinden, hepsiyle az-çok anlaşabilen bir dil meydana çıkarmış bir Türk boyu, Kürtçe ve Zazaca da birlikte yaşamanın ortaya çıkardığı birer lehçedir.

Paylaş
(c) Bu yazının her türlü telif hakkı şairin kendisine ve/veya temsilcilerine aittir. Yazının izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur.
Yazıyı Değerlendirin
 
Kürtçe ve zazaca üzerine bir araştırma Yazısına Yorum Yap
Okuduğunuz Kürtçe ve zazaca üzerine bir araştırma yazı ile ilgili düşüncelerinizi diğer okuyucular ile paylaşmak ister misiniz?
Kürtçe ve Zazaca Üzerine Bir Araştırma yazısına yorum yapabilmek için üye olmalısınız.

Üyelik Girişi Yap Üye Ol
Yorumlar
FARQİN2101
FARQİN2101, @farqin2101
29.9.2011 12:13:14
Madem yazdıklarınız çok doğruysa neden o zaman bugünkü çatışmalar yaşanıyor. Yaşanmamasını ben de isterim ama size kalırsa herkes Türk olmuş bu ülkede gördüğüm kadarıyla. Dedikleriniz zaten doğru olsa bu ülkede sanmıyorum ki kimselerin bir sorunları olsun. Ermeniler de var dünyada her toplumda yaşarlar. Ama dillerini unutmuşlardır. Kökenlerini unutmamışlardır. Şunu bilin ki kimse kökenini unutmaz.
Saygılarımla.
BANU ULUDAĞ
BANU ULUDAĞ, @banuuludag
14.1.2010 14:57:59
Bence gayet bilimse bir yazıydı..beğenmeyenler araştırmalı derim
Kardeşi kardeşe kırdırmak bu olsa gerek - de;
bunu savunan ya da bunun doğruluğunu kabul edenlerde maalesef kafatascı kabul ediliyor
ne ince oyunlar

teşekkürler

yazınızı adınızıda vererek paylaşabilir miyim yeri gelince ?

Banu Uludag tarafından 1/14/2010 2:58:54 PM zamanında düzenlenmiştir.
Turgut GÜLER UZDU
Turgut GÜLER UZDU, @turgut-guler-uzdu
11.9.2009 21:54:35
Teşekkürler Sabiha Hanım. Ne güzel söylemişsiniz:
her yönüyle tarihi politik kütürel doğal vs çok özel zengin kaynaklara sahip ülkemizin her türlü nimetlerini çıkarları doğrultusunda kullanmak isteyenlerin parmaklarında istedikleri gibi oynatacakları kukla toplumlar oluşturmak amacıyla giriştikleri " böl-parçala-yut " oyunlarına lütfen dikkat...!!
Sabiha KÜÇÜKTÜFEKÇİ
Sabiha KÜÇÜKTÜFEKÇİ, @sabihakucuktufekci
9.9.2009 21:23:00

t,ü,r,k = k,ü,r,t


ki farkımız ne
var mı bir fark ...?

her yönüyle tarihi politik kütürel doğal vs çok özel zengin kaynaklara sahip ülkemizin her türlü nimetlerini çıkarları doğrultusunda kullanmak isteyenlerin parmaklarında istedikleri gibi oynatacakları kukla toplumlar oluşturmak amacıyla giriştikleri " böl-parçala-yut " oyunlarına lütfen dikkat...!!

sevgi saygı hoşgörü birlik beraberlik gerçek özgürlüğün elele gönül gönüle yaşandığı mutlu bir dünya dileğiyle...
bilimsel araştırma emek ve paylaşımlarınıza teşekkürler sayın yazar..
sevgim saygım tebriklerimle...




SABİHA KÜÇÜKTÜFEKÇİ tarafından 9/9/2009 9:24:33 PM zamanında düzenlenmiştir.
Turgut GÜLER UZDU
Turgut GÜLER UZDU, @turgut-guler-uzdu
22.8.2009 17:32:24
Neyi yok saymışım efendim? Bir rus araştırmacının kürtçe kelimeler üzerine yaptığı bir araştırmayı yazdım. Zazacanın farklı olduğunu yazdım açıkladım. Benzer bir araştırmayı Dicle Üniversitesi de yapmıştı ve kaynağı tespit edilemeyen kelimelerin sayısını sekiz olarak çıkarmıştı.1980-90 yılları arasındaydı ben Diyarbakır'da iken. Var olanın ne olduğunu açıkladım. Tekrar okur musunuz sevgili Çiğdem Hanım.
Sayın Zeytindalı, yanlış anladım özür diliyorum.

Turgut UZDU tarafından 8/22/2009 5:36:32 PM zamanında düzenlenmiştir.
çiğdem çelik
çiğdem çelik, @cigdemcelik
22.8.2009 16:49:49
sevgili turgut bey işte işte bir yok saymak daha siz böyle yazılar yazdıkça böyle düşüncede oldukça daha çook yakarsınız türkiyeyi ne demek kürtçe yok bu nasıl bir yok saymak neye dayanıyorsunuz...?

lutfen böyle şeyler yazıpta milleti kışkırtmayın sonra kürtler konuştuklarındada vay efendim şunu dediler bunu dediler derler tabi sen yok sayarsan...
zeytindali_
zeytindali_, @zeytindali-
22.8.2009 16:46:24
Yok Turgut bey ne hakkı ben arkadaşın sözünü alıntı yaptım.Kendisi ne demek istediğinin farkında değil.Çok komik geldi de...
Sayın gültanesi o çok özlü sözlerini biraz daha açar mı acaba:))) .Yoksa bu ülkede herkes eşit hakka sahiptir ...
Yazınız gayet yerinde tespitlerle dolu...

zeytindali_ tarafından 8/22/2009 5:02:03 PM zamanında düzenlenmiştir.
Turgut GÜLER UZDU
Turgut GÜLER UZDU, @turgut-guler-uzdu
22.8.2009 16:31:54
Zeytindalı, hak demişsiniz. Şunun adını koysak artık. Hangi haklar verilsin diyorsunuz merak ediyorum.

Ali Bey, söylediğiniz doğru. Bölücülüğe prim vermeyen Kürtçe bilen vatandaşlarımız çoğunlukta fakat baskı karşısında sessizler. İnşallah kendine dönüş olur.
BabaHaydar
BabaHaydar, @babahaydar
22.8.2009 16:04:06
10 puan verdi
güzel yazı kutlarım. ama bilimden, sosyolojiden ve dilden anlamayanlara bir şeyler anlatmak olanaksız. gökten ayet gelse anlamak istemeyen anlamıyor.
esasen kürtlerin büyük kısmı bölücülüğe prim vermiyordu. hala da vermeyenler çoğunlukta. ama ne yazık ki, atatürkten sonra bu yara çokça deşildi.
bununla birlikte önce türkler türklüğüne sahip çıkmalı. yazık ki, türklerde de milli meselelerde ciddi bir bilinç kayması var. elbette bu millet titrer ve kendine döner. ama bu kadar kayba yazık değil mi?
zeytindali_
zeytindali_, @zeytindali-
22.8.2009 15:30:52
"BU VATAN BÖLÜNMESİN EVET AMA BU VATANDA YAŞAYAN DİĞER MİLLETLEREDE HAKLARINI VERELİM.."
:)))
halise balkaş
halise balkaş, @halisebalkas
22.8.2009 14:55:14
Turgut GÜLER UZDU
Turgut GÜLER UZDU, @turgut-guler-uzdu
22.8.2009 14:49:34
Hangi hakları yok gültanesi Hanım? Gören gözlerinizle yazarsanız sevinirim öğrenmiş olmaktan.
gültanesi
gültanesi, @gultanesi
22.8.2009 13:59:10
KURTULALIM ARTIK BU BENCİLLİKTEN, EGOİZMDEN, MİLLİYETÇİLİKTEN. ORTADA BİR GERÇEK VAR KÖR OLMUŞ GÖZLERİMİZİ AÇALIM ARTIK BU ÜLKE TÜRKLERİN DİYE BU ÜLKEDE YAŞAYAN DİĞER MİLLETLERİDE KABUL ETMİYORUZ BU ÜLKEDE YAŞIYORSA NE MUTLU TÜRKÜM DİYECEK ,TÜRK DİLİNDEN BAŞKA DİL KULLANMAYACAK!.. BUNLARI BİTİRELİM HİÇ BİR MİLLETE DAYATMACI KİMLİK SUNMAYALIM ALLAHIN İNSANA VERDİĞİ ÖZGÜRLÜĞÜ BİZ İNSANLAR ELİNDEN ALMAYALIM.. BU VATAN BÖLÜNMESİN EVET AMA BU VATANDA YAŞAYAN DİĞER MİLLETLEREDE HAKLARINI VERELİM..
BEN BİR TÜRK OLARAK KÜRT KARDEŞLERİMİN YANINDAYIM

gültanesi tarafından 8/22/2009 2:04:52 PM zamanında düzenlenmiştir.
Turgut GÜLER UZDU
Turgut GÜLER UZDU, @turgut-guler-uzdu
22.8.2009 12:51:00
Araştırırsanız görürsünüz. Sağlıkla kalın.
huzeyfi
huzeyfi, @huzeyfi
22.8.2009 12:42:22
....................

huzeyfi tarafından 8/22/2009 1:16:10 PM zamanında düzenlenmiştir.
© 2025 Copyright Edebiyat Defteri
Edebiyatdefteri.com, 2016. Bu sayfada yer alan bilgilerin her hakkı, aksi ayrıca belirtilmediği sürece Edebiyatdefteri.com'a aittir. Sitemizde yer alan şiir ve yazıların telif hakları şair ve yazarların kendilerine veya yetki verdikleri kişilere aittir. Sitemiz hiç bir şekilde kâr amacı gütmemektedir ve sitemizde yer alan tüm materyaller yalnızca bilgilendirme ve eğitim amacıyla sunulmaktadır.

Sitemizde yer alan şiirler, öyküler ve diğer eserlerin telif hakları yazarların kendilerine veya yetki verdikleri kişilere aittir. Eserlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. Ayrıca sitemiz Telif Hakları kanuna göre korunmaktadır. Herhangi bir özelliğinin kısmende olsa kullanılması ya da kopyalanması suçtur.