NEWROZ BAYRAMI

Bu haftaki yazımı Newroz Bayramı ve tarihçesine ayırmak istedim. Newroz, en çok bilinen ifadesi, baharın gelişini simgeleyen yeni gün bayramı olarak bilinir. Orta Doğu, Balkanlar , Anadolu ve Orta Asya Türk birçok halklar tarafından kutlanan önemli bir bayram olduğudur.

Şu gerçeği de unutmamak gerekir; Aslında, binlerce yıllık geçmişe sahip olan Newroz, sadece bahar bayramı olarak değil, aynı zamanda özgürlük, direniş ve yeniden doğuşun sembolü olarak da kabul ediliyor.

Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren küçük gruplar tarafından gizlice kutlanan Newroz, 90’lı yılların başından itibaren çok daha geniş kitlelerce alenen kutlanmaya başlandı.

Newroz Kürtler için özgürlük, barış, demokrasi özlemlerini ve siyasal, sosyal kültürel taleplerini dile getirdikleri kitlesel mitinglere dönüştü.

Newroz’un tarihçesi; ‘’Newroz’un tarihsel anlatısının kökeni olan Demirci Kawa Destanı’nda da Newroz’un ortaya çıkış koşulları tasvir ediliyor. Anlatıya göre, zalim bir kral olan Dehak, sahip olduğu hastalıktan ötürü her gün iki Kürt gencini öldürmek zorunda kalıyor.

Dehak’ın bu zulmüne karşı koyanlar, zaman içinde dağlara sığınarak saklanıyor ve 21 Mart günü yakılan Newroz ateşiyle birlikte kralın sarayı ele geçiriliyor. Demirci Kawa’nın öncülüğünde Kürtler özgürlüklerini direnip savaşarak elde ediyor. ‘’

Yazar ve anayasa hukuku profesörü Server Tanilli ise Newroz’un Kürt halkı için önemini “Cumhuriyet Bayramı nasıl bizim kimliğimizse, Newroz da Kürt halkının” sözleriyle dile getiriyor.

Kürt halkının en büyük aydınlarından biri Musa Anter ise Newroz’u “Bugün yeni gündür, Newroz’dur. Bayramımızdır bizim. Bayramımızdır ki zulmedilen ve sömürülen halkın zulme ve sömürüye karşı Demirci Kawa’yla kazandığı zafer sonucu kutlanmaya başlanan, insanlık tarihinin en eski özgürlük bayramıdır.”

2013 barış süreci döneminde Öcalan’ın Diyarbakır’da 2 milyondan fazla insanın katıldığı Newrozu’nda okunan mektubunda şu mesajlara yer verilmişti. “Bizim kavgamız hiçbir ırka, dine, mezhebe veya gruba karşı olmamıştır, olamaz. Bizim kavgamız ezilmişliğe, bilgisizliğe, haksızlığa, geri bırakılmışlığa, her türlü baskı ve ezilmeye karşı olmuştur. ‘Artık silahlar sussun, fikirler ve siyasetler konuşsun’ noktasına geldik.

Akan kan Türküne, Kürdüne, Lazına, Çerkesine bakmadan insandan, bu coğrafyanın bağrından akıyor. Zaman ihtilafın, çatışmanın, birbirlerini horlamanın değil, ittifakın, birlikteliğin, kucaklaşma ve helalleşmenin zamanıdır.’’ Şeklinde ifade etmişti.

Birçok nedenden dolayı süreç başarısızlıkla sonuçlanmıştı.

2025 tarihinde kutlanan Newroz, başta büyükşehirler başta olmak üzere ülkemizin her tarafına yayılarak daha toplumsal, daha görkemli kutlanıyor.

Bu kutlamalardan biri de bu yıl Diyarbakır’da sabahın erken saatlerinden itibaren yüz binlerce kişi Nevroz alanına katılmasıyla başlandı.

DEM Parti’den yapılan açıklamaya göre Öcalan’ın beklenen mesaj gelmedi. Partinin açıklamasında, “Newroz öncesi heyetin başvurusuna yanıt verilmediği için bu yılki Newroz’a Sayın Öcalan’dan herhangi mesaj gelmedi” denildi.

Bakırhan, Devlet Bahçeli’nin açıklamalarını hatırlattı. “Bu konuda bir adım yok. Demokratik siyaset alanı daraltıyor. İmamoğlu’nu gözaltına aldılar. Kim barış ve özgürlükten bahsediyor, tutuklama ve şiddetle tehdit ediyorlar. Nasıl barışacağız?” diye sordu.

Bakırhan, Öcalan’ın mesajına sahip çıkılması gerektiğini vurguladı, “Barış bir yenme-yenilme meselesi değildir. Barış herkesin kazandığı en güzel bahardır. Newroz Meydanındaki gibi, gelin bu baharın bir daha kışa dönmesine izin vermeyelim, Barış ve Demokratik Toplum Çağrısına 85 milyon olarak sahip çıkalım” dedi.

CHP Genel başkanı Özgür Özer; “Newroz’un sıcaklığı, tıpkı bugün yakılan ateş gibi, yüreklerimizi aydınlatsın ve geleceğe dair umutlarımızı büyütsün. Bu duygu ve düşüncelerle, tüm Diyarbakırlı kardeşlerimin Newroz’unu kutluyor; bu baharın barışa, kardeşliğe ve demokrasiye vesile olmasını diliyorum. Newroz pîroz be!” şeklinde açıkladı.

Sonuç olarak Newroz, halkların kardeşliği fikrini, barış içinde bir arada yaşamayı esas alan kutlanmayı fazlasıyla hak ediyor diye düşünüyorum.

Son olarak da sizlere NEWROZ şiirimi sunuyor, keyifli okumalar diliyorum.

NEWROZ

Bilirim sevgili
Newroz dendi mi
Dağlarda yakılan
İsyan ateşi
Zulme başkaldıran
Mazlumun direnişi gelir
Newroz geldi mi
Dört yanda
Yaşanır bayram sevinci
Yeni umutlar yeşerir
Davul
Zurnalarla
Omuz omuza
Kol kola halaylar çekilir



Newroz geldi mi
Dalda çiçek açan
Rengarenk akasyaya
Çatıda yuva yapan
Göçmen kuşa
Topraktaki karıncaya
Sudaki balığa
Denirdi merhaba
Newroz’da
Bahar bir başka
Dağ başında
Kaval çalan çoban
Şafakta süt salan
Berivanlar gelirdi akıllara

*

Newroz geldi mi
Munzur asi akar
Dicle heybetli
Fırat coştukça coşar
Her biri bereketli
Topraklara can katar
Sanmayın boşuna
Bu birlik bu beraberlik
Bunca çaba
Yürek yüreğe
Bunca dayanışma
Ve barış içinde
Kardeşçe
Newroz’da saflaşma



Newroz geldi mi
Açılırdı dağ başlarında
Yedi veren
Özgürlük çiçekleri
Newroz dendi mi
Barış
Kardeşlik için direnen
Zulme boyun eğmeyen
Çağdaş Kawalar gelir
Veya
Yirmi bir Mart’ta
Mezopotamya’da yakılan
Yüreklerde tutuşan
Özgürlük meşalesi gelir

Muzaffer KALABA