RODRİGO VE ÖLÜMSÜZ ESERİ

• 13 Aralık 2023 Çarşamba 03:21:56

RODRİGO VE ÖLÜMSÜZ ESERİ !..

Bugün size Dünya sol tarihinde önemli bir yere sahip bir eserden bahsedeceğim. Hikayeyi anlatmaya başlayalım.
Joaquin Rodrigo Vidre; 22 Kasım 1901 yılında İspanya Valencia – Sagunto’da dünyaya gelir. 3 yaşında geçirdiği difteri hastalığı sebebiyle kör olur. 8 yaşında keman, solfej ve piyano eğitimi almaya başlar. 16 yaşında armoni ve kompozisyon dersleri almaya başlar. Kör olması; ne eğitimini ne de büyük iyi bir virtüöz olmasını engellemeyecektir.
19 Ocak 1933’te, Valencia’da, İstanbullu Yahudi Kamhi ailesinden Victoria Kamhi ile evlenir Victoria da piyanisttir.
İkinci Dünya Savaşı’nın en vahşi dönemlerinde Fransa ve Almanya’da yaşarlar. Kör piyanist ve Yahudi eşi ilk çocukları Cecilia’yı, 1941 yılında kucaklarına alırlar. Victoriya; koşullardan ötürü kariyerini bırakıp eşinin asistanı olur.
Şimdi gelelim bu dinlerken bizi alıp İkinci Dünya Savaşı’na götüren konçertoya.
26 Nisan 1937’de General Franco’yu destekleyen Almanya, meşru hükümetin elindeki Guernica adlı kasabayı; 28 uçak ve sonraki yıllarda Fransa ile İngiltere üzerinde kullanacağı, yeni ürettiği bombalarla ağır bir bombardımana tabi tutar. Kasaba komple yok edilir. 1700 kişi ölür, 1000 kişi yaralanır.
Guernica bombardımanı, Valencialı müzisyeni sarsar. Sanatçı; duygularını yansıtan bir beste üzerinde çalışmaya başlar. Victoria da kocasının çalışmalarını notaya ve yazıya geçirir. Çalışmalarına birlikte başladıkları Concierto de Aranjuez’ i yani ülkemizde Rodrigo’nun Gitar Konçertosu olarak bilinen konçertoyu 1938’de taslak olarak bitirirler. Victoria Kamhi ve Rodrigo; 1939’da yerleşmek amacıyla, iç savaşın bittiği Madrit’e dönerken geleceğin bu çok ünlü konçertosu da orijinal taslak olarak yanlarındadır. 1940’da Barcelona’da ilk kez icra edilen konçerto çok beğenilir. “Allegro con spirito, Adagio ve Allegro gentile” olarak üç bölüm halinde yazılan yapıtın özellikle ikinci bölümü kısa sürede yaygınlaşır ve sevilir. İspanya folklorik müziğinin özelliklerini de taşıyan konçerto, hemen her tür alet ve çalgıyla çalınmaya başlar. İnanılmaz derin, hüzünlü ve gizemli müzik; bir başkaldırı ve direniş müziği haline gelir.
Eser; dehşet barındırır, hüzün barındırır ama teslimiyetten uzaktır. Eserde gururlu bir dik duruş bulunmaktadır.
Umudun ve zaferin sesi haline gelen konçertonun orijinalinde; başlarken baskın gelen ses, davuldur. Davul; Alman ve İtalyan destekli General Franco’nun askerlerini temsil etmektedir.
Davul sesleri gitarı bastırır önce. Sonra sessizlik olur ve faşizm kazanır. Ardından tek bir gitarın solgun sesi başlar, sonra bir başkası… sonra bir başkası… Dağ başlarında yanan özgürlük ateşleri gibi dört yan gitar sesleriyle dolar…
Karı koca; 1972’de Türkiye’ye gelip Ankara ve İstanbul’da konserler verir. Rodrigo eşinden ’’ışığım’’ diye bahsetmektedir.
Rodrigo 1999’da, karısı Kamhi’den iki yıl sonra, 97 yaşında, Madrid’de hayatını kaybeder.