KIRIKKALE'NİN BUGÜNLERE GELMESİNDE BÜYÜK EMEĞİ OLAN KIRIKKÖYÜ MUHTARI HÜSEYİN KAHYA HİÇYILMAZ'I 88.ÖLÜM YILDÖNÜMÜNDE RAHMETLE ANIYORUM..

• 23 Eylül 2024 Pazartesi 11:48:05

Kırıkkalemiz adını Kaletepe adı verilen Höyük tepeden ve şehrimizin kuzeyinde bugün mahalle olan Kırık Köyünden almaktadır.

Fabrikalar kurulurken Almanlar işçi ve müdürlerin kalacağı lojmanları,Garnizon fırını,sinemayıda yapmışlar.Sehirde ilk zamanlar sadece fabrika ve lojmanlar varmış.

Çevresinde Kirik köyü,Yahşihan Köyü,Ahili Köyü birde Bahşılı Köyü.Karaca Ali köyü Yuva Köyü Çullu Köyü vs. toprakları Cumhuriyet Meydanına kadar uzanıyormuş.Fabrikalara iş başı yapıldıkça sağdan soldan gelen insanımız kendi köylerine yakın müstakil evler inşa etmişler.

En çok ta Keskin Çorum Yozgat Çankırı Kırşehirden göç almış Yurdun her yerinden gelenler olmuş...Emekli olanlar buralı ise kalıp yerleşmiş kimisi tekrar memleketlerine dönüp orada ruhunu teslim etmiş..

İlk yapılanlar Toprak Mahalle sonra Yeni mah.sonra Calilioz sonra Kaletepe mah.sonra diğerleri kurulmaya başlanmış.
Cumhuriyet tarihinin en genç şehirlerinden birisi olan Kırıkkale’nin il olmasında en büyük paylardan bir tanesi de Kırık Köyü Muhtarı rahmetli Hüseyin Kahya Hiçyılmazdır.

Hüseyin Kahya Hiçyılmaz’ın MKE fabrikalarının kurulmasına vesile olan değişik hikayeler anlatılıyor. Bir rivayete göre ise, O yıllarda Mustafa Kemal Atatürk’ün talimatıyla Asım Paşa Ankara’dan Kayseri’ye doğru fabrikalar için arsa bakmaya gidiyor. Ama umduğunu bulamıyor.

O zamanki ulaşım şartları malum. Dönüş yolunda Ankara’ya varmadan Yahşihan’da bir öğretmen onları misafir ediyor. Öğretmen O bölgenin önde gelenlerinden Hüseyin Kahya Hiçyılmaz’ın yer konusunda yardımcı olabileceğini söylüyor. Hüseyin Kahya Hiçyılmaz’da Yahşihan’a çağrılıyor.

Hüseyin Kahya tereddütsüz neyi varsa vatanı için düşünmeden vereceğini söylüyor. Hatta ilerleyen süreçte fabrika inşaatını bazı kısımları imkânsızlıktan yarım kalıyor. Hüseyin Kahya yine o dönemin ileri gelenlerden borç alarak inşaatın tamamlanmasını sağlıyor. Borcunu da sürüsünden koyun vererek ödüyor. On çacuklu onlarca torunlu Hüseyin Kahya Hiçyılmaz, Kırıkkale’nin kuruluşuna önder olan kişidir.

Hüseyin Kahya Hiçyılmaz,1882 yılında Kırıkköyü’nde doğdu 22 Eylül 1936 ’da Kırıkköyü’nde vefat etti. Kırıkköyü’nde uzun süre muhtarlık yaptı. 6’sı erkek 4’ü kız olmak üzere toplam 10 çocuğu bulunuyor. Çocuklarının isimleri Ganime, Nasibe, Fadime, Behice, Mustafa, Ali, Mithat, Halil, Tevfik ve Celal. Bu 10 kardeşten Behice isimli olanının genç yaşta hayatını kaybettiği edinilen bilgiler arasında yer alıyor.

Diğer 9 kardeş hayatlarını Kırıkkale’de idame ettirdiler ancak onların çocukları yani Hüseyin Kahya’nın torunları zaman içerisinde ekmek teknelerinin peşinde koşmak üzere Ankara, Aydın, İstanbul, Bursa, Eskişehir ve Tunceli’ye göç ettiler. Çocuklarının tamamı vefat etti. Torunları da şimdilerde bu illerde yaşıyorlar.

Kırıkkale’de bulunan torunları da var. Torunlarından yaşayanlar şuanda 45-50 yaşları arasında bulunuyor. İkinci kuşak torunlar şuanda 20 ila 30 yaş arasında değişiyor. 1990 yılında Şırnak samanlı karakoluna teröristlerce düzenlenen hain saldırı sonucunda 2.kuşak torunlarından Tayfun Hiçyılmaz şehit düştü.

Hüseyin Kahya, hiçbir karşılık beklemeden bir çırpıda verdiği arsalarının üzerine kurdurduğu MKE Fabrikalarında on binlerce insanın iş sahibi olmasına da vesile oldu. Türkiye’nin dört bir yanından Kırıkkale’ye göç ederek gelen insanlar MKE fabrikalarında geçimini sağladı. Bu topraklar belki de 2. kuşak torunların geleceğini dahi kurtarabilecek kadar fazla ve değerliydi.

***

Hüseyin Kâhya Hiçyılmaz sadece Kırıkkale’nin değil, tüm Türkiye’nin minnet borçlu olduğu bir isim. Kurtuluş savaşından yeni çıkmış yorgun bir milletin yeniden kalkınması ve silah sanayinde kendi üretimini yapmasına vesile olmuş bir isimdir.

T.B.M.Meclisi 1923 de Askeri fabrikaların ve cephanelerin Anadoluya taşınması kurulması kararını almış ve bu işi yapmak için 1923 yılı ağustos ayında Askeri fabrikalar Umum Müdürü Asım Paşa önderliğinde bir heyet Keskin ve Kızılırmak çevresinde araştırmalarda bulunmuştur.

İlk olarak Keskin havalisine gelen heyet Keskin Eşrafının ilgisizliği üzerine Kızılırmak Havzasında incelemelerde bulunmuşlardır.

Heyet Beyobası havalisinde inceleme yaparken müsafirperliği ve alicenaplığıyla ileri görüşlülüğüyle çevrede tanınan Kırık Köyü Muhtarı Hüseyin Kahya Kaletepe üzerindeki çardağından Heyeti görerek önlerine çıkar ve Hoş geldiniz diyerek çardağına davet eder.

Hoşbeşten sonra buz gibi ayranlar içilir rivayete göre yoldan gelen yolcular hasta olmasın diyerek ayranların içine küçük saman yaprakları konmuştur.

Heyet sual üzerine buraya Askeri fabrikalar kurmak için geldiklerini söylerler.Keskinde aradıklarını bulamayıp Beyobası istikametine doğru gittiklerini söylerler.

Hüseyin Kahya ileri görüşlüdür.Heyete:Eğer mahzuru yoksa tesisleri buraya kurabilirsiniz.Başka bir yere gitmenize hacet yok.Hem sizler bu gece benim müsafirimsiniz,sizleri bir yere salmam der.Hüseyin Kahya hazırlık yapılması için köye haber salar.Yahşihan Köyü öğretmeni Hüseyin Avni Tuncay beyle beraber Heyeti ağırlar.

Yemek yenirken Muhtar Askeri fabrikaların bu arazilere kurulup kurulmayacağını tekrardan sorar.Heyettekilerden biri ekili arazilerin istimlakinin Devlet Maliyesine pahalıaya malolacağını bu nedenle mümkün olmadığını belirtir.

Muhtar Hüseyin Kahya bunun üzerine:Bunu siz hiç dert etmeyin.Biz nasıl ki İstiklal Harbinde memleketimizin selameti için cephelerde savaşmış,bağrımızı seve seve siper etmişsek şimdi de memleketimizin geleceği için elimizde bulunan tüm arazilerimizi vermeye amadeyiz.Siz yeter ki muvafakat verin der.

Bu sözlerden sonra Heyet Başkanı Asım Pasa tesislerin burada kurulabileceği müjdesini verir.

Fabrikalarının yerini tesbit etmek için Kırıkkaleye gelen Alman mühendislerinde içinde bulunduğu heyet yolda kaza geçirir hepsi de ağır yaralanırlar.Kaza için yardıma gelen imdat treniyle, yaralıları taşıyan drezin treni ile aynı hatta çarpışarak bu kazada da 16 kişi parçalanarak can vermişlerdir.

1924 yılında fabrika yerleri tesbit edilerek ilk inşaatlerin temeli atılmıştır.Köy halkı bu inşaatlerde büyük bir özveriyle çalışırlar.Bu yıllarda amele ve işçi tedariki oldukça zordur.Kırık köyü sadece 12 hanedir.

Yakın çevrede Askeri fabrikaların maden ihtiyacını sağlayacak yeterli maden yatakları da yoktur.Kılıçlar köyünde manganez,Yahşihan köyünde demir yani pirit,Kulaksız ve Beyobası köyünde az sayılabilecek demir cevheri yatakları bulunmaktadır.

Askeri fabrikaların Kırıkkaleye kurulmasındaki tek gaye olarak,Yahşihanda bulunan demiryolu,hiroelekrik santral kurmaya müsait Kızılırmak nehri olması ve Kırıkkalenin üç dağla çevrili olup uçaklar tarafından bomba bırakılmaya müsait olmaması diyebiliriz.

***

MKEKyani Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu. ve Kırıkkale Fabrikalarına ve bugünkü durumuna bakacak olursak:

Silah Fabrikası Türk Silahlı Kuvvetlerinin hafif silah ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla 1935 yılında kurulan fabrika, 1939 yılında “2 Nolu Tüfek İşletmesi” adı altında ve çok kısa bir süre sonra da bağımsız bir müdürlüğe dönüşerek faaliyetlerine başlamıştır.

1950 yılında Askeri Fabrikalar Müdürlüğünün MKEK adıyla bir İktisadi Devlet Teşekkülüne (İ.D.T) dönüşmesiyle birlikte, işletme bu kuruma bağlı bir müdürlük olarak faaliyetlerine devam etmiştir. İşletmenin adı 1968 yılında “Silah ve Tüfek Fabrikası” olarak değiştirilmiştir. 1990 tarihinde “Silahsan Hafif Silah Sanayi ve Ticaret A.Ş.” ye dönüşen fabrika 01.04.2003 tarih ve 2003T/1 sayılı Yüksek Planlama Kurulu kararı ile “Silah Fabrikası” olarak faaliyetine devam etmektedir.

Günümüz itibarıyla bir çok ülkenin silahlı kuvvetlerinde kullanılan; G3, A3, G3A4 otomatik piyade tüfeği, MG3 makineli tüfek, MP5 A3 makineli tabanca, T-40 bomba atar gibi silahlar üretilmektedir. Ayrıca piyasaya yönelik olarak 7.65 ve 9mm. Tabanca ile 12-16 kalibrelik av tüfeği de üretilmektedir.

Nitrosen Aş,Barut Fabrikası:Kuruluş çalışmalarına 1936 yılında başlanıp 1937’de temeli atılan barut fabrikası 1939’da işletmeye açılmıştır. Fabrikada top ve tüfek barutu üretilmeye başlanmıştır.

1959-1962 yılları arasında ilave yatırımlar yapılarak üretim kapasitesi arttırılmıştır.
Uluslar arası standartlara uygun üretim yapmak için 1988 yılında yenileme çalışması yapılmıştır.

MKEK Yönetim Kurulunun 16.07.1992 gün ve 201 sayılı kararı ile Kırıkkale Barut Fabrikası’nın Nitroselülöz Sanayi ve Ticaret A.Ş. olarak bağlı ortaklık haline getirilmesine karar verilmiştir. Bu gün itibarıyla Yüksek Planlama Kurulunun 06.02.2003 tarih ve 2003T/1 sayılı kararı ile Barut Fabrikası olarak faaliyetine devam etmektedir.

Pirinç Fabrikası 1928 yılında “Pirinç Döküm ve Haddehanesi” adıyla fabrika statüsünde hizmete açılmış ve 1950 yılında MKEK bünyesine alınarak “MKEK Pirinç Fabrikası” adını almıştır. 1984 yılında yayınlanan 233 sayılı yasayla, KHK ve MKEK Ana Statüsü hükümlerince de 1993 yılında “Prinçsan A.Ş.” adını alarak bağlı ortaklık statüsüne kavuşmuştur.

Demir dışı metal sektöründe ülkemizde kurulan ilk fabrikadır. Askeri ihtiyaçlara yönelik olarak kovan pulları, kovan ve gömlek yüksükleri, sevk çemberleri, her nevi pirinç, bakır, kurşun, alüminyum mamul ve alaşımları üretilmektedir.

Yüksek planlama kurulunun 06.02.2003 tarih ve 2003T/1 sayılı kararı ile Pirinç Fabrikası olarak faaliyetine devam etmektedir.

Top Fabrikası-Ağır Silah ve Çelik Fabrikası Ağır silah ve çelik fabrikası; 1932 yılında işletmeye açılan Çelik fabrikası ile 1939 yılında işletmeye açılan Top fabrikasının birleşmesinden meydana gelmektedir. Çelik fabrikası ülkemizin çelik mamul ihtiyaçları doğrultusunda 13.01.1931’de temeli atılmış ve 01.01.1932’de hizmete açılmıştır.

Top fabrikası ise ordunun ağır silah ihtiyacı doğrultusunda 1937’de kuruluş çalışmaları başlatılarak 1939’da hizmete açılmıştır.

1989 yılında YPK (Yüksek Planlama Kurulu) kararı ile Çelik ve Ağır Silah Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Çeliksan A.Ş.) olarak düzenlenen fabrikaya 1990’lı yıllarda üretimi sona eren Top fabrikası ’da katılmıştır. Fabrika; YPK’nın 06.02.2003 tarih ve 2003T/1 sayılı kararı ile Ağır Silah ve Çelik Fabrikası olarak faaliyetine devam etmektedir.

Hurda Fabrikası ,1952 yılında kurulmuş bulunan Maden Hurdacılığı Türk Anonim Şirketinin tasfiyesine müteakip bu şirketin görevleri ilgili bakanlığın onayı ile, 1938 yılında kurulan Mühimmat Fesih ve Hurda İşletme Müdürlüğüne verilmiştir.

1966 yılında Hurda Tedarik Müdürlüğü adı altında İkmal Dairesi Başkanlığına bağlanan işletme, daha sonra 1974 yılında Hurda İşletmesi Müdürlüğü şeklinde teşkilatlandırılarak Genel Müdürlüğe bağlı birim olarak faaliyetini sürdürmüştür.

YPK’nın 25.02.1993 tarih ve 93T-19 sayılı kararı ile iki müdürlük birleştirilerek MKEK Hurda İşletmeleri A.Ş. (Hurdasan) adı altında bağlı ortaklık haline getirilmiş ve YPK’nın 06.02.2003 tarih ve 2003T/1 sayılı kararı ile Hurda Fabrikası olarak faaliyetine devam etmektedir.

Askeri fabrikaların açılmasıyla Kırıkkalemiz Kalecik,Kaman,Bala,İç Anadoludaki yakın vilayetlerimizin akınına uğradı.Yuva köyü köylerini terkederek Demiryolu yakınlarına Bahçelievler semtine yerleştiler.

1927 tarihinde işçilerle demiryolu memurlarının oturacağı Fabrikalar mahallesi kurulmak suretiyle 1929 yılında Kırıkkale Keskine bağlı bir nahiye olmuştu.

Yaklaşık yüz yıllık Cumhuriyet şehri Kırıkkale’nin bugünlere gelmesinde en büyük emeklerden birisi de merhum Hüseyin Kâhya Hiçyılmaz. MKE fabrikalarının kurulması amacıyla arsalarını vatan ve millet uğruna bağışlayan Hiçyılmaz’ı asla ve asla unutmamalıyız.

Nur içinde yat Hüseyin Kahya Hiçyılmaz muhtarım.Senin ileri görüşlülüğünle Kırıkkale 1989 dan beri koca bir il.300 binden fazla nufusa sahip koskoca bir Cumhuriyet şehrimiz..

23.09.2024//KIRIKKALE
HİDAYET DOĞAN OSMANOĞLU