KÜRESEL KRİZ (Cuma yazıları)

• 28 Kasım 2008 Cuma 11:32:47

-Nasıl bir şey?

-Global.
-Küresel.
-Tortop.

Küre yuvarlak. Top gibi. Misket gibi. Futbol topu, uçaksavar topu. Savaş topu, ramazan topu. Buradaki yuvarlaklık, havada uçan, hedefe giden mermiye, çekirdeğe, gülleye ait.

Yusyuvarlak.
Yuvarlaklık dönmeyi çağrıştırıyor. Ve yuvarlaklar hep dönerler. Kolay dönerler. Bazıları da döndükleri için yuvarlaklaşmışlardır. Gözyaşı damlacıkları bile yuvarlaklaşarak yuvarlanır yanaklardan. Dönüş kayıpları, en az olan şekildir yuvarlaklık.

Top kaleye dönerek girer.
Dünya döner.
Kamyonun tekeri döner.
Galiba dönekler-dönmeler-kaypaklar daha gerçekçi ve zekiler. Olağana ayak uydurmasını biliyorlar. Sürtünmeler de azalıyor. Varlıkların tümü yuvarlak olsa, kim bilir ne falla-foş olurdu hayat.
Gerçi insan bedeninde/ hatlarında da yuvarlaklığa eğilim var.
Bu sürtünmeleri azaltmak veya yüzey gerilim gücünü desteklemek için olabilir. Öyle ya basınçlı tanklar-gaz tüpleri de yuvarlak oluyor.
Şekil öyle gösteriyor, ama şemal ne der bilemem.
İnsanın soyutu da yuvarlaklığa eğilimli mi acaba.

Glob=küre
Global=küresel.
Küresel, niteleyici bir sözcük, yani sıfat. Ama öyle bir anlam kazanmış ki, kullanımı belli alanların tekeline girmiş sanki.
Küresel ekonomi
Küresel ısınma
Küresel kriz……
Küresel valf da var. Yani vana/musluk

Küreselliğin en ilginç yanı; durduğun yerden aynı anda olayın tamamını göremiyorsun. Ufkun kadar görebiliyorsun.
Ay bile fırıldak gibi döndüğü halde yerkürenin tamamını aynı anda göremiyor.
Dünyanın ekseninde yamukluk olmasa ne ay ne de güneş dünyanın dibini ve tepesini göremeyecekti ömürleri boyunca. O zaman bizim buzul stokları da arttıkça artacaktı. Belki de bıkacaktık günlerin eşitliğinden, mevsimsiz yaşamdan. Demek yamukluk da oldukça önemli. Yoksa alışınca mı önemsiyoruz.

Yuvarlaklık, pozitif bilimlerde ve düşünde devrim yarattı.
Yuvarlaklık öncesi, gözünün gücü kadar görebiliyordun, ötesi sırdı.
Yuvarlaklık sonrası, ufkun kadar görür oldun, dönüp dolaşıp aynı yere geleceğini bilir oldun.
Zamanın sıfır noktası ya da kronolojik milat bence küreselliğin ya da yuvarlaklığın ispat edildiği an olmalı.

Şimdi.
Çakılı bir kazık gibi.
Dikili bir ağaç gibi, olduğun yerde kalırsan, boyunun yüksekliğiyle orantılı bir ufuk menziliyle yetinmek zorundasın.
Oysa.
Dünyanın yuvarlaklığına uyum sağlamak HAREKETLİ OLMAYI GEREKTİRİYOR.

Yerel mi-küresel mi?
Ulusal mı-evrensel mi?
Kafes mi-orman mı?

Teorem:
Evrenselliği hazmedemeyenin ulusallığının kalıcılığı olanaksızdır diyebiliriz.

Kürenin nimetleri/potansiyeli aynı.
Oksijen aynı-hidrojen aynı karbon aynı.
Nüfus aynı-ekin aynı-ürün aynı.

Ne oluyor da kuraklık-çoraklık , iklim değişiklikleri, felaket senaryoları kol geziyor.
Sular buharlaşacak ve yağmur olup bir yerlere dökülecektir illa ki.
Ne oluyor da küresel ekonomik krizler insanlığın anasını belliyor.
Bazı varlıklar küreden uzaya mı boşalıyor da biz aç-işsiz kalıyoruz.
Kriz-bun-buhran yakamızı bırakmıyor.
Birileri gereğinden çok yiyordur ki, diğerleri aç kalıyordur.

KÜRESELLEŞECEKSİN. Yerinde çakılı kalırsan, boyun kadar görüş menzilin olur.
EVRENSEL DÜŞÜNCEYİ inkar etmeyeceksin. Devekuşu gibi kafanı kuma gömersen, kıçın açıkta/ortada kalır.
Çalışmadan var olunmayacağını bileceksin. CANLI ÇALIŞIR Kİ YAŞAMA HAKKI OLSUN. HAYAT NİMETTİR, BEDELİ ÇALIŞARAK ÖDENMELİDİR.

KÜRESELLER, KÜREYLE ÖZDEŞLEŞMEYENLERİ SEVMEZLER.

Krizlerde, varlar bir anda yok olmaz. El değiştirir varlıklar. Bir taraf ağır basar mıknatıs gibi çeker değerleri, üstünden yorganı alınan GAFİL basar yaygarayı.
Yangın vaaaaar…
Kriz vaaaaar.
Dünyada kriz var, ben ne yapayım, der öteki de.* Elle gelen düğün/bayram* demiş atalarımız. Ne telaşlanıyoruz ki, kriz var çalıp-oynayalım. Düğün/bayram ya.

Yalan.
Birileri hamutuyla götürürken birilerine koklayacak fışkı bile kalmadığı için kriz oluyor.

Avrupa’nın orta yerinde bir kafede evinsiz-devinsiz kriz edebiyatı yapıyorduk geçenlerde.
Bir çinli kadın boynuna asılı tezgahıyla dolaşarak ucuz çin malları satıyordu, insanların konuştuğu tek kelimeyi bile anlamadan, parmaklarıyla veya hesap makinesine yazarak fiyat göstererek..
Global çinlinin kriz umurunda değildi. Aralarında barınmayı becerdiği avrupalılar da umurunda değildi öz-be-öz çinli, üstelik de çinlinin köylüsü kadının.

Krizler sefil yaratıklar içindir.
Tembelliğin-bağnazlığın-yamukluğun sonucu, posta kutusundaki faturasıdır krizler.

Başınıza gelenler yüzünden kimseyi suçlayamazsınız. Suçlu kendinizsiniz.
Her canlı kendisine armağan edilen hayata karşılık vermek üzere çalışacaktır doğal olarak.
Kimsenin kimse için çalışma zorunluluğu ve gereği ve de gücü yok ki.

ÇALIŞAN ÇALIŞMAYANI YOK SAYMAK ZORUNDADIR. KİŞİLER DE TOPLUMLAR DA ÖYLE. YOK EDİLMEZSE EĞER ASALAKLAR, ÇALIŞANLARA BİNECEKTİR YÜKLERİ.
TOPLUMLAR DA ÖYLE.
Kimsenin gayreti kimseyi yok etmeye yetmez. Kimsenin uğraşmasına da gerek yok ki. Zahmetsiz rahmet yok. Rahmetsiz hayat da yok .
Aklı başında kimse, kimseyi yok etmek için uğraşmaz. Buna gücü ve zamanı olmadığını bildiği için uğraşmaz.

Evrim gereksizi tasfiye eder, gerekliyi geliştirir.

Dinazorlar var mıydı gerçekten?
Niye yok oldular?
Ot yedikleri için mi?
Bedenleri ağır- hantal olduğu için mi?
Kafaları küçük olduğu için mi?

Şu küresel yapısı ne iyi dünyanın.
Yerküre de atmosfer gibi dinamik .
Ne yazık ki, Frikler, Etiler, Etrüskler, Lidyalılar….Selçuklular, hatta Osmanoğulları bu devirleri göremediler.

Saygılar.