Son derece faydalı ve eğitici bir yazı.

Sonuç şu benim açımdan; İyi bir hececi olmak için değil 40 fırın 40 bin fırın ekmek yemem lazım. Serbeste devam edeyim en iyisi

Teşekkürler

Ağabeyim. Kendi şiirini teknik anlamda incelemek, yorumlamak, puanlamak falan neden uğraşıyorsun. Sana kolay yolunu gösterdim ya. Chatgpt'ye yapıştır gerisini o halletsin :)

Nesildaşım eleştiri eleştirilerini okurken eğitim almış gibi oldum. Hece videi emek istiyor ve matematik. O da bende yok:))
Biz serbest devam sende lütfen bu tarz yazıları çoğalt en azından okuyarak öğreniyoruz.
Emeğine sağlık.
Sağlıcakla kalasın.

Muhacir Bozkurt

Merhaba efendim.
İsminizi açıkça yazmadığınız için size nasıl hitap edeceğimi bilemedim.
Beyefendi mi desem, hanımefendi mi desem?
(Son kıtadaki "Dünyevi" biraz tanıdık geldi ama...)
Şiiriniz ve kendi şiirinize yaptığınız eleştiri çalışması gerçekten takdire şayan bir fikir jimnastiği olmuş.
Ben şair de değilim, münekkit de değilim ama en azından okuduğumu anlayabilecek kadar bir zihin kapasitesine sahip olduğumu düşünüyorum.
Bu yüzden de birkaç kelâm etmek istedim.
Herhangi bir yerde önce yazıp, sonra kopyalayıp yapıştırmayı da düşündüm ama doğrudan yazmanın daha iyi olacağına hükmettim.
Diyeceğim o ki:
1.
Hece şiirinde ana konuya bağlı kalmak önemlidir ve siz bu bağlılığı göstermişsiniz. Kutluyorum.
2.
Hece şiirinde duraklar önemlidir ve siz bunu pek fazla önemsememişsiniz. 6+5=11 ve 4+4+3=11 duraklarını karma olarak kullanmışsınız. Bu hususta hatalısınız.
3.
Hece şiirinde ayak kafiyesi olarak alınan harfi seslendiren ince veya kalın ünlülerden hangisi ile başlandı ise o düzende devam edilmesi genel prensiptir. Siz burada "l" harfini almışsınız.
-böl
-çal
-bil
-al
-dil
-kıl
-bul
Ayak kafiyelerini kullanmışsınız.
Alfabemizde bulunan ünlü harfler bildiğiniz gibi 8 tanedir ve bunlar
*İnce ünlüler: e, i, ö, ü
*Kalın ünlüler: a, ı, o, u olarak sınıflandırılır.
İlk kelimede sesli harf "ö" olduğu için devamında gelenlerden en uygunu "bil" ve "dil" kelimeleri olmuş.
Diğer "çal", "al", "kıl", "bul" kelimelerindeki sesler kalın sesler olduğu için ses uyumunda ahenk bozuluyor.

4.
Şimdi de ifadede zayıf kalan kelimelere biraz değinmek istiyorum.
“Gözyaşını adım adım sayarak
Gördüğümde bileceğim Tanrıyı” Mısralarında bir ifade çarpıklığı ya da zaafiyeti var. Gözyaşı, adım adım sayılmaz; damla damla sayılır.

“Kurtarıp dünyayı bütün yükünden
Söke söke yıldızları göğünden
Kanlı canlı sükût kesip kökünden”

mısralarındaki k harfine bağlı oluşturduğunuz kafiye kelimelerini keşke kökten sonra çoğul eki ile kullanıp ğ sessizi ile boğmasaydınız.

“Kurtarıp dünyayı bütün yüklerden
Söke söke yıldızları göklerden
Kanlı canlı sükût kesip köklerden
Çığlık çığlık dileceğim Tanrıyı”

deseniz sesler hem kulağa daha tesirli gelir hem de vurgular daha güçlü olurdu diye düşünürüm.

“Gide gele dirilterek huzurda
Temizleyip kirlerinden zuhurda
Renk renk şekil şekil sonsuz şuurda
Her şeye kul kılacağım Tanrıyı”

Bu dörtlükte inançlara ters bir ifade var. Tanrıyı kul kılmak tamamen isyan belirtiyor. Buradaki kul kılmak yerine yol kılmak kullansaydınız, ifade daha anlamlı ve güçlü olurdu gibi geliyor bana. Tanrıdan geçmeyen hiçbir yol menzil-i maksuda erişemez diye düşünürüm.

“Dünyevi demeden yeme içmeden
Ölüme yaşama erip kaçmadan
Kıyametin çiçekleri açmadan
Ezelinde bulacağım Tanrıyı”

Bu kıtada da kullanılan ifadelerde bir kopukluk var.
“Ölüme yaşama erip kaçmadan” mısraında ölüm ile yaşam arasında nasıl bir erme var çözemedim. Erip kelimesini hem ermek, olgunlaşmak, hem de ulaşmak anlamları ile düşündüm ama hem ölüm hem yaşam kelimelerinin her ikisi ile birlikte anlamlandıramadım.

“Kıyametin çiçekleri açmadan
Ezelinde bulacağım Tanrıyı” mısralarında da hem kıyamet, hem ezel arasında git-gel ilişkisi kuramadım.
Yukarıdaki bir kıtada “Ebedimden alacağım Tanrıyı” denilmişken bu kıtada “Ezelimde bulacağım Tanrıyı” ifadesi birbiri ile çelişiyor.

Son söz:

Başta da ifade ettim; münekkit değilim ama düşüncelerimi ifade etmeyi arzuladım.
Deftere çok seyrek giriyorum.
Bugün de öylesine bir uğradım ve bildirimlerden rasgele nesir bölümünden sizin yazınızı açıp okudum, oradan da şiire geldim.
Şayet hududu aştımsa hoş görünüze sığınırım. Hedef yazan kişi değil ortaya konulan eserdir ve söylenenler edebiyat adınadır. Kişilik ile ilgili değil, kişinin ortaya koyduğu eser ile ilgilidir.
Muhabbetle...


******

Muhacir hocam, sağ mısın, sıhhatli misin:) çok sevindim, incelemene... şunu söylebilir misin,
bu şiire 10 üzerinden 5,
5 üzerinden yuvarlamayla 3 puan vermiş, isabetli olduysa ne mutlu bana. anladığım kadarıyla bu konuda doğru bir sonuca varmışım.

eleştiriniz konusunda konunun açılması ve muhabbetin içtenliği bakımından;

1. maddede hemfikiriz.
2. maddede size katılmıyorum, hece şiirinde durak belirlenirken demokrasi uygulanır. mesela 24 mısranın 16 mısrası 6+5 ise o şiir 6+5 duraklı kabul edilir. aralarda veya kıtalardaki 4+4+3'ler veya 7+4 veya 4+ 7 ler kıta içinde ayrıca değerlendirilir ki bu da şairin kendi çizdiği bir hitabet ve ifade olarak kabul edilir. Yani bu bir eksiklik ve kusur ve hata sayılmaz. lakin bu konuda da takip edebildiğim kadarıyla ikiye ayrılmış düşünceler ve tespitler. ilk grup sizin de bahsettiğiniz gibi bir bütün olarak hangi durakla başladıysa o şekilde devam etmelidir diyor, ikinci grup da benim bahsettiğim şekilde olmasında hiç bir sakınca görmüyor.
3. maddede
"Ayak seslerinin düzensizliği veya –l sesinin en çok kullanılan ve geniş yelpazeli bir ayak olduğunu için de; ayakların üzerinde fazla durmamışım diyebilirim. Ne sesleri üzerinde ne de anlam sıralaması bakımından falan fişman… " zaten bu konuda hatamı gözler özüne serdim. Yani size katılıyorum.
4. a maddede "gözyaşının adım adım" yürümesinin devamında alt mısradaki, "gördüğümde" fiili bir hareketi karşılar diye düşünmenizi isterdim lakin sizin bakış açınızda harükülade. bu madde yüzde 50 katıldım yüzde 50 katılmadım.
4 b: zaten burada; (Söke söke yıldızları göğünden : 15) direk puan kırdım. yani size katılıyorum. lakin -ler eki konusunda "bütün yüklerden" fazla bir zorlama, çünkü bütün kelimesi de ekstra bir çoğulluk barındırıyor"kesip köklerden" i de gereksiz bir çoğullama olarak gördüm, kök genelde
birlik ve teklik çağrıştırır bu konuda, çoğullamaya olmazdı, bahsettiğiniz şekilde de yazmıştım lakin içime sinmemişti. bu kıta da -ğ- sesi tüm kaideyi bozuyor sonuçta. ve sonuçta bu kıtadaki pürüzde hemfikiriz.
4c: zaten şiirde bir isyan hakim, o yüzden genel kabulün dışındaki bir ifadeyi tercih ettim, inanç üstü olsun dedim. tersi olsun. madem dünya ve alem herşeyde bir zulüm ve haksızlık var vb vs. bu konuda eleştirinize katılamam.
4d: Dünyevi demeden yeme içmeden: 15
Ölüme yaşama erip kaçmadan:15 zaten bu kıtada ilk iki mısralardan direk 10 ar puan kırdım size ilk iki mısra konusunda katılıyorum. hem sizin bahsettiğini , ölüm yaşam sarmalında hem de şiirin son kıta girizgahının şiiri taşımadığı hususunda hem fikiriz. Bahse konu "ebedinden" kelimesini ilgili kıtada ses bakımından bir kusur saydım, anlam bakımından değil,

şöyle ki; geleceğimizden tanrıyı alarak, ezelinden tanrıyı bularak gibi çok ve çok imkansız ve isyanın zirvesinde bir anlam vermek istedim..

muhacir hocam, ilgin ve detaylı incelemen için çok teşekkür ederim, siz beni sevindirdiniz, en sevdiğiniz ve sevdikleriniz de sizi sevindirsin.
Çok sağ olun, eksik olmayın hocam.
Hürmetlerimle..