Nefs kelimesi genel olarak şöyle ifade edilmektedir:

Ruh, can, hayat, şehvet, yiyip-içmek gibi maddi ihtiyaca olan meyil, kişilik, özbenlik, canlılardaki anlayış ve hareket kuvvetleri gibi manaları göstermektedir.

Nefs, insana ait olayların meydana geliş ve tercihinde söz sahibi olmak ister.Kendinin kabul etmediği,beğenmediği bir olayı insanın yapmasını istemez. Şayet insan hayatını yönlendirme dizginini nefsine kaptırırsa bir daha istikamet bulması kolay kolay mümkün olmaz.Çünkü nefis havalıdır, her şeyi beğenmez. Bizim, kendisinin işine gelmeyen şeyleri yapmamızı istemez. İnsanlığın gerektirdiği davranışların yapılmasından hoşlanmaz. Zora koşulmayı sevmez, havailikten hoşlanır.İnsanın yapacağı davranışları kendisi seçmek ister.İtibar ve dalkavukluk karşısında zevkten kendisini kaybeder.Kendine göre gerekli gördüğü itibarı görürse havasından yanına varılmaz. Beklediğini göremezse, haksızlığını haklı göstermek uğruna hezeyanlarda bulunarak,kişiyi doğru yoldan çıkarmaya çalışır.Bu açıdan insan nefsinin dizginini elinde tutmalıdır. Ona rüşvet vermediği gibi,başkaları tarafından da verilmesine fırsat vermemelidir.Onu Allah’ın emrettiği gibi davranış sergileyerek ehlileştirmeye çalışmalıyız.


Ahmet TULGANER