ANTIK İRAN.

• 27 Temmuz 2024 Cumartesi 23:18:19

ANTİK İRAN: ARSAK VE SASANİ
Arsakes döneminde Ahameniş gelenek ve hâkimiyet anlayışına başvurulmaya başlanmıştı.88 M.Ö. 2. yüzyılda “krallar kralı” unvanı kullanılmaya başlanmıştır. M.S. 1. yüzyıldan kalma yazıtlarında “büyük kral” ve “krallar kralı” unvanlarını kullandıklarını biliyoruz. Ayrıca Nisa’dan bir belge Ahameniş kral unvanını benimsediklerini doğrulamaktadır. Arsaklar kendilerini hem Ahameniş hem de Makedonya(Seleukos) geleneğinin devamcısı ve onların hâkimiyet alanını kendi hâkimiyet alanı olarak görüyorlardı. Tacitus’u aktardığı metin bunun bir göstergesidir. Metne göre Arsak hükümdarı II. Artabanos M.S. 35 tarihinde Romalılardan eski topraklarını şöyle talep etmiştir:
“Aynı zamanda eski Pers-Makedonya sınırına işaret etti ve çalımlı tehditlerle, Kyros ve daha sonra da İskender’in hüküm sürdüğü topraklara gireceğini ilân etti.”
Arsaklar döneminde İran’da Orta Farsça, Part dili, Sogd dili, Horezm dili ve Batria dili konuşulmuştu. Devletin batısında ise Ermenice, çeşitli Kafkas dilleri, Babil dili, Arami ya da bir Sami dili kullanılmıştı. Devletin çeşitli bölgelerinde Yunancanın kullandığı bilinmektedir. Öncesinde Parthia eyaletinin dili olan Part dili Arsak Devleti’nin dili olmuştur. Ayrıca Yunancanın Arsak Hanedanı zamanında devlet dili olarak kullanıldığı, madeni paralar üzerindeki Yunanca yazılardan anlaşılmaktadır. Ayrıca Yunanca yazıtlar, Medya, Ermenistan, Mezopotamya ve Susanya’dan keşfedilmiştir. Wiesehöfer’e göre Arsaklar, Ahameniş ve Seleukos öğelerinin birleştiricisi ve “Doğu-Batı arasında fikir ve mal aracısı” oldukları görüşü kabul görülmektedir.