Ne zaman gelir?

• 24 Ekim 2024 Perşembe 12:14:00

Hikayemize geçelim,

Tom San Francisco Üniversitesinde yapı statiğinde kürsü sahibi bir profesördü. Altmış yaşında olmasına rağmen sağlığı iyi ve görünümü fena durmuyordu. Üniversite onu yormuş, hayatı daha fazla ertelemeden çalışma hayatını noktalayıp daha farklı zengin anların çoğalacağı hayatlara yelken açmak istiyordu. Kadınların kaprislerini ağırlayacak erkek tipi olmadığından uzun soluklu beraberliklere yanaşmayan özgür tipli Amerikan erkeğiydi. Tom’un kimselerle paylaşmadığı , hatırlayıp unutmak istediği geçmişi, içine zaman zaman dert oluyordu. Beş yaşındayken, Türkiye’nin Kahramanmaraş’ın bir köyünden dayısı tarafından evlat edilerek, Amerika’ya getirilmişti. Amerika’ya geldikten 4 yıl sonra dayısını kaybetmiş. Dayısının eşi Nancy tarafından büyütülmüştü. Nancy ,Ali ismini bırakmasını istemiş ,Tom isminin daha iyi olacağını anlatmıştı. Hayattaki tek dayanağı olan bu kadının ismini değiştirmesini de önemsememişti. Gerçek anne ve babasının mantığını bugüne kadar hiç anlamamış, anne sevgisinin tavan yaptığı yaşta nasıl evlat verilmişti? Yoksulluk bu muydu?

6 Şubat 2023
Tom televizyonu açtığında Türkiye’de Kahramanmaraş’ta yüzyılın en yıkıcı karasal ikili 7,8 Mw ve 7,5 Mw büyüklüğünde depremler olduğunu yazıyordu. Amerikan televizyonları yazı geçiyor ama görüntü henüz veremiyordu.
Tom, yüzeye yakınlığı 7-8 km civarında sığ depremin çok büyük acılara yol açacağını sezmişti. İçine derin bir boşluk ve tarifsiz hüzün çökmüştü, geldiğim yer diyebildi. Bugün dersi vardı ve en önemli gündemi bu depremler olacağı kesindi.

Profesör amfi de kürsüsüne geçmişti. Öğrencilerle kısa selamlaşmadan sonra Türkiye’de yaşanan depremin özetini anlatmaya başladı;

Türkiye’de ki depremin 30 petajul enerji açığa çıkarttığını, Hiroşima’ya atılan atom bombasından tam 2 bin kat daha büyük bir enerjiye sahip olduğu, depremde çıkan enerjinin ABD ‘de bir yıl boyunca 774 bin haneye güç sağlayabileceğini dile getirdi. Türkiye depreminin tek başına son 1 yılda dünyada meydana gelen depremlerin toplamda ortaya çıkardığı enerjinin yüzde 26 sına eşitti.

Türkiye dünyanın aktif deprem kuşaklarından biri olan Alp-Himalaya deprem kuşağı üzerinde yer alır. Anadolu depremselliğinin iki ana nedeni vardır.

Birincisi, Atlas Okyanusu’nun ortalarındaki okyanus ortası sırtındaki genişlemenin Afrika levhasını kuzeydoğu yönünde hareket ettirmesidir. Afrika, Akdeniz altında Anadolu Levhası ile çarpışır ve altına dalar. İkincisi ise, Kızıldeniz ortasındaki okyanus tabanının yayılması hareketinin Arap Levhası’nı kuzey yönünde hareket ettirerek Doğu Anadolu faylarını aktifleştirmesidir. Afrika Levhası kuzey kenarındaki kabuk sıkışması neticesinde Anadolu ve Ege’nin altına dalarak batar. Bu dalma sırasında Batı Anadolu’ya çekme kuvveti uygulanır. Arap Levhası’nın baskısıyla Kuzey Anadolu Fayı boyunca batıya doğru itilen Anadolu Levhası da batıda sıkışmaya sebep olur.

Öğrencilerden biri söz alarak,
Bulunduğumuz bölgedeki San Andreas Fayı ile Türkiye ‘de bulunan Kuzey Anadolu Fay Hattının benzer olduğunu duymuştum.

Profesör
San Andreas Fayı, Pasifik Levhası ve Kuzey Amerika Levhası’nın birbirlerine yaklaştığı yerde bulunan bir transform faydır. San Andreas Fayı ile Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın en önemli benzerliği her ikisinin de transform fay olmasıdır. Her iki fay hattı da yaklaşık olarak batı ve doğuya doğru uzanır ve iki farklı plakaya etki ederek tetikler.

Evet arkadaşlar bizim işimiz, depremden en az hasarla çıkacak yapılar yapmak.

Profesör son derece duygusal duruma geçmişti. Benim köklerim bu ülkeye ve deprem olan kente dayanıyor. Doğduğum yere gitmekte geç kalmam, geçmişimle yüzleşmekten sebepsiz korkmam bugün bana çok acı verdi. Kalbim tarifsiz acıyla ağlıyor dedi. Profesör Tom notlarını toplayarak amfiden ayrıldı, odasında yaklaşık bir saat sicim gibi dökülen gözyaşlarına hakim olamadı.

Fakülte ofisinde akşam 20.00 ye kadar çalışmıştı. Arabasına bindi, Pasifik okyanusunun kıyısındaki yolda ilerlerken çok şiddetli dip vuruşunu hissetmişti ki; yolun okyanusa doğru hızla kaymakta olduğunu gördü. Tom artık arabasıyla beraber okyanusun ıssız sularına gömülüyordu.