CILKI ÇIKAN SEYAHAT ACENTECİLİĞİ

• 30 Ocak 2024 Salı 11:14:02

Mesleği turist rehberliği olan bir insan, yaptığı her yeni gezide yeni ilginç kişililikler tanır ve birbirinden çok farklı olaylar içerisinde, her seferinde yeni deneyimler kazanır.

Bu olaylar ile deneyimler ve tanıdığı kişilikler her seferinde olumlu olmayabilir fakat bir rehberin yine de her olumsuzluktan çıkarabileceği çok yönlü olumlu sonuçlar da vardır. Yapılan işin özünde konu insan ise, oldukça karmaşıktır ve her insan ayrı bir kişiliktir Turizmin de özü insan olan hizmet sektörüdür.

O nedenle gerek yerli, gerekse yabancı uyruklu olsun, insan davranış ve tiplemelerinin en ilginç biçimlerini yine turist rehberi meslektaşlarımız çok yakından tanırlar.

Ne yaparsanız yapın bir gezi grubu içerisinde gezinin başından sonuna kadar herkesi mutlu etmek ve her insanın beklentisine olumlu yanıt verebilmek, ağzınızla kuş tutsanız yine de olanaksızdır.

Çünkü insan doğuştan eksik yaratılmış doyumsuz ve bencil bir yaratıktır. Kişinin istemleri doğrultusunda hareket etmediğiniz sürece onları mutlu ve memnun edemezsiniz!

Ancak bir gezi grubunda başkaca insanlar ile grup halinde dolaşıldığı dikkate alınarak, daha önceden sınırları belirlenmiş bir program çerçevesinde günlük yapılabileceklerin de gerek zaman gerekse yasalar ile sınırlı olduğu dikkate alınmak zorundadır. Her şeyi dilediği gibi yapma hakkına her insan her zaman sahip olamaz...

Bu bağlamda gerek seyahat acentacılığı gerekse turist rehberi sıfatı ile grubun uyumlu gezi yapabilmesi için uyulması gereken belirleyici temel kurallar olmak zorundadır. Bunlara uyum gösterilmediģi sürece uyumsuzluklar herkesi hüsrana ve hâyâl kırıklıklarına uğratacak sonuçlara gider.

Bu bağlamda;

1) Seyahat acenteleri gerçeğe aykırı, aldatıcı yalan ilan ve reklamlar veremezler.

2) Seyahat acenteleri günün koşullarına göre, grubun en kolay ve en rahat biçimde taşınma sevk ve idare işlemini gerçekleştirecek uygun araç, uygun araç sürücüsü seçer ve 1618 sayılı kanun uyarınca da düzenleyeceği geziler için uygun gezi rehberini tayin eder; rehbersiz gezi düzenlemek yasal suçtur.

4) Seyahat acenteleri programladığı gezi ve örenyerleri hakkında programda yazılı olarak ilan ettiklerinin dışına çıkamaz. Program değişikliği yapılacak ise bu acente ve grubun, aynı zamanda rehberin de mutabakatı ile sağlanır.

5) Geziye katılıp da beklentileri ve istekleri farklı olan her kim olursa olsun, bir geziyi satın alırken çizilmiş olan ortak programa uyum sağlamakla mükelleftir. Geziye katılmak demek bu programı ve belirlenen koşulları kabul etmiş olmak anlamına gelir. Bu bağlamda kimse kendi özel isteklerini ön plâna çıkararak dayatmada bulunamaz.

Gel gör ki bazı acente gruplarında bu hususlara gerek acente bazında gerekse müşteri bazında uyum sağlanmadığını ve herkesin sanki aklına estiği gibi kişisel arzu ve istekleri doğrultusunda hareket ettiklerine ve bunda kaynaklı hususlara ister istemez tanık olmaktayız. Bu durum seyahat etme kültür ve bilincinin henüz tam anlamıyla gelişmemiş olmasından kaynaklıdır.

HATALAR, KUSURLAR, İHMALLER VE YANLIŞLAR

1) Seyahat acentesi işletme belgesi ruhsat ve yeterliğiğine sahip olmayan kişilerin gezi organize etmeleri.

2) Tur ilanlarında belirtilen yerlerde yeterince zaman verilmeksizin alelacele sıkış tepiş koşuşturmaca ve yorucu program uygulanması.

3) Tur ilân ve tanıtım programında belirtilen kategorilerdeki konaklama tesislerinde verilmesi gerekli hizmetlerin daha düşük kalitedeki tesislerde yapılması..

4) Düzenlenen geziler için son ana kadar profesyonel rehber temin edilmeyip son anda rehber arayışına gidilip, rehber yok denilmesi ve rehberlik hizmetlerinin belgesiz kaçak rehberlerce yürütülmeye çalışılması ya da rehbersiz tur yapılması.

5) Tura çıkan seyahat araçlarınının yeterli teknik bakım donanım (Klima, mikrofon, kar ve buz zinciri, yangın söndürücü, Wifi, temizlik, model ve yenilik, ve sürücülerin yeterli ehliyet ve niteliklere haiz olmayışı.

6) Geceli gündüzlü uzun yolculuklarda çift sürücü yerine tek sürücü ile çıkılması.

7) Gezi gruplarının oluşturulması sırasında çok yaşlı kişiler ile çok genç kişilerin aynı araçta seyehat etmelerinin yaratacağı sıkıntıların dikkate alınmamış olması! Hatta âmâ bir insanın gezi grubuna refakatçisiz biçimde salt para gelsin anlayışı ile alınarak rehberin iki ayağının bir pabuca sokulması ve rehberden bu koşullar altında tüm grubu memnun etmesini beklemek?!?!

8) Acentenin salt kendi bildiği doğrultuda grubu sevk ve idare anlayışı, rehberin yazdıklarına ve söylediklerine kulak asmaması! Yani çok bilgiç(!) acenteci olmak!!!

9) Program saatine bağlı kalmaksızın turu sevk ve idareye kalkışmak (!) . 19- 20 Kasım tarihli son durumda çok ilginç, klinik bir tur yaşadım.

10) Tarih ve kültür bilincini geliştirecek turlar yerine, dini inançları istismar eden türbe ziyaretlerini ve hurafeleri ön plâna çıkaran turlar düzenlenmesi de işin başka bir uyutma boyutu.. Acenteciyim deyip, üniversite mezunuyum deyip Atatürke hakaret yağdıran aşağılıklara bile rastladım.

BİR ÖRNEKLEME

Tur programını iki günlük olarak kabul ettim. Birinci günkü programda, Boluda sabah kahvaltısı programlanmış, akabinde Yedi Göller, Gölcük Tabiat Parkı ve Bolu’da konaklama var idi.

Acente sahibinin dediğine göre turun ilk günü gezi grubu sabah saat 7.00 - 07.30 gibi Bolu’ya gelecek ve sabah kahvaltısı Boluda alınacak. Buna uygun otobüs ile ulaşım biletlerimi temin ederek ve acenteye uygun kahvaltı mekânlarını ve Yedigöllere ulaşım ile ilgili teknik detayları da ilettim. Acenteciye turdan bir gün önce ben her şeyi bir daha kontrol etmek amacı ile bir mesaj daha ilettim..Yazdıklarımı okumak tenezzülünde bulunmayan acenteci, son anda telefonla hızlı bir tonda sözüm ona, bana gezi programını aklınca özetledi!

Müşterilere geziyi nasıl sunduklarını içeren bir yazılı program istedimse de bana program örneğini a(nla)tmadı.

Ben her hâlükarda grup geleceği için Bolu’ya gitmek üzere yola çıktım. Grup şöför tarafından toplanıp buluşma noktasına rehbersiz gelecekti. Fakat ertesi gün sabah 07.00 gibi gelmesi gereken grup saat 08.50 de geldi. Ve o gece grup gelirken kaptandan grubun nerede nasıl kahvaltı alacağına dair bilgi verildi. Acente rehberi hiçe sayıyor, yeterli ve gerekli bilgiyi rehbere açıklama tenezzülünü ve gereğini hissetmiyor?!

Neyse grubu karşıladım, fakat grup geç kaldığı için kaybedilen zamanın geriye dönüşü yoktu. Dolayısıyla baştan iki saat lüzumsuz bir yere yitirilmişti. Daha sonra bu yitirilen zaman elbette programı sekteye uğratırdı.Saat 10.00 da kahvaltıdan çıkınca saat 14.30- 15.00 dolaylarında Yedigöller’den dönüşte yemek alıp güneş batmadan Gölcük Tabiat parkını da gezmemiz gerekiyordu.

Fakat Acentenin " Yeni aracımız" diye lanse ettiği araç balata kasnaklarından arıza yaptı ve yolda kaldı. Yemek yiyeceğimiz restorana ulaşamadık ve sürücü" Ben sizi otele bırakayım, bu arabayı tamir ettirmemiz lâzım, Gölcüķ’ü yarın bir şekilde hallederiz.." deyip Acenteyi aradı ve bozulan araç yolda kaldığı için, otele transfer işlemini gerçekleştirecek minibüs istedi (Acentecinin düşüncesine göre tur otobusunun sürücüsü herşeyi biliyor ve sürekli bu acentenin hizmetinde! O nedenle rehbere önceden tur programı hakkinda ayrıntılı bilgi vermeye gerek yok!?!?! ) Yarım saatlik bekleme sonucu minibüsler geldi ve yolcular iki ayrı minibüsle aç otele geldiler. Başka hiç bir çare kalmadı keza müşteriler de yorgun ve araç olmayınca zaten Gölcük turu da otomatikman tehir edilmiş oldu ve onlar da otele gidelim dediler. Otelin yanında sabah kahvaltısı yaptığımız dinlenme tesisi vardı araç bozuk olduğu için restorana gitmek yerine otele gelmek daha uygundu.

( Günlerden Cumartesi ve ertesi günü Pazar),
Fakat müşterilerden biri acenteciyi yazılı biçimde arayıp" Koşuşturmaca tur yaptıklarını, geziden bir şey anlamadıklarını, otele aç geldiklerini durumu telâfi için ertesi günü acentenin bir şeyler yapması beklentisi içinde olduklarını" yazmış..

Bunun üstüne acenteci beni arama zahmetini ve gereğini ilk kez duymuş olacak ki, sanki olan aksaklıkların sorumlusu, günah keçisi benmişim gibi suçlayıcı bir dille, gelişmelerden habersiz " Şaban bey siz grubun sorunlarıyla tuvaleti vesairesi ile ilgilenmiyor musunuz, grup aç kalmış, size söyledim Yedigöllere giderken yol kenarında sucukçular var dedim!" Falan da filan da ağzına geleni söylüyor! Oysa herkes için tuvalet molası verdik oysa onun tuvalet dediği özel mankenlerinin ( turda ozel kisiler gonderip ilginç fotoğraflarla reklam yapmak amacını taşıyor ( adı büyük reklam büyük içi kovuk) afili forsu fiyakası giysi değiştireceği mekân olsa gerek ! Bir de onlar reklam fotoğrafı çekeceğiz diye gezi yerlerinde zaman kaybına neden oluyorlar diğer müsterilerin zamanını çalıyorlardı.

Neymiş efendim Yedigöllere giden yol üstünde sucukçular varmış!

Adam 27 kişilik araca 29 kişi tur satmış, rehberin oturacağı koltuk yok! Ayrıca Otobüste iki tane fazladan yolcu var! Trafik kontrol etse kesin ceza yazacak! Rehber rahat bir pozisyonda gruba anlatım yapamıyor. Ani fren yapsa rehber camdan fırlayıp çıkacak.. Hostes koltuğu bile yok! Soförun yanıbasinda zemine oturmak zorunda kalıyorum. Ama adam bu şartlar altında tanıdığı üç kişiyi otobüse almış; sonradan öğrendiğim kadarıyla bu üç kişinin işi gezi programı içinde özel fotoğraf ve video çekimleri yapmak ve bu çekimlerin bazılarını da acente profilinde paylaşmak ve reklâm yapmakmış.Yani acentenin profilindeki reklâm ile turun içinde olan bitenin gerçek anlamda bir ilgisi yok! O fotoğraf ve videoları çekenler kendi tanıtımları için ticari amaçlı çekimler yapıyorlarmış ve bu konuda rehbere yine bir ön bilgilendirme de yok. Reklamcılar, anladığım kadarıyla tura ücretsiz katılıyorlar! Dolayısıyla o kendi ticari çekim işini yapacak olanlar ile acentenin gerçek gezi müşterileri ile uyum içinde hareket etmesi de mümkün olmuyor, kendi başına buyruk biçimde zamanında gelmedikleri gibi grubun gerginliğini arttırıyorlardı..

Hay maşallah dedim içimden ve öyle bir an geldi ki tepemi tam attırdı acenteci!
Açtım ağzımı yumdum gözümü!

- Bana bak !! Bana iş öğretmeye kalkma, ben bu işleri 18 yıl acente olarak yaptım. Kaç gündür yazdıklarımı okumaya tenezzül bile etmedin! Daha yapacağım turu yazılı olarak konfirme bile etmedin. Bana programı atmadın. Minibüsleri ayarladım iptal ettirdim. Kahvaltıyı iptal ettirdim. Senin grubun sabah 08.50 de Boluya geldi, bir saat senin dediğin yerden kahvaltı molası verdik. Yedigöllere gidiş geliş süresini de hesapla! Senin aracın arıza yaptı. Kaptan "Ben sizi otele bırakayım!" dedi ve ben yaptığım yemek rezervasyonunu zorunlu sebepten iptal etmek zorunda kaldım!" deyince, " Yarına başka rehber bulacağım!" Dedi. Ben böyle acenteyle calışmaktansa çalışmamaya dünden razı biçime gelmişim, o hâlâ bu kadar sorumsuzluğün üstüne tuz biber ekiyor! Yok benimle Hukuki olarak görüşecekmiş; " İstediğin her alanda görüşelim! 1618 sayılı yasayı ve gereklerini iyi bilirim!" deyince önce bir günlük yevmiyemi gönderip, dekontunu bana iletti. Cevaben" Bu işleri çocuk oyuncağına çevirme! Yol paramı da gönder!" diye yazdım, ardından kendi tarafından çalışma akdinin sonlandırıldığını, bu durumu teyit etmesini istedim. Ertesi gün için sözde başka rehber bulacağım diyen bu acenteci adam, turunun ikinci gününü ne yazık ki rehbersiz tamamlamış!!! Çünkü bir yevmiye eksik ödeyecek ama kendisi grubun başında olacak ( bu arada rehbersiz yaptığı diğer turu bitiyor ertesi günü için ve arabaya binmesi için bir kişiyi mutlaka indirmesi gerekli, çünkü sıkış tepiş koltuk aralarında oturan fazla yolcular var!!!

Burada yaşadıklarım günümüzde acenteciliğin yasal gereklerinin ne derece ciddiye alındığına dair kriminal bir örnektir bu durum!

Yazsam sabaha kadar daha yazarım..Bu dertler bitmez! Bu anlayıştaki birisi için değer mi; değmez! İşte önüne gelen herkes acenteci olursa olacağı bu. Bu tip acenteciler para icin kendi bildiklerini yapmaktan şaşmıyorlar ve yasa masa tasa değil onlar için!

Müşteriler haklarının bilincinde olup savunamazlar ise acenteci böyle davranır!!!

Bu yazıya ilginç bir başlık bulsam diye düşündüm..Güccük guyuya(!) büyük taş atmanın ve kuyuyu taşırmanın da gereği yok(!) .. Suya yazık!

"Yapan kurtuĺmuş da diyen kurtulmamış derler" Dert bitmez. TÜRSAB seçimlerinin yakınlaştığı şu günlerde herkes aklını başına toplasın!!

Kanun hakimiyeti diye bir şey kalmamış sanki! Eline geçen ilk fırsatta rehbersiz gezi düzenlemeyi isteyen bu tip niteliksiz insanlar ile yasanın öngördüğü her alanda boy ölçüşürüm. Ancak yeterki karşımda insan olsun, adam olsun!..

Seyahat acenteciliği deyince görüyorum ki bu işin de cılkı çıkmış vaziyette..

Türk turizmine gerçek turizm emekçilerine üretene düşünene uygulayana saygıyla başarılar dilerim..

Şaban AKTAŞ
24.11.2022 - 13.47

Profesyonel Turist rehberi ve eski bir seyahat acentesi işletmecisi ALMANCA ÖĞRETMENİ - ANTALYA