Eğitim ve öğretime bilhassa,çocukluk çağında başlandığı için verilecek eğitim daha bir anlam ve önem kazanır.Çünkü çocuklar tertemiz kalpleriyle her türlü şeyi öğrenmeye açık bir şekilde bekleyen saf,kıymetli bir cevher gibidirler."O,her nakşa kabil olduğu gibi,kendisine yönelen her şeyi de almaya hazırdır. Şayet kendisine iyilik telkin edilir,güzellik öğretilir,iyi işler yaptırılırsa,çocuk iyi bir insan olarak yetişir,dünya ve ahiret’te mes’ut olur. Kötüye yönelik yetiştirilirse kötü bir insan olur.

İnsanlar aslında dünyaya hiçbir şey bilmez halde gelirler.Eğitim ve öğretim yoluyla hayatlarının devamı için gerekli bilgileri sonradan alırlar.Bunu ifade eden bir çok ayet ve hadis bulunmaktadır. Biz bunlardan birer tane örnek olarak nakledelim. "Allah sizi annenizin karnında hiç bir şey bilmezler olarak yarattı." (Nahl,16/78)

"Her doğan İslam fıtratı ile doğar.Sonra anne ve babasının tesiri ile Yahudi, Hıristiyan, Mecusi olurlar." Müslim b.el-Hallac el-Kuşeyri,Sahih-i Müslim, Kader,25


Demek ki,insanları daima iyiliklere sevketmeliyiz. Onlara iyi olan hasletleri kazandırmaya çalışmalıyız.Aksi halde kötü tesir altındaki ahlak da kötüleşir.Kötü hasletlerin tesiri altında olan fertlerden bu duyguları kaldırmanın güçlüğünü ifade etmek için "Kurdu terbiye etmeye uğraşmak,nefse beyhude azap vermektir." sözü meşhur olmuştur.

Kabiliyetler farklı olduğundan huyun değişmesinde her fertten farklı neticenin alınması normaldir.Fakat uygulanan terbiye neticesini verir ve kişide az veya çok ahlaki bir değişme ve ilerleme kaydedilir.

Yukarıda ifade edilen kurt örneğindeki kişiliğe sahip insanlarda ahlaki ilerlemenin çok az olmasından ve onlardan müspet yöndeki istifadenin olamayacağından bahsedenlere karşı İslam ahlakçıları şöyle cevap vermişlerdir:

Hangi kötülük olursa olsun,terbiye ve siyaset gördükçe fena huyunu tamamen bırakmasa da, zarar ve şeririn eksilip azalacağı aşikardır. Şerrin azalacağı fayda değil midir ki,bu ilimle uğraşmak boşuna sayılabilsin?

Ayrıca insan zararlı olması muhtemel temayülleri, faaliyetten menetmek,eğitimin önemli bir görevidir.Uzun müddet faaliyet göstermek imkanı bulunmayan bir temayül, tamamıyla yok olmasa bile,söndürülmüş,kötü istikamette gelişmesi engellenmiş olur.Mesela bencillik duygusu ağır basan bir çocuk,gerekli eğitime tabi tutulmaz ise ileriki yaşlarında çok zararlı bir insan olması ihtimali büyüktür.Ancak gerekli rehberlikler yapılarak,zararsız bir şekilde bu temayüle yol gösterilmesi mümkündür.

Bizlere düşen görev Allah’ın büyük bir lutfu ve emaneti olarak verilen çocuklarımızı çok erken yaşlardan başlayarak en doğruları ve güzellikleri onlara öğretme gayreti içinde olmalıyız. İnsan tabiatı huy hırsızıdır.Bilhassa küçüklük çağında bu daha ileridir. Bu itibarla dinin terbiye metodu ve Peygamberlerin bu yoldaki görüş ve uygulamaları öğretilmelidir. Dinin zaruri ve gerekli meselelerinin telkini devam ettirilmelidir.Bu konuda Hz.Peygamber Aleyhissalatü Vesselam bir hadisi şeriflerinde şöyle buyurmuşlardır: "Çocuklarınıza yedi yaşına varınca,namaz kılmayı emredin. On yaşına varınca kılmazlarsa dövünüz. Tembelliği huy edinmelerinden sakınınız." Ebu Davud,Süleyman b.el-Eş’as es-Sicistani,es-sünen,Salat,25

Önceden de ifade etmeye çalıştığımız gibi eğitimde dayak metodu tercih edilmeyen bir metottur.Peygamber Efendimiz Aleyhisselâtü Vesselam da hadislerinde geçmekte olan dövmeden maksat hafif korkutmadır.Öldüresiye dayak atmak değildir. Çocukların tenbelliği huy haline getirmemesi ve yanlışlığa düşmemesi için onları uyarı manasındadır.


Ahmet TULGANER