Seri Gülanı

• 3 Mayıs 2024 Cuma 09:12:13

Gülan; Kürtçe Mayıs ayına denilir.
Serı Gülanı ise Mayısın başı manasına gelir.
Bulunduğum bölgede 1980-2000 li yıllarda Nisan (hâlen de var ancak eskisi gibi heyecanı yok) ayının sonlarına doğru tatlı bir telaş ve hazırlık yapılırdı.
Bu tatlı telaş süre gelen bir geleneğin devam ettirilmesi hazırlığı idi
Daha önce belirlenen bir yatır’a (halk arasında "ziyareta Gülanı") veya bir bölgeye gidilmesi ve Serı Gülanı kutlaması için yapılan hazırlıklar idi.
Rumi 1 yani Miladi 13 Mayıs olduğunda belirlenen yere gidilir, hayvanlar kesilir, ziyafetler verilir, genci, çocuğu, yaşlısı, bayanı ve erkeği ile şenlik havasında kutlanır idi.
Herkes bir şeyler getirir, ikramlar yapılır ve kesilen hayvanların etleri dağıtılır idi.
Seri Gülanı kutlaması tam bir bayram ve şenlik havasında geçer idi.
Bizdeki Serı Gülanı yani Bir Mayıs kutlamaları batıdaki eylem ve ölümlerde sonra kazanılan bir hakkın kutlaması değil, baharı karşılama ve dayanışma için yapılır idi.
Milletti alanlara dökme, insanları tedirgin etme, slogan atma, suçlama ve benzeri davranışlar yerine; hoş görü, eğlenme, yardımlaşma, dua ve baharı şenlik havasında karşılama amacı güder idi.
Bu şenlik sadece işçi sınıfı değil herkesin kutladığı bir bayram gibi idi.
Batı’da 1 Mayıs ta ne oldu da işçi bayramı oldu?
1856 yılında Avustralya’nın Melbourne kentinde taş ve inşaat işçilerinin, günlük sekiz saatlik iş günü için Melbourne Üniversitesinden Parlamento Evi’ne kadar bir yürüyüş düzenlediler.
Bundan sonra işçiler hak talebinde bulunmak için değişik ülkelerde seslerini duyurmaya çalıştılar.
ABD inin Chicago’da kurulu MC Cormick fabrikasında fazla Mesaiye karşılık 8 saatlik İşgünü talebi ile Şubat (1886) ayından beri grev yapıyorlardı.
3 Mayıs 1886 günü işveren grevi kırmak istedi.
Grev kırcılar polis eşliğinde fabrikaya girme girişimi grevci işçiler engelleme çabaları, polisin sert müdahalesi sonucu 6 işçi öldürüldü.
İşçiler polisin sert müdahalesi ve 6 işçinin öldürülmesini protesto etmek amacıyla 4 Mayıs1886 yılında Haymarket meydanında toplantı düzenlendi. Polisin müdahalesi ve kimin attığı meçhul olan bomba neticesinde polis şefi ve polisin ateş açması sonucu 10 gösterici öldürüldü.
Protestolar neticesinde 14 Temmuz -21 Temmuz 1889’da toplanan İkinci Enternasyonal’de Fransız bir içi temsilcisinin önerisiyle 1 Mayıs günü "Birlik, mücadele ve dayanışma günü" olarak kutlanmasını karar verildi.
Ülkemizde ilk olarak 1923 tarihinde resmi olarak kutlanmıştır.
Nisan 2008 tarihinde "Emek ve Dayanışma Günü" olarak kutlanmıştır.
22 Nisan 2009 tarihinde TBMM tarafından 1 Mayıs resmi tatil olarak kabul edilmiştir.
Peygamber sallallahu aleyhi ve Sellem’in "Çalışana ücretini, alın teri kurumadan önce veriniz" (İbn Mace)
Peygamberimiz sallallahu aleyhi ve Sellem’e; "Hangi kazanç daha temiz ve iyi olanıdır diye sorduğunda; "Kişinin el emeği ve aldatma bulunmayan meşru ticaret ile elde edilen kazançtır." (Ahmet bin. Hamnbel)
Bir Mayıs işçi bayramı kutlarım.
Seri Gülana ve Pirozbe.