- 1377 Okunma
- 5 Yorum
- 0 Beğeni
PROFESSOR
Düşüncəsiz
Və bilimsiz
Yaşam yükünü çəksən
Sankısız kimlərə qatır kimisən
Heç olmazsa bilməlisən
Nəçisən
Kimsən
Öz həyatın için
Dedi Ərğəvan
Ərğə muəllim ona-buna sataşmaqdan yoruldı . Parlament qazetni yaymaq istəmədi . Küçələrdə sürünməkdən boğaza yığıldı və öz yazılarından bilə , acığı gəlirdi .
Düşünrki ,
Yetər artıq , boş yerə çilə çəkmək ,
Yetər artıq , yerli-yersiz sataşmalar ,
Yetər artıq , ələştiri konular yazmaq ,
Adamda həya olar deyib , otağını obaş , bu baş edir . Marglı budur ki :-
Küçədə gedirəm , Ərğədi bu ,
Yemək evinə gedirəm , Ərğədi bu ,
Hər hansı yuvaya baş çəkirəm , Ərğədi bu .
Bunlar bir yana qalsın , iş yerinə gələn Həsən qulu , Məmməd qulu , Huseynqulu kimilərin əlində qalmışam . Gəlib qulağıma pıçıldayırlar ki , Ərğə bu yüzlük senin . Sən allah məni qazetində işiqlandir , məni birazca böyüt . Bu heyvərələrin əlində hara gedim . Qapıdan bayıra salaram , ancaq quyruqlar yuxarılardadı . Ən yaxşısı muhabirliyi buraxım . Onda nə iş görüm ?
Ərğə çox düşündükdən sonra , çıxış yolunu tapır və özünə deyir :-
-Məndə böyümək istəyirəm . Ən gözəli bilim ilə uğraşım və professor olum . Ancaq öylə bir araşdırma aparım ki , mal-davar zərər görməsin . Hansı akademiyada işə başlayım deyə fikirləşir . Və böylə sonuc alır .
Azərbaycan Bilimlər Akademiyasında işə başlayım . Çünki Avrupadan , Afrikadan professorluq için , Bakını hər yerdən üstün tuturlar . Məncə Berlin ilə Paris akademiyaları dünyada tanınmış bilim ocaqlarıdı . Onlardan vaz keçib , azərbaycan akademiyasında bilim işi yazmaq çatışmazlıq kimidi . Burda nəsə var !?-Bir çox tanıdığım , örnək olaraq :-
Baqqal Umid professor ,
Naqqal İbo Döktür ,
Cin Cəfər gerçək akademiklər birliyinin üyəsi . Bunlar avrupadan gəlir Bakıda iki həftənın içində yüksək bilim yiyəsi olurlar . Mənim nəyim əkikdi ki , professor olmayım . Ərğə muəllim dedi .
O , sözcüklərin doğuluşu haqqında professorluq işinə başlayır və Əlyazmalar Biliyurduna gedir . Leyla adlı bir işci ilə üzləşərək :-
Prived Ərğə muəllim . Söyləş için gəldin mi ?
Yox !- professor olmaq için gəldim və bilim işi yazacam !
Bravo !
Araşdırma izini verərsiz mi ?
Xaraşo , xaraşo !-Mamedovic burdadı . Bir telefun açım sonra !
İzdirazviti Mamedovic , Ərğə muəllim bura gəlib !
Verliş için mi ?
Yox , araşdırma izini istəyir !
Bu gün məşğul olsun !
Sizin yazılı icazəniz olmalıdı !
Azz , başıma oyun açmamış burax işini görsün . Arayış hazırlamaq vaxtı deyil bu gün !
Ərğə muəllim arşivlər otağına gedir və əlyazama rəflərinə bir baxış . O dilabi , bu dilabı açır , bir zad bulmayır . Silib-süpürülüb sanki . Qan beyninə daşlanır və Leyla xanımın yanına dönərək :-
Ay balam , əlyazmalar yoxa çıxıbki !
Yaniznayu Ərğə mullim , yaniznayu !
Bunların yüsək səsini eşidən Mamedovic , Otağa gəlib :-
Ayıb doyul mu , noş belə nöş , belə bağırız !?
Leyla xanım əsərək :-
Yaniznayu Mamedovic , dəlidi ki bu !
Ərğə muəllim nə olub ?
İş için arşıvləri aramaq istədim , bir zad yoxdi !?
Nə olmalıdı ki !?-Elmi işin movzusu nədir ?
Sözcüklərin doğuşu !
Necə yanı sözcüklərin doğuşu . Azəricə de başa düşüm !?
Kəlmələrin yaranma səbəi kimi bir şey !
İndi bildim , Ərğə muəllim . Sən özgəsi deyilsən , bu mövzu bardəd bir şey burda tapılmaz !
Nə gəlib bu əlyazmaların başına !???
Çürüyüb məhv olmasın deyə xaricə göndərilib . Ancaq kimsə bilməsin , bir mövzu olaraq aramızda qalsın . İstərsən Berlin və Parıs kitabxanalarına baş vır deyib , Mamedovic gedir . Bu anda Leyla xanım :-
Ərğə muəllim məndən incimə ki , yati biya lub lub , penimayu !!!
O , yanıt vermədən əlyazmalar biliyurdundan çıxır . Avrupa için olanaq arayır . Bir boynu yoğun ilə boylə :-
Habilovic yoldaş , rəhbər vəzifələrdə işləmisən . Mənə yardımcı olardın mi ?
Ərğə muəllim , sən qaztində məni böyütdün . Bir daha haqqımda musbət məənada məqalə yazarsan . Az çox təəriflərsən . Əvəzində urəyindən keçəni yerinə yetirərm !
İki həftəlik avrupaya gedəsiyəm !
Heçdə sıxılma ki , xərc məxaricini verərəm . Ayraporta aparıb , lab Samaliyota mindirərəm !
Onalar bir araya gəldikdən sonra , Habilovic Ərğəni avrupaya göndərir . O , üç gün Parisin kitab evlərini dolaşır . Ancaq bir zad bulamayır və Berlin kitab evində bir Güneylı professor ilə tanış olur . Ondan yardım diləyir . Bakı Bilimlər Akademiyasında proffessr olmuş soydaşımız deyir :-
Ərğə muəllim , özünü heç yorma . Lütfən necə gəlibsən , elədə dön geri !
Nə olub ki !???
Aramızda qalsın , Güney ilə Quzey professorları birləşib . Əəlyazmalar biliyurdunun önəmli kitablarını , Erməni qardaşlarımıza satıblar . Yaxşıca pul qazanıblar , ama heç kimə demə haaa !!!
Ərğə muəllim mat qalaraq :-
Keşgə almanlılara sataydılar , gərəkli an faydalanrdiq .
O , suyu süzülmüş Bakıya dönür . Bir neçə il bilim işinin ardını tutur və son seminarı için çıxış edirək :-
Mövzu yerinə konu ,
Doktur yerinə atasağın ,
Dərman yerinə em ,
Mənnbə yerinə qaynaq ,
Və kəlmə yerinə soz işlətmək düzdür deyə səs vermə toplantısında Ziya Bunyadov dinləyir . Ərğə deyir :-
Bir çox araşdırma apardım , kəndləri və şəhərləi dolaşdım . İnsanların ağzından çıxan sözcükləri , bir yerə topladım . Bir çox sözcüklər ağızlarda gərəksiz işlənilir. Bir daha örnək olaraq :-
Mövzu yerinə konu ,
Döktör yerinə atasağın ,
Bu anda Ziya Bünyadov onun sözünü kəsib :-
Bu kəlmələr ki deyirsən , çoxdandı zibilqabıya atılıb , arxaik kəlmələrdi . Qəşəng Azəri dilimiz var və illər boyu zəhmət çəkib , dil formalaşdırmışq . Bu iş elmi iş deyil hörmətlı alımlər !
Ərğə muəllim yanit verərək :-
Zaiya muəllim bu sözcükləri özümdən çıxartmadım . Kənd və şəhər insanlarının danışdığı sözlərdi !
Ziya məllim qızaraq :-
Bura elmılər akademiyasıdı , anlamzın biri . Səncə bilmirəm , Ordubadan atıla-atıla gəlib , bizə elm öyrədirsən !-Dur çıx eşıyə , qoduq oğlu qoduq !!!
Alimlər susub və bir çoxu tir-tir əsir kimi . Ərğə muəllim bilim toplantısından bayıra doğru və qanşar salona gedir . Ağ saqqal danışığında bacarmayır haaa . Nə yaxşı Yeraz deyiləm , ata anamada Erməni edib , yola salardı deyir .
Bu anda bir bilim adamı ona yanaşıb :-
Ərğə səndən bilimi adadı çıxmaz . Əlin cibinə getsin , bir professorluq işi yazım !
Dəyəri ?
Avrupadan gəlmişlərə min , sənə beş yüz !
Ərğə susur və burda nəsəvar sözünün , sonucunu tapır . Azca fikirləşir və
araşdırdığı bilim işini çöplüyə ataraq :-
Azərbaycan dükanlarını dolaşdım , iki doğma söz gördüm Oda bu :-
TƏNDİR ÇÖRƏYİ !!!
M. Ərğəvan
30/07/2009
s-p
Bakıda yaşadığım zaman , bir çox dəyərli və şərəfli bilim adamlarının seminarlarından faydalandım . Daha doğrusu , M-Rəsulzadə biliyurdunda eyetim aldığım anılaraı unudan deyiləm . Akademiyada bilim işi ilə uğraşdığım illərdə bilə , çox saylı yüksək səviyli akdemiklərin toplantılarına qatıldım . Indi hər harda olsamda , onların varlığına qurur duyuram və əllərindən öpürəm . Ancaq meşə çaqqalsız olmaz , demiş atalar !
YORUMLAR
özgür hanim sizin yazdiginiz yaniti okudum önceki yazilarinizdan cok farkli gördüm.Önce yazdiklarinizda oldugu kadar samimilik,yakinlik ve paylasma hissleri oldukca güclügdü ve ister istemez okuyucuyu sakin bir hayale daldirir di amma son yazinizda düsündürücü bir konuya sögkenip, sorgularla yüzlesirsen herhalde mektuplarinin her ikisinin atmosferi güzeldir.Mutluluk burdadir ki sorularina yanit ariyorsun. Elbette biliyorum ki siz bu sorularin yanitini biliyorsunuz. Tüm bunlara bakmayarak kendi fikrimi acikliyorum. SORU Özgürlüklerimizi güvence altina alabilmek ugruna Güdümlü yasamanin kme ne faydasi olur? YANITHer bir idyoloj`nin kendine göre yasalari var.Bu idyolojinin baskisi altinda kalanlar her zaman kendi özgürlügünü ve kendi iradesini kaybedmek zorundadir. Cünki kendi yazgisini ve gelecegini baskasinin ellerine teslim etmistir. Özellikle bizim kültürümüz de kadinlar iki darbe altinda yasiyorlar.Birincisi baskici erkeklik hakimiyeti, ikincisi idyolojinin ortaya koydugu yasam prensipleri bu iki neden kadinlari köle durumuna getirir ve bir köle kadin evladini köle gibi büyütür.Cünkü birey görüsü ve özel yasami yoktur ve özunden güclü bireyin baskisi altinda yasiyor.Iste bu noktada insan isyana baskaldirir.Erkek baskisi ve idyolojinin cercevesi onun haklarini eziyor.Bu haksizliga karsi cikmak baskalarina bir örnektir.Böyle bir anda akla ilk gelen soru NASIL ?Yanit olarak kendi durumuna bakmak, kendi imkanlarina dayanmak ve insanin hicbir etki altinda kalmadan kendi özel görüslerine deger vermesiyle cikis yolu bulunur.Ben böyle bir hayat sürdüm ve olumlu sonuc aldim.SORU 2: Böyle düsünenler esasin da özgürlügü hakediyorlar mi? Ne de güven de kalmayi?Güdümlü yasam neticesin de hicbir kimse özgür olamaz, özgür düsünemez ve özgür yasayamaz buna örnek olarak tanidigimiz bircok kadin ve erkek kölelige mahkum yasiyorlar.Baskilar altinda yasayanlar acilarin nedenini kendi cevresinde görüyorlar. Bu nedenden dolyi sahip oldugumuz ailelerin ne durumda oldugunu benden daha iyi biliyorsunuz. Zamaninizi aldigim icin özür diliyorum Sevgi ve saygi ile
Mahammad Ergavan09.08.09, Berlin
Değerli Erğevan Hocam
Söylediklerinizin altına aynen imzamı atıyorum
Bizler benliğimi kimliğimizi kaybettiğimiz süreçte ilk önce dilimizi gözden çıkardık
Kırk yamalı bohça gibi kırk yerine kırK bin türlü yamalar ekleyerek dili anlaşma/anlama aracı olmaktan çıkardığımız gibi
Şİmdilerde teknolojinin de etkisiyle anlaşmama aracı olarak kulllanıyoruz
Ve sanırım şimdilerde en iyi başardığımız olgu bu olsa gerek
Ben de bireysel olarak bunun mücadelesini veriyorum kendi çapımda
Dile bilinçli /bilinçsiz yapılan bu saldırıların tümüyle karşısındayım
Ki bu saldırılar gerek Batı kaynaklı olsun gerek Doğu kaynaklı olsun
Ve bu anlamda
konuşan
okuyan
yazan
düşünen
çizen
söyleyen herkesi duyarlılığa davet ediyorum
Dil geçmişten geleceğe bıraktığımız bir miras olacaktır
Onu yozlaştırmak yerine özüne dokunmadan
doğal yapısını bozmadan zenginleştirmek yazıyorsak eğer görevimiz
misyonumuz ve sorumluluğumuz olmalı
Elbette hızır hafiye gibi
gördüklerimi göemezlikten gelmeyeceğim
Görüyorsam
Gördüğüm hataları yanlışları yazacağım
İyi örnekleri görüp yazıp takdir ettiğim kadar
Doğruyu söylemenin delice bir cesaret ve ahmaklık olduğu bir ortamda
bir dünyada yaşıyoruz ne yazıktır ki
Geçen gün bir dostumla sohbet ediyorduk
Bana 'sen de benim gibi bir adako'sun' demişti
Yani ne senden
ne benden
Ne de bizim gibi insanlardan asla 'kuyara' olmaz demişti
Ben de
Konuyu açabilir misin
Sanırım ne demek istediğini anlayamadım
Ve başladı anlatmaya
“Bütün çağların trajedisi bu, Ku-ya-ra; “Kumda yatma rahatlığı.”
Kuyara
Şimdi kumda yattığım için kuyara diyorum
Daha da genişletilebilir aslında
alışılmış tatların sürüp gitmesindeki rahatlıktır
Düşünmeden uyuyuvermek
Biteviye geçen günlerin kolaylığı
A-da-ko:
“Ağaç dalı kompleksi”
Ya adako? Ağaç dalındaki
gövdeden ayrılma eğilimini fark ettin mi bilmem?
Hep öteye öteye uzar dalları
Gövdenin toprağa kök salmış rahatlığından bir kaçıştır bu
Özgürlüğe susamışlıktır
Buna ben “ağaç dalı kompleksi” diyorum
Genç hastalığıdır
Çoğunlukla kuyara dişidir Adako erkek
Pek seyrek cins değiştirdikleri de olur
Ağaç dalı kompleksine tutulmuş kişi tedirgindir
İnsanların ağaç dallarını budayıp gövdeye yaklaştırdıkları gibi
yakınları onun içindeki bu Adako'yu da budarlar
Onu gövdeden ayırmamak için ellerinden geleni yaparlar
Kimi insana ne yapılsa yararı olmaz
Asi bir daldır o
Ayrılır
Balta işlemez ona”
Sanırım ben kelimenin tam anlamıyla
Söz dinlemez çılgın bir adako yum
Uzun süreli rahatlık
Durağanlık batar bana
Nerde bir yamulma var gözüm orda
Atlamak için hazırımdır hemen
Hani bu karşılığında verilecek her türlü cezayı peşinen kabul etmişlik demektir
Neyse Erğevan Hocam
Şimdilik bu kadar diyeyim
Sizi tanımak güzeldi
Bir o kadar da anlamlı
Sayfanızın ve yazdıklarınınızın takipçisi olacağım
Saygı ve sevgiyle_öd
Sayın Özgür Durnasoy hanım !
Yazdığınız bir kaç çümle oldukca ilginc ve düşündürücüdü . Yanı yazılmış cumlelerde çok sorumluluk duydum ...
İsminiz Özgür oldğu gibi , özgürce fikir söylemek istemişsiniz . Buda edebiyyat aleminde kolay deyil , cesaret istiyor ...
Azerbaycan türkcesinde oldukca yabancı sözler , dilimizi tuhaf edmişdir . Benim apardığım mucadle , kendi sözcüklerimiz olan yerde , neden yabancı sözlerden kulaniyoruz . Türkiye türkceside aynı durumdadi . Bir çok yazarlar veya şaiirler , bu konu üzre hiç düşünmiyro . Bu konu çok önemlidir . Ben Fars ve Ereb dilini bildiyim için türkcenin çeşıtlı lehcelerinde bile zorluk çekmiyorum . Amma biz kendi dilimizi yabanci sözcüklerden korumak mucadilesi apariyoruz ...
bir kaç örnek
yabanci türkce
kelme söz--sözcük
ecela telesme
pantolon şalvar
doktor atasağın
şunu demek istiyorum , türk dilini param--parça yapmış yabancı sözcükleri aradan kaldırmak gerekiyor . Çünkü o zaman tum türk dilli Oğuz boyları ile çok iyi anlaşa bilieriz . Sizin yazıları hiç zorluk çekmeden okiyorum ve zaman bulursam hakkınızda ve yazdığız konulara , kendi fikirimi söylerim ve sizin bir kaç cümle fikir söylemez , bene bir güc veriyor ve sizden bir dünya teşekkürler sevgili Özgür hanım !
Kalben uzakdan salamliyorum .
M.Ərğəvan
M.ƏRĞƏVAN tarafından 8/3/2009 8:50:34 PM zamanında düzenlenmiştir.
Sayın M. Ərğəvan
Tekrar tekrar okudum
Azeri Dili hep ilgimi çekmiştir konuşma dilinde
Fakat ilk kez bu kadar uzun Azerice bir metin okudum
Şunun farkına vardım
Sözcüklerin konuşma dilinde türkçedeki ses benzerliği hemen hemen aynı olmasına karşın
Yazım dilinde ne kadar farklılık göstermiş olduğunun
Bir dil profesörü olarak
Kendi öz dilini ve kültürünü koruma ve doğru şekilde yaşatabilme uğruna verdiğiniz uğraş çaba ve özverilerinize
Saygı duydum diyebilirim
Ki sanırım yazmak istediklerinizin yarısını anlamış olsam da
Akıcı ve insanı içine çeken bir yazım diliniz var
Teşekkür ederim
Boşa zaman harcamamış olmanın huzuruyla
Yazınızdan adıklarımın bana katkısını zaman içinde göreceğimi biliyor olarak
sayfanızdan tekrar gelmek üzere tebessümle ayrılıyorum
Saygıyla_öd
butterfly tarafından 8/2/2009 2:41:38 PM zamanında düzenlenmiştir.