Maden Mehmet ve Halkevi

• 7 Ekim 2023 Cumartesi 01:52:13

MEHMET MADEN VE HALKEVİ (Halk Odası)
4. Bölüm

Girişimci, atılgan ve önsezisi güçlü olan Mehmet Maden Kaymakam Salih Tanyeri ile kurduğu dostluk sonucunda, devletin de yardımıyla, imece ile köye o zamana göre muhteşem bir yapı olan “Halkevi’ni” yaptırmış. İkinci Dünya Savaşı’nın verdiği yokluk ve yoksulluk yıllarında çevre köylerde eşine az rastlanan bir eseri yaptırabilmek her muhtarın becerebileceği bir iş değildir.

Atatürkçü düşünceyi yaymak, köy kalkınmasını öncü olmak amacıyla Halkevi’nde kültürel etkinliklerin yanında gençler için demircilik, tenekecilik, marangozluk gibi el sanatları kursları açtırmış, tipik bir köy enstitüsü eğitimi uygulamıştır. O dönemde bir ilkokul öğrencisi olan Himmet Kayan aşağıdaki şiiri Halkevi önünde toplu halde, yüksek sesle okuduklarını anlatmıştır.

“Belirdi Dedesil’in imanı, azmi
Kuruldu burada bir Halkevi yuvası
İşsizlikten, uzveltten bunalan atsın yası
Toplanma ve kaynaşma yeridir Halk odası
Cumhuriyet devrinin hür fikirli, çalışkan, yılmaz Türk çocuklarıyız.”

Bu Halkevi binasını çok iyi anımsıyorum. Çocukluğumda burada köy kızları için bir biçki-dikiş kursu açılmıştı. (1963) Bu kursu başarı ile bitiren ablam bu tarihten sonra kasabanın kadın terzisi olmuş, ekmeğini buradan çıkarmıştı.
1930 yapısı ilkokulumuz yetersiz gelince birinci sınıflar iki şube olmuştu. (1960) Yukarı, Madenler ve Köyiçi mahallerinin öğrencileri için halkevinde bir sınıf açılmıştı. Öğretmenimiz “İman” takma adlı Ramazan Güner’di. Bu dershane Halkevi yıkılıncaya kadar devam etmiştir.

Dedesil Köyü 2 Haziran 1968 yerel seçimler sonucu belediye olmuş Dedebağı adını almıştır. Halkevi, bir süre belediye binası olarak da kullanılmıştı. Bir bölümü de postane olarak ayrılmıştı. Yeni belediye binası yapılınca bu tarihi bina yıkılmıştır.

1930’da yapılan ve örneği çok az olan ilkokulumuz ve görkemli yapısıyla Halkevimiz yıkılmasaydı ne olurdu! Bugün bile onlara benzer eserlerin korunduğu yerler vardır.(Örnek Denizli Gazi İlkokulu, Acıpayam Cumhuriyet İlkokulu) Bizler yeniyi yapmayı, eskiyi yıkmak olarak anlıyoruz ve bu bizi köklerimizden koparıyor...

Bizim köyde hırsızlık olayları çok olurmuş. Mehmet Maden bu hırsızlık olayları yok etmenin çarelerini aramış.
O günlere kadar askere alınan gençlerimiz topçu, piyade, süvari olurmuş. Köy gençlerinin jandarma olarak askere alınması onun zamanında başlanmış. Çayda çok iyi yüzen Ramazan Gürcan’ın denizci olması da belki Mehmet Maden’in etkisi vardır.
Ramazan Amca o tarihten sonra “Bahriyeli” ismiyle çağrılmış. Tek denizci askerimiz olmuş...
(Yazımız devam edecek.)