- 596 Okunma
- 0 Yorum
- 3 Beğeni
İran Gerçek İran mı? Kukla Bir Devlet Mi?
İran, yaklaşık 2500 yıllık köklü bir geçmişe sahip, zengin kültürel ve tarihi mirası olan bir ülkedir. Pers kültüründen gelen İran Devleti İslami bakımdan ehli sünnet çizgisini fazla taşımamaktadır. Kendi gelenekleri ile İslamı karıştırıp kendine özgü bir İslam oluşturmuştur. İran, 1979 İslam Devrimi’nden sonra İslam Cumhuriyeti olarak yönetilmektedir. Bu devrim, Şah’ın otoriter rejiminin devrilmesiyle sonuçlanmış ve yerine dini liderlerin (özellikle Ayetullah Ruhullah Humeyni) etkili olduğu bir teokratik yönetim kurulmuştur.
İran, özellikle Ortadoğu’da önemli bir bölgesel güç olarak görülmektedir. Askeri ve ekonomik kapasitesi, bölgedeki etkinliğini artırmaktadır. İran, Suriye, Lübnan, Irak ve Yemen gibi ülkelerdeki müttefikleri ve vekil güçleri aracılığıyla önemli bir nüfuz sahasına sahiptir.
Ancak bu gücünü gerçekten İslam ülkeleri dışındaki ülkelere de gösterebilmekte midir? Yoksa sadece çevresindeki Ortadoğu ülkelerinde mi güçlüdür?
Son bir kaç yıl içerisinde İran önemli komutanlarının öldürülmesi ile gündeme geldi. Bu konuda ciddi tehditler savuran İran sonucunda hiçbir şey yapamadı.
Özellikle son dönemde İran’da ve Suriye’de önemli komutanların suikast edilmesi, bölgedeki tansiyonu iyice yükseltti. Bu yazımda, İran’da öldürülen önemli komutanları, İran’ın bu olaylara karşı tutumunu ve İran’da gerçekleşen Ismail Haniyeh suikastini ele alacağız.
İran’da ve Suriye’de Öldürülen Komutanlar
Son yıllarda, İran için üst düzey askeri yetkililerin hedef alındığı zor bir dönem oldu. Öne çıkan suikastlardan bazıları şunlardır:
1. Kasım Süleymani: İran Devrim Muhafızları Komutanı olan üst düzey komutan 3 Ocak 2020 tarihinde, Amerika Birleşik Devletleri’nin İHA’lar ile Bağdat Uluslararası Havalimanı’na düzenlemiş olduğu saldırı sonucunda öldü.
2. Mohammad Reza Zahedi: İran Devrim Muhafızları’nın (IRGC) kıdemli komutanı olan Zahedi, 1 Nisan 2024’te Şam’daki İran konsolosluğuna yapılan bir İsrail hava saldırısında öldürüldü. Bu saldırıda ayrıca sekiz IRGC subayı ve iki Suriyeli sivil de hayatını kaybetmişti.
3. Razi Mousavi ve Sadegh Omidzadeh: Razi Mousavi, 25 Aralık 2023’te Şam’da öldürülen bir başka üst düzey İranlı generaldi. Sadegh Omidzadeh ise 20 Ocak 2024’te, yine Şam’da, İsrail tarafından düzenlenen bir saldırıda öldürüldü.
Bu saldırılar, İran ve İsrail arasındaki gerilimi artırdı ve bölgede daha fazla şiddet olaylarına neden oldu. Ancak İran hiçbir zaman istediğini alamadı.
İran’ın Tutumu
İran, bu suikastlar karşısında sert bir tutum sergiledi. Yapılacak misillemenin çok yüksek düzeyde olması beklenirken cılız göstermelik çeşitli askeri operasyonlar düzenledi. 13 Nisan 2024’te, İsrail’in saldırısına yanıt olarak İran, İsrail’deki askeri hedeflere füze ve drone saldırıları düzenledi. Bu saldırılar, İsrail’in askeri üslerini hedef aldı ve basit hasarlara yol açtı.
İran’ın liderleri, İsrail’e karşı intikam alacaklarını açıkladı. İran dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, Kasım Süleymani, Haniyeh suikastından sonra doğrudan İsrail’e saldırı emri verdi. İran, bölgedeki müttefikleriyle birlikte koordineli bir saldırı planladı, ancak bu saldırılar İsrail için sadece küçük önlemlerle geliştirilecek saldırılar oldu.
Son suikast ise bardağı taşıran son damla oldu.
Ismail Haniyeh Suikastı
Hamas’ın siyasi lideri Ismail Haniyeh, Temmuz 2024’te İran’da düzenlenen bir bombalı saldırıda öldürüldü. Bu saldırı, İsrail’in Mossad ajanları tarafından planlanmış ve Haniyeh’in kaldığı misafirhaneye bomba yerleştirilmişti. Haniyeh’in ölümü, İran’da büyük bir öfkeye neden oldu ve İran, bu suikasttan İsrail’i sorumlu tuttu. Ancak içeriden İran ajanlarının satın alındığı ve suikastta rollerininin olduğu iddia edildi.
Şu anda olayın sıcaklığı hala devam ediyor. Böyle büyük bir liderin İran topraklarında öldürülmesi İran için büyük bir prestij kaybıdır.
Bu son olaya İran ve onun desteklediği silahlı milislerin tepkisi ne olacak bekleyip göreceğiz. Ancak öyle büyük bir şey hayal etmeyin.
YORUMLAR
Henüz yorum yapılmamış.