Adalet,toplumun temelidir.

• 10 Kasım 2008 Pazartesi 23:37:59

Yaşamımdaki elli sekiz yıllık sürenin,15-40 yaş arasını yani çeyrek yüzyılı "hak arama peşinde" geçirmiş bir bireyim.
Ama haklı olmanın,mutlaka doğru olmak anlamına da gelmediğini yaşayarak öğrendim,diğer öğrendiğim çok şey gibi:Gelirimiz ya da maaşımızın azlığından "korsan kitab"a para verip,alabiliriz.Ancak bunda "haklı "olmak,yaptığımızın doğru olduğu anlamına gelmiyor/gelmez de.
"Korsan kitap",insanların kitap okumasına fırsat veriyor diye de savunulamaz ve farklı tercihlerle de olsa olaya böyle yaklaşım göstermek,hiçbir "tutarlı" gerekçeye oturamaz,zaten oturmuyor da!
Peki,"Doğru olmaya en yakın kavram nedir?"diye sorarsak;"adaletli davranmanın,adil olmanın" doğrulukla iç içe geçtiğini;özdeş yumurta ikizi olmasalar bile aynı ana babadan geldiğini söyleyebiliriz.
Ülkemizde,uzun dönem,Osmanlı’dan kalma,"Adalet mülkün temelidir."sözü mahkeme binalarında,adliye saraylarında,duruşma salonlarında yer almış;son yıllarda da -On yıllık zaman dilimi içersinde-bu sözün yerini,"Adalet devletin temelidir."sözü almıştır.
"Adalet mülkün temelidir" sözü esasen Hz.Ömer’e ait olup,buradaki "mülk",iktidar/egemenlik/yönetim anlamındadır.Osmanlı da,"Adalet mülkün temelidir" derken,ülkenin yani "Memalik-i Osmani"nin dayanağı olarak anlamlandırmıştır adaleti.
Bu sözde,ülkenin yani "toprağın" öne çıkarıldığını;"Adalet devletin temelidir" derken de "devletin" öne çıkarıldığını düşünmekteyim.
Tam bu noktada,"Toprak mı,devlet mi,insan mı?" sorusunu sorup,"insan" önceliğinde birleşebiliriz.
Kaldı ki hükûmet sözcüsü ve eski Adalet Bakanı Cemil Çiçek,sık sık,"İnsanı öne çıkaran anlayışın temsilcisiyiz"demişti/demektedir.
Ana muhalefet partisi lideri de,aklına geldikçe ve zaman zaman Şeyh Edebali’yi referans almakta ve kızı Bala Hatunla evli olan damadı Osman Gazi’ye yazdığı mektuba göndermeler yapıp;"İnsanı yaşat ki devlet yaşasın."sözünü yinelemektedir.
Çağrım vardır bu noktada.Hem hükümete,hem de ana muhalefet partisi liderine:Geliniz,sözlerinizin arkasında durunuz.
Hem unutmayalım,"sözün önemi" konusunda güzel bir Arap atasözü vardır:
"Söz ağızdan çıkana kadar ona hükmedersiniz ama ağızdan çıktıktan sonra o size hükmeder."
Adalet kurumlarından ve duruşma salonlarından,"Adalet devletin temelidir" sözünü kaldırıp,onun yerine daha "derinlikli" ve "adalet" kavramını da "toplumsallaştırıcı"olan şu sözün yer almasını sağlayalım:
Adalet,toplumun temelidir.
Bir yurttaş olarak bunu hem istiyor,hem de bekliyorum.