Nefs üzerine (tasavvufi makaleler)

• 21 Mart 2009 Cumartesi 13:25:56

Tasavvuf ilmine göre insanın manevi vücudunda iki zıt varlık vardır. Bunlardan biri Ruh, diğeri de Nefstir. Bu iki zıt varlık insanın vücuduna hakim olmak için mücadele eder. Nefsin gıdası günahlar, yardımcısı da Şeytan’dır. İnsanın içinden gelen her türlü kötü düşünce, fiil ve ahlaksızlığın sebebi nefstir.

T asavvuf, insanın içindeki bu kötü varlığın terbiyesini gaye edinir …

Cenâbı Hak, Kur’an-ı Kerimin; 191 yerinde "manevi kalb"den, 49 yerinde "nur"dan, 59 yerinde "akıl"dan, 9 yerinde de "ruh"tan ve pek çok yerinde de "nefs"ten bahseder.

Tasavvufun gayesi, insanın manevi vücudunu, manevi ölüm ve manevi hastalıklardan korumak, dünya ve ahirette insanı manen, huzurlu ve sihhatli yaşatmaktır.

Başta peygamberler, sonra da peygamberleri n varisi olan alimler ve evliyâullah = Mürrşid-i Kâmiller insandaki bu kötü varlığın temizlenmesi, nefsin mağlup olup ruhun galip gelmesi için çalıştılar.
"İnsanın en büyük düşmanı iki kaşının arasındaki nefsidir" Hadis-i Şerif
"Nefs kötülüklerin deposudur" (Mektubat-ı Rabbani)

"Ben nefsimi temize çıkarmam Muhakkak nefs, mübalağa ile kötülüğü emredicidir. ancak rabbimin rahmet ettikleri müstesna. sureti katiyyede benim rabbim gafurdur, rahimdir. (Yusuf - 12/53)

Hadis-i şerifte, `Senin en büyük düşmanın, seni çepeçevre kuşatan nefsindir` buyruldu. Peygamber Efendimiz bir savaştan dönünce de, `Küçük cihattan büyük cihada döndük` buyurdu. Eshab-ı kiram, (Ya Resulullah büyük cihat nedir?` diye sual edince, Peygamber Efendimiz, `Nefisle cihattır` buyurdu. (Deylemi)

Nefsin ve ruhun yedi tavrı, yedi şekli ve hali vardır…
1. Nefs-i Emmare: Kötü ve günah olan işlerin yapılmasını emreden nefs, hayvani nefs.
2. Nefs-i Levvame: Günah iş sebebiyle failini hesaba çeken nefs
3. Nefs-i Mülhime: Vicdanın sesini duyan ve dinleyen nefs.
4. Nefs-i Mutmainne: Faziletlerle donanmış, ilahi fiillerin tecellilerine mazhar olmuş nefs.
5. Nefs-i Raziyye: Kaza ve kaderin her nevi tecellisi karşısında mutlak olarak rıza durumunu muhfaza eden, sızlanmayan, şikayetçi olmayan, lütfun da hoş kahrın da hoş, diyebilen nefs.
6. Nefs-i Marziyye: Allah’ın kendisinden razı olduğu nefs.
7. Nefs-i Kamile veya Nefs-i Zekiyye veya Nefs-i Safiyye: Bütün kemal sıfatlarını kazanarak insanları irşad mevkiine yükselen kamil nefs

Yarabbi göz açıp kapayıncaya kadar bile olsa bizi nefsimizin eline bırakma...

Gönül sahibi olmak gerekir bir şiirimde de buna değinmişim:

Adın Çiçek Olsun Gönlüm

Zamana inat aşkı seç
Adın çiçek olsun gönlüm

Diken çölde de yetişir
Adın çiçek olsun gönlüm

Zamana inat aşkı seç
Düş nebinin izine
Ay-yıldızın ışığında
Adın çiçek olsun gönlüm
Mevlananın beşiğinde ol
Taptukun kapısının eşiğinde ol
Adın çiçek olsun gönlüm

Ara eski baharın fırsatlarını
Ağlar o bahar
Yani
Adın çiçek olsun gönlüm
Mevlananın beşiğinde

Zamana inat aşkı seç
Adın çiçek olsun gönlüm
Güldür zamanı
Yani
Çatlat şeytanı
Taptukun kapısının eşiğinde

Düş nebinin izine
Mekke çiçek Medine çiçek
Çiçek ol gönül şehrim
Taptukun kapısının eşiğinde

Seni gönülden saymam
Adın çiçek olsun gönlüm
Taptukun kapısının eşiğinde

Zamana inat aşkı seç
Taptukun kapısının eşiğinde
Yani
Adın çiçek olsun gönlüm

Adın çiçek olsun gönlüm
Yunus tutmuşsa elinden
Bahar eksilmesin toprağından...

Zamana inat aşkı seç
Adın çiçek olsun gönlüm
Yani
Büyü göklerin temizliğine gönlüm
Ay-yıldızın ışığında

Es seher rüzğarı
Dalsın seccadem Mekkenin maviliğine
Ahir zaman fitneleri vız gelsin ona
Ay-yıldızın ışığında
Zamana inat aşkı seç

Zamana inat aşkı seç
Adın çiçek olsun
Özün çiçek olsun
Elin yüzün çiçek olsun
İki gözün çiçek olsun
Diye gönlüm gül izleri öper bu dudaklar
Mekkedir şehirlerin en çiçek olanı
Bir bahardasın
Adın çiçek olsun gönül şehrim
Mekkenin ışığında

Zamana inat aşkı seç
Adın çiçek olsun gönlüm
Yani
Baharı gör
Güneş ay aşk sende olsun
İstanbulun ışığında

Adın çiçek olsun gönlüm
Yani
Çiçek gibi ol gönüller içinde
Yarı gör
Secdede olsun alnım

Adın çiçek olsun diye gönlüm
Zaman çiçek değil
Evin balkonlarına aldım saksıları
Adın çiçek olsun gönlüm
Mekkenin ışığında

Zamana inat aşkı seç
Şu ahir zamanda
Adın çiçek olsun gönlüm
Yani
Çatlat şeytanı
Mekkenin ışığında

Dudağı uçuklar ebrehenin
Çiçek ol Mekke gibi bir şehir ol
Neşesi titresin ahir zamanın
Neşesi yıkılsın şeytanın
Atom yedi gönüller

Çölde değilsin çöl değilsin
Adın çiçek olsun gönlüm
Çiçek ol Mekke gibi
Mekkede
Çiçeklere benze
Adın çiçek olmadı hala gönlüm
Çiçek ol Mekke gibi

Zamana inat aşkı seç
Mekkenin ışığında
Çiçekte ışık
Adın çiçek olsun Gönlüm
Çiçek Mekke gibi ol gönül şehrim
Yıkılsın putların
Taşlansın şeytanın

Zamana inat aşkı seç
Adın çiçek olsun gönlüm
Göğsümün çiçek toprağındasın
Büyü boy at
Çiçek Mekke gibi ol
Geldim de rabbine
Huzurda bük boyun
Ey beyaz tüylü besili koyun

Zamana inat aşkı seç
Adın çiçek olsun gönlüm
Çiçekte çiçek koku
Bahar çiçeklere gelir...
Çiçek ol Mekke gibi
Çiçek ol Medine gibi
Medinenin ışığında

Kutuplarda olsaydın keşke bir mazeretin olurdu
Ah İstanbul olamadın gönlüm
Çiçek olmadın gönlüm
Sana aşkı tattıramadım
Ölürüm ölürüm gönlüm
Bu dert öldürür beni
Adın çiçek olsun gönlüm...
Çiçeğin kokusu çiçektir
Çiçeğin kokusunda güneş...
Mevlananın kapısının eşiğinde

Karanlığını sil gözlerimin
Yani
Adın çiçek olsun gönlüm
Çiçek Mekkedesin

Zamana inat aşkı seç
Sana aşkta güneş gönlüm
Aşkta göz yaşında derman sana...
Savaş ki çiçeklen gönlüm
Savaş ki, adın çiçek olsun
Ağla gözlerin çiçeklensin
Adın çiçek olsun gönlüm
Mevlananın beşiğinde

Çiçeklerim solmasın
Ahir zamandasın zifiri karanlık saldırıyor putlarıyla
Ahir zamandasın kutuplar kış getirir sana
Ahir zamandasın Mevsimler ateş getirir sana
Kış gecesi saldırıyor çiçeklerine
Sana aşkı tattıramadım
Aşkı tat şiir şiir yunus bir dere önünde
Adın çiçek olsun gönlüm

Zamana inat aşkı seç
Nefret ettim senden gönlüm
Ay-yıldızın ışığında
Adın çiçek olsun gönlüm
Yani
Özüm çiçek olsun
Dizim çiçek olsun
Gözüm çiçek olsun
Çiçeklen gönlüm
Göklerde çiçek güneş,,
Gülün yoluna gel
Gülün yolu pek güzel
Adın çiçek olsun gönlüm
Mevlananın beşiğinde

Yusuf olmak çiçek olmak
Yusuftu mısır çölünün solmaz çiçeği...
Güneş ol kuyularımda...
Çiçek olmak savaşmaktır gece ile...
Sana aşkı tattıramadım
Olmalısın meyveli dal
Adın çiçek olsun gönlüm
Mevlananın beşiğinde

Nefret etki ahir zamana
Adın veysel adın çiçek adın yusuf değil gönlüm
Küsmesin solmasın çiçeklerim...
Ahir zamandan nefret et
Mevlananın beşiğinde

Zamana inat aşkı seç
İnsafsız ahir zaman
Adın çiçek değil gönlüm
Dön cennetine adem gibi
Mevlananın beşiğinde
Yani
Adın çiçek olsun gönlüm
Ay-yıldızın ışığında

Nefret ettim senden gönlüm
Adın çiçek olsun
Adın veysel olsun
Adın gül olsun
Ay-yıldızın ışığında
Yani
Güneş ol yırt geceyi yırt kara bulutları
Güle aşık ol gönlüm...
Koş seccadeye
Adın çiçek olsun gönlüm

Ahir zamanla baş edemedin tembel gönül
Yıldızlardan ışıklar toplamadın geçti hasat zamanı
Kör,topal, tembel bir gönül oldun
Nefret ettim senden gönlüm
Ay-yıldızın ışığında
Koş sevgiye
Çiçek Mekkede
Adın çiçek olsun gönlüm

Zamana inat aşkı seç
Adın çiçek değil gönlüm
Nefret ettim senden gönlüm
Hala önünde develerin gönül
Öpülsün diye gül gül izler
Kuşan kılıcını şimdi
Veysel ol gönül gül sevgiye
Ay-yıldızın ışığında
Koş güle
Yani
Adın çiçek olsun gönlüm

Sök dişlerini engellerin
Adın çiçek olsun gönlüm
Zamanı gelmedi mi gönlüm,veyselim
Nefret ettim senden gönlüm

Adın çiçek olsun
Hala önünde develerin
Gül kokulu hırkası...
Gül okulu hırkası...
Koş İstanbula
Bir yakada eba eyyubel ensari
Diğer yakada büyük Yuşa
Adın çiçek olsun gönlüm
İstanbulda
Yolun çiçeklere olsun
Ay-yıldızın ışığında

Zamana inat aşkı seç
Şimdi savaş gönlüm...
Oturmuş ağlıyorsun gönlüm
Ahir zamanın kuyuları çok derin...
Ahir zaman insafsız...
Güneş ol savaş güneş gibi
Gül için
Kara cahil gönlüm
Koş güneşe
Ay-yıldızın ışığında
Yani
Çiçek Mekkede
Adın çiçek olsun gönlüm

Bu Yakup çok ağladı yusuf için
Yusuf ol koş mısıra olsun yönün
Adın çiçek olsun gönlüm
Gül için veysel ol gönlüm...
Zeliha için yusuf ol...
Ay-yıldızın ışığında

Nefret ettim senden gönlüm
Adın çiçek olsun
Gül görmeyen gönlüm
Sana kör diyeyim mi

Gül kokusu gelmiş nebinin...
Çık kuyudan gönlüm
Seni gönülden sayanda suç
Ağla gönül
Öpülmedi gül gül izler diye
Sök dişlerini engellerin
Zamanı gelmedi mi gönlüm...
Nefret ettim senden gönlüm
Adın çiçek olsun
Sağır gönlüm kör gönlüm
Karanlıktan kaç...
Ay-yıldızın ışığında
Yani
Adın çiçek olsun gönlüm

Zamana inat aşkı seç
Çatlamalı kör karanlık
Çatlamalı yalan hayatın çocuğu
Pes etme geceye güneşe yürümek bile güzel gönlüm
Yıldız yıldız yürü gönlüm
Karanlıkta nur saç
Adın çiçek olsun gönlüm
Ay-yıldızın ışığında

Aşkı taşlandı sevgilinin…
Taifinde aşkın bu gönlüm
Nefret ettim senden gönlüm
Adın çiçek olsun
Şaşkın kaptan
Mavilik senin hakkın
Çiçek Mekkede
Çiçek Medinede
Adın çiçek olsun gönlüm
Ay-yıldızın ışığında

Işığı bulmak ışığı
Çocuğun annesini bulması gönlüm...
Işığa aşık ol gönlüm
Ay-yıldızın ışığında
Yani
Adın çiçek olsun gönlüm

Ay-yıldızın ışığında
Nefret ettim senden gönlüm
Adın çiçek olsun
Annen olsun nur
Adın çiçek olsun gönlüm

Zamana inat aşkı seç
Ateşle eğittim gönlüm seni...
Ateşçeyi öğrendin
Aşkı öğrenemedin
At örtüleri üstünden ibrahim ol ateşlerde
Yönün ibrahimlere olsun
Yani
Adın çiçek olsun gönlüm
Ay-yıldızın ışığında

Örtülere bürünme gönlüm çağırıyor cennet saati
Kalk kıyam et
Ay-yıldızın ışığında
Adın çiçek olsun gönlüm
Eli yüzü kirli çocuk suyu tanıtamadım sana...
Mekkeyi Medineyi güneşleri tanıtamadım sana...
Nefret ettim senden gönlüm
Adın çiçek olsun

Hani çınardın sen büyütemedim seni...
Akılsız gönlüm
Nurlu tarihin yüz karasısın
Ay-yıldızın ışığında

Ay-yıldızın ışığında
Gönlüm göçmen kuş
Kara kış bastırmadan aman göç gönlm
Ay-yıldızın ışığında
Güzel sahilleri var nurun
Kalma kara kışa
Adın çiçek olsun gönlüm

Zamana inat aşkı seç
Ay-yıldızın ışığında
Gecenin ardı sabah gönlüm...
Ölümün adı dirilmek
Sana yazılmamış mı dirilmek...
Gökler ağladı senin için...
Ay-yıldızın ışığında

Nefret ettim senden gönlüm
Adın çiçek olsun
Karanlıklardasın gönlüm
Ay-yıldızın ışığında

Ay-yıldızın ışığında
Dilinde dua
İçinde ateş
Olan bir gül ol
Gül gönül...
Gül gönül
Gül ol gönül artık
Çiçek Mekkede
Adın çiçek olsun gönlüm

Zamana inat aşkı seç
Yani
Aşkın sahilinde beyaz bir gemi gibi düşsün izlerin zamana...
Kahramanlığı ben sende görmeliydim
Göklerden daha çok yıldız olsun sende
Nefret ettim senden gönlüm
Adın çiçek olsun
Kır çiçeğimsin
Kalma kirli toprakta
Koşun olsun güneşe ışığa
Adın çiçek olsun gönlüm
Ay-yıldızın ışığında

Zamana inat aşkı seç
İşin ne
Gecenin çöllerinde
Bir yıldızın bile yok
Gece senin adın
Çöl senin adın
Bir çiçeğin bile yok
Kış senin adın gönlüm
Senin derdin dermansız mı
Nefret ettim senden gönlüm
Adın çiçek olsun
Çölde misin gönlüm
Bulutlar geldi imdadına
Büyü dal dal
Çiçek Mekkede
Adın çiçek olsun gönlüm
Ay-yıldızın ışığında

Keseyim mi ümidimi senden
Allah katil kuyuda bırakmaz ki yusuf olanı
Yakubun göz yaşlarına denk yağmurlar yağan şimdi
Nefret ettim senden gönlüm
Adın çiçek olsun

Zamana inat aşkı seç
Keseyim mi ümidimi senden
Senin derdin dermansız mı
Ümit güneş gibi olsun bende
Nefret ettim senden gönlüm
Adın çiçek olsun gönlüm
Çiçek olmak hakkın gönlüm
Ateş gönlüm
Güneş ol
Yani
Adın çiçek olsun gönlüm
Ay-yıldızın ışığında