Hz Adem'in İlk Eşi Olarak Bilinen Lilit Kimdir Kısaca (Hikâye)

• 7 Haziran 2024 Cuma 22:18:41

Tevrat’ta açıkça yer almamasına rağmen; birçok Yahudi dinî kaynağı 2. Bab’da sözü geçen Havva’nın Âdem’in başka bir karısı olduğu, birinci babdakinin ise ilk karısı olan Lilith olduğuna inanır.[5]

İbranilerin Orta Çağ inancına göre Lilit, Âdem ile aynı zamanda ve aynı anda yaratıldığından Âdem’in kendisine eşit olduğu görüşündedir. Âdem’le birlikte olmayı şiddetle reddeder. Adem ısrar ettiğinde ise büyü ile kaçar ve onu terk eder. Melekler geri getirmek için Lilit’i bulur ama kendisi Samael ile birlikte olduğundan 100 den fazla cin çocuğu olduğunu, bu nedenle artık Adem’e sadık olamayacağını bildirir. Bu arada tanrı Lilit’i durdurmak için üç melek gönderir. Melekler Lilit’e eğer geri dönmezse her gün bir çocuğunu öldüreceklerini söylerler ve geri dönmediği, tanrıya ve Adem’e itaat etmediği her gün için bir çocuğunu öldürürler. Bunun üzerine Lilit, Âdem ve Havva’nın soyundan gelenlerin çocuklarını öldürmeye başlar. Rivayete göre, erkekleri doğduktan 8 gün, kızları ise 20 gün içinde öldürmeye çalışır. Bugün dünyada var olduğuna inanılan cinler Âdem ve Lilit’in ve Tuval Kabil eşi Naama’ın birlikteliğinden meydana gelmiştir. Âdem ve Havva’nın sınırlı hayat ile lanetlenmeden önce, cenneti terk ettiğinden ölümsüzdür. Lilith’den sonra Tanrı, ismi bilinmeyen bir başka eş daha yaratır ve Âdem’de bu yaratılışı seyreder. Gördüklerinden çok etkilenir, yeni eşi kabul etmez. Üçüncü olarak, daha sonra Âdem’i uyutur ve kaburga kemiğinden Havva’yı yaratır. Havva, Adem’in bir parçasından yaratıldığından ona tabi olur.[6]

Hikâyenin bir başka versiyonunda ise Eyüp’e eziyet etmek için çocuklarını öldüren cin ya da Türk mitolojisindeki lohusadaki çocukları boğarak öldüren Albız(Alkız) cini ile aynı kişidir. İnanna ile aynı kişi olduğuna da inanılır.

Günümüzde bazı Museviler arasında bir adet olarak, Lohusa kadın akşamları evde yalnız bırakılmaz ve akşamları çamaşır ipinde çocuk bezi bırakılmaz, çünkü bunları gören Lilith’in o evde çocuk olduğunu anlamasından endişe edilir.

Lilith’in gizemli bir varlık olması onu birçok efsaneye ve mitolojiye malzeme yapmıştır. Lilith ile ilk olarak, Gılgamış Destanı’nda gecelere ve yeraltının karanlıklarına hükmeden kötü bir dişi karakter olarak karşılaşırız. Sümer, Babil ve Pers mitolojilerinde ise Lilith; vampir kadın, baykuş ve yılan olarak tasvir edilir.

Kaynakça:

^ Geduld, Harry M. “THE LINEAGE OF LILITH.” The Shaw Review, vol. 7, no. 2, 1964, pp. 58–61. JSTOR, www.jstor.org/stable/40682034. Accessed 8 Feb. 2023.
^ Mondriaan, Marlene E. "Lilith and Eve-wives of Adam." Old Testament Essays 18.3 (2005): 752-762.
^ Erard, Ivana. "THE MANY FACES OF THE NEW LILITH: TRANSFORMING FEAR AND DESIRE IN MODERN MEDIA." (2022). APA
^ Judit M. Blair De-Demonising the Old Testament - An Investigation of Azazel, Lilith, Deber, Qeteb and Reshef in the Hebrew Bible. Forschungen zum Alten Testament 2 Reihe, Mohr Siebeck 2009 ISBN 3-16-150131-4
^ Babylonian Talmud Niddah 24b, Babylonian Talmud Shabbat 151b, Babylonian Talmud Baba Batra 73a - 73b, Babylonian Talmud Erubin 100b. Artscroll Schottenstein Talmud Bavli ISBN 1-57819-067-3
^ İbrani Mitleri-Robert Gravers, Raphael Patai "Tekvin ve Yaratılış Kitabı 2009 basısı sayfa. 103-104 ISBN 978-975-4688-5-04

Okan Akıllı
Benim düşüncem:

Bu yazı dinî inançlar kitabında yazmaktadır. Fakat ben dinî kitaplara değil, tarihî kitaplara inanırım. Çünkü dinlerin ortaya çıkışı da bu tarih kitaplarında belirtilir. Masallar ve hikâyeler gerçeklerle karıştırılarak uydurulabilinir, fakat notlardan oluşan günlüklerin uydurulma ihtimâli çok daha azdır. Okan yokken kimse Okan’dan bahsetmez veya Okan’ın dinî ya da uydurduğu herhangi bir şey topluma karışmadığı sürece bilinmez, kaye alınmaz! Bu sebepten dolayı oluşumun ilki, nedeni ve kaynağı oldukça önemlidir.
Adem’den önce var olan bir toplumun daha sonra Adem ile münakaşa edilmesinin bir nedeni sebebi vardır. Bir şeyler bastırılmak isteniyor olabilir ihtimalleri oldukça yüksektir. Bununla birlikte Hristiyan, Yahudi ve Müslümanların Tanrı’ları dışında dinî inançlarının neredeyse hepsinin aynı olması, birbirinden kopyalanmış olmasını işaret etiğine yönelik açılımlar sunar. Ve bu kuralların hasbihal sebebi de Mısır’da ki ülke kuralına rivayeten uydurulduğu açıktır.

Kısacası ben Adem ile Havva’nın hikâyesini bir masal olarak öngörmekteyim.
Ve toplum düzenin sağlanmasında olabildiğince ülkenin devlet kuralları kapsamında uygulanması gerektiğini tasvip ederim. Diğer türlü dinî yaşam uygarlığı insan’ın aklını ileriye değil gerilere götürdüğü ve akıl gelişimine engel olunduğunu, topluma baktığın zaman da dinî nasıl kullandıklarını görerek, zaten bir adaletsizliğin var oluşunu anlamak çokta zor değil.
Bugün günümüzde nasıl dindar görünen ama hiçbir şey bilmeyen, duyduklarıyla yetinen müslümanlar asabi, kindar, kötü onurlu, kötü gururlu ve egoist ise;
Dinsiz olmak da dilsiz olmak anlamına gelmiyor.
"Neşet Ertaş’ın da dediği gibi; kadınlar insandır biz insanoğlu."
Kadınlar olmadan erkekler, erkekler olmadan kadınlar, varlığını sürdüremezler. Hayat’ın müşterek bir anlayıştan olduğunu kabullenmek gerekirken ve eşlerinizi seçerken ideallerinizi de onlara söylemek gerekirken ve bir ömür boyu mutluluklar yaşamanız gerekirken, kendinizi din ile din’in kendinize uygun görülen kısımları yaşayıp yaşatarak hayatı birbirinize zehir ediyor ve kendinizi hayattan yoksun bırakıyorsunuz.
Neyse...!