Sabır, insanın hayatında karşılaştığı her türlü zorluklar karşısında sarsılmadan,ümitsizliğe kapılmadan,dayanması ve onlara göğüs germesidir. Bu göğüs germe,aynı zamanda Allah’ın emirlerini yerine getirmede karşılaşılan güçlüklere karşı, ilahi emirleri yerine getirirken bıkkınlık göstermemek, gece-gündüz,yaz-kış demeden her zaman, her yerde,her şartta Cenab-ı Hak’kın bütün emirlerini yerine getirmede gönül rızası ile, severek,hayat boyunca tahammül manasınadır.

Kur’an-ı Kerim’de yetmişten fazla yerde geçen ve Peygamber Efendimiz(a.s.m.)tarafından da faydaları ısrarla anlatılıp tavsiye edilen sabrın tariflerini vererek konuyu açmak istiyorum.

Nefsin rasgele isteklerine meyletmeyip faydasız şeylere dayanıp kendisini faydasız şeylere karşı müdafaaya kadir olmasıdır. Bu gerçekleşirse insan;kendisini zillete ve süfli hallere sürükleyerek çirkin amelleri işlemez.

Sabrın bir başka tarifi de şöyle yapılmıştır:

Sıkıntılara dayanmak,hadiseleri kızmadan sükunetle karşılamak terbiyesidir.

Bu terbiye ile ruhunu kuvvetlendirenler, bütün hadiselere soğukkanlılıkla,temkinli olarak yaklaşırlar ve asla ümitsizliğe düşmezler.

İbn Miskeveyh ise sabır için şöyle der:

Sabır,nefsin kendisini kötü zevklere kaptırmaması için bedeni arzularına karşı dayanıklı olmasıdır.

Bela ve musibetler insanlar için birer imtihandır. Cenab-ı Hak aciz kulunu sıkıntılarla, belalarla dener,Kendisine bağlılığını ve sabrını ölçer.Uğradığı musibetler karşısında insanın nefsine uyup,isyan mı edeceğini yoksa Yüce Allah’a teslim olup,tevekkül mü edeceğini Kendisi bildiği için kuluna göstermek için dener. İnşallah bu imtihanı kazananlardan oluruz.

Cenab-ı Hak insana bol bol nimetler ihsan ettiğinde keyfine diyecek yoktur.O zaman "Rabbim beni üstün kıldı" der. Ne zaman rızkını daraltarak imtihan etse,bu defa da "Rabbim bana hor baktı" der. (Fecr,89/15-16)

İnsanlara her konuda olduğu gibi sabır konusunda da Peygamberimiz Aleyhisselatü Vesselam örnek olmuştur.
Hz.Muhammed’in (a.s.m.)’ın hayatı incelendiğinde görülecektir ki, onun kadar zulme uğrayan,acı çeken,hakaret edilen bir başka kişiyi bulmak mümkün değildir. Sahip olduğu maddi ve manevi mevki göz önüne alınacak olursa,yani o son peygamberdir,Allah’ın habibi ve bizlerin de yaratılışımızı borçlu olduğumuz kişidir.Buna rağmen herkezden fazla sıkıntı çekmiştir.Diğer peygamberlerinde (a.s.) hayatları da incelendiğinde onlarında yapılan zulümlere hep sabır gücüyle karşılık verdiklerini görüyoruz. Sahabelerin bilhassa İslam’ın ilk yıllarında çektiği işkenceler ve neticesinde şehit olmaları, bizlere çektiğimiz küçük sıkıntılara sabretmek konusunda birer ders olmalıdır. Çünkü çekilen sıkıntının dozu ile Allah’ın emrettiği tam anlamıyla Müslüman arasında doğru orantı vardır. Bu cümlemizi teyit makamında Peygamberimiz Aleyhissalatü Vessellam’in gayet veciz bir ifadeleri bulunmaktadır: "En ziyade musibet ve meşakkate uğrayanlar, insanların en iyisi ve kamilleridir." (Keşfü’l-Hafa,1:372 )

Allah-u Teala musibetleri sevdiği kuluna verirmiş.Ve bu yolla şayet varsa onun günahlarını bağışlar,derecesini yükseltir. Yani hastalıklar, musibetler bir nevi günahlarına keffaret olur.

Bu açıdan bizlere Cenab-ı Allah tarafından bir bela bir hastalık isabet ettiğinde sabretmeliyiz. Çünkü, sabır ile tevekkül insanlar için gayet şifalı iki ilaçtır. Hadiseler karşısında aciz olduğunu hisseden insan,Allah’a tevekkül eder, sabrederse başka bir şeylere minnet eder mi? Etmez.Allah’a itimat edenin de mükafatı çok fazladır.


Ahmet TULGANER