Huy Değişir mi? 1

• 19 Ocak 2024 Cuma 22:15:30

Eğitim insanlık tarihi süresince önemini hep korumuştur. Eğitimin gücü hakkında çeşitli görüşler ileri sürülmüştür.Kimisi eğitime sınırsız güç yükleyerek insanları tamamen değiştireceğine inanırken,diğerleri ise eğitimin yaratılıştan getirdiğimiz huyların değişmesinde hiçbir tesiri olmadığını savunmuşlardır. Diğer bir gurup ise ikisinin ortasını savunmuş,eğitimin gücünü kabul etmiş ancak kişiyi ve bazı huylarını tamamen değiştirmesinin mümkün olmadığını ileri sürmüşlerdir. Biz bütün bu görüşlere birer pencere açmak için onlara kısaca değinmeye çalışalım.

1-Huyun Değişebileceğini Savunan Görüş

Bu görüş sahiplerine göre;iyisi ve kötüsüyle bütün huylarımız fıtri yani yaratılıştan değil, sonradan kazanılmıştır.İnsan her türlü huya sahip olmaya müsait olarak doğar.Bu bakımdan fikir ve duygularımız gibi huylarımızı da çevremizden görüp öğrendiklerimizden alırız.

Eğitimin sonsuz gücüne inanma fikri çok eski çağlara dayanmaktadır. Quintilian (Doğumu: M.Ö.35) insanlar arasında bir takım farklar olduğuna inandığını fakat,çalışıp gayret edenlerin, çalışmalarının asla boşa çıkmayacağına inandığını ifade etmiştir.

Terbiye ve ahlak gibi disiplinlerin en eski devirlerden beri mevcut olması da bunların huylar üstünde tesirli olduğuna inanıldığının ve kötü huyların iyi bir terbiye ile değiştirilmesinin mümkün olduğunun bir delilidir.

Bu düşünce sahiplerine göre insanlara eğitim ve öğretimle istenilen şahsiyet verilebilir. Bunlardan Sokrat’a göre (M.Ö.469); Bilgisiz insanlar faziletli olamazlar.Faziletli olmak ve doğru dürüst bir hayat yaşamak için doğru ve emin bilgiye ihtiyaç vardır. Hiç kimse isteyerek veya bilerek fena harekette bulunamaz. Eğer bir insan, hayattaki amacını ve amacına ulaştıracak yolunu, iyice bilirse zorunlu olarak o yolda yürür. Sapa yollara sapmak ve ahlakça kötü hareketlerde bulunmak,yanlış ve hatalı bilgilerden ileri gelir. Gemiyle uzak denizlere açılmak isteyen bir kimse dümen kullanmasını iyi bilen birini arar.Hasta bir kimseyi, tedavi sanatını iyi bilen bir adama göndeririz.

Demek ki ahlaklı,faziletli,şahsiyet sahibi dürüst insan olabilmek için doğru bilgi şarttır. Kişilere gerekli eğitim verilmezse yanlış yola sapmaları, hatalı davranmaları söz konusu olmaktadır. Fakat,eğitilmiş insan böyle bir yanlışa düşmez.

Eflatun da eğitim ve öğretimin her seviye ve şartta gereğine dikkat çekmiştir."Devlet içinde en kutsal ve mükemmel etkinlik eğitim etkinliğidir. Zira insanlar,yaratılışlarında hayvanların en evcillerinden sayılırlar.Bununla beraber onlar, eğitim vasıtasıyla canlıların en iyisi olabilir.Buna karşılık sistemli bir eğitim görmezse hayvanların en vahşisi olmak temayülüne de sahiptirler.

Ahmet TULGANER