Algı olgudan, olgu da kurgudan evvel oluyor.

Kavramı, bu seçeneklerle süzüyorsunuz.

Anlamı.. anlamayı ve anlamlandırmayı etkiliyor.

Tanımlamayı, işi anlayıp, olguyu artık tanıdığınızı ve buna göre yeniden dizgelemek olarak çıkarsıyorsunuz.

Sonrası, örneklerle model kurmak.. modelimizin işlediğini görerek, eylemlendirmeye geçmek sürecidir.

Değişim/gelişim ve dönüşüm/bozunum, durumu ve konumuna göre seçeneklerle.

Arap/İslam aklının en temel iki hareket kaynağı, ganimet ve kabile asabiyesiyle gitmek olmuştur.

Buradan, Arap İslam toplumunun büyük travmalar yaşaması sonuçlu, dinin sürekli cihat ve kıtal eylemli bir hale gelmesine sebep olan dönüşümü geçirdiğini görüyoruz .

Değişim geçirememe hali, feodal ortaçağ kuralları ve düşüncelerinde sabitlenme ve durağanlaşmanın da en büyük izlenimi oluyor.

Dini teşri (yasama/fukaha) ise; esbab-ı nüzul ve nesuh/mensuh gibi ilahi nedenlerle, diyalektik ve doğmatik olmaya göre değişkenlik gösteriyor.

Daha Hz. Muhammed ölüm döşeğinde iken yaşandığı bilinen bazı işaret fişekleri ile de çıkışları oluyor.

Kırtas olayı, Hudeybiye’de görülenler ve Gadri hum gibi...

Ahmet Kutlu Ayyüce
Kasım 2024