Geçenlerde caddede yürüyordum ki, ağız dalaşı içinde olan iki kişinin yanından geçerken biri diğerine “haddini bil” diyordu.
Söylenen bu iki sözcük ilk planda basit bir ifade gibi duruyor. Fakat eve gelinceye kadar düşündüğümde, aslında çok derin manalar içerdiğine kanaat getirdim. Sonuçta, bütün gece boş gözlerle televizyon izlerken hep kafamı meşgul eden bu deyimin aslında biz insanların en büyük sorunu olduğunu düşündüm. Haddini bilme olayı o kadar geniş bir yelpazeyi kapsıyordu ki, en yukarıdan en aşağıya kadar kimsenin bunun dışında kalması düşünülemezdi. Ben bundan muafım diyebilecek birsini tasavvur edebiliyor musunuz? Bu lafı bir hayvana söylerseniz bir anlam taşımaz. Çünkü bu insanın sorunudur.
Ne demek haddini bilmek: Buna her boyutta o kadar çok örnek gösterebiliriz ki. Ben birkaç tanesini sıralayacağım. Lütfen arkasını siz getiririn.
1. Boyundan büyük işlere kalkışanlara,
2. Başkasını hakkını hukukunu gasp edenlere,
3. Bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olanlara,
4. Kendisini alakadar etmeyen şeylere karışanlara,
5. Edep ve terbiyeden nasibi alamayanlara çok rahat söylenebilir.
Başta da söylediğim bu gibi misalleri çoğaltabiliriz. Ama akla hemen bir soru geliyor. Kimdir bunlar? Belli bir kariyerleri var mıdır? Onları nasıl tanıyabiliriz?
Bunun için sizin bir şey yapmasına gerek yok. Onlar kendilerini tutamazlar. Yerken içerken hatta uyurken bile kendilerini belli ederler. Tanımakta pek fazla zorluk çekmezsiniz.
Başka ülkelerde bu konudaki durumu fazla incelemediğim için onlar hakkında fazla bir şey diyemem. Ama bu işte en büyük sorun kültür farkı olduğu için, bizden fersah fersah ilerde olan o kesimi devre dışı bırakmamız, kendimizle mukayese etmememiz gerekir diyebilirim.
Yaşadığımız bu canım ülkede birbirlerine hayatı zehir etmeyi meslek edinmiş bu kişiler ne yazık ki çoğunlukta görünüyor. Demokrasi gereği karşıt fikirli olanlarla da birlikte yaşamak mecburiyetindeyiz. Ama saygının karşılıklı olması gerektiği için zamanı geldiğinde karşılarında sesimizi yükseltmeliyiz. Tepkimizin yoğunluğu belki onları biraz düşünmeye sevk eder.
Rahmetli İnönü’nün deyişini haddim olmayarak bu konuya göre adapte ediyor, BU ÜLKEDE HADDİNİ BİLENLER, BİLMEYENLER KADAR CÜRETKAR OLMADIKÇA gene hiçbir şey değişmez, böyle gelmiş böyle gider diyorum.