Ateş Bandosu

• 15 Eylül 2023 Cuma 17:54:10

“Ateş Bandosu” Mustafa Celep
İlk Şiir Kitabı Üzerine Derkenar

“Ateş Bandosu” Şair Mustafa Celep’in ilk şiir kitabı. Ebabil Yayınları etiketiyle, 2007 yılında okurlarıyla buluşturulmuş. Yirmi şiirin yer aldığı kitap altmış iki sayfa hacmindedir. Şairin hayatının ilk yirmi sekiz yılını kapsayan şiirlerden oluşmaktadır. “Sakındım Bir Ömür Ben Şehirli Olmaktan”, “Şu Okunan Ezanın Hatrına”, “Ayağa Kalkarak Ortadoğu”, “Sana Susmanın Silah Olduğunu Öğreteceğim”, “Çekiç Sesi, Uçuk Beniz, Demirden Sağnaklar”, “Ben O Hançerden Konuşmaya Geldim” belli başlı şiir isimleridir. Şiir isimleri bir nevi okura fikir vermektedir. Bu şiirlerde olduğu gibi şiir isimlerinin uzunluğu dikkat çekmektedir. Ek olarak şair, kitabını anne ve babasına atfetmiştir.

Şairlerin ilk kitapları hep dikkatimi celp etmiştir. Çünkü ilk kitaplar daha çok öznellik taşımaktadır. İlk kitaplar kurguya ve tadilata daha az uğramaktadırlar. Daha samimidirler. Genelde insan, özel de şair daha çok kendi dünyasında mürekkeptir. Daha çok şairler ilk eserlerini acemi bulmaktadırlar. Hatta ilk kitaplarını fellik fellik saklayanlar vardır. Pek ortalarda görünmesini istemezler. Ama yine de her türlü olumsuz bakışlara rağmen ilk kitapların heyecanı, samimiyeti bambaşkadır. Sonuçta şairler ilk kitaplarıyla beraber daha önem kazanırlar ve bu şekilde tevarüs ederler.

Şiirlerde en çok dikkatimi çeken şey, aşk olgusuyla beraber şiirlerin sesinin yüksekliğidir. Yer yer vaveyla ve haykırış boyutlarında bir ses yüksekliğidir bu. Bu ses, rindane bir tavırla beraber yol almaktadır. Şair, içindeki sesi şiirleriyle pekiştirmektedir böylelikle. Bu aşk ve ses, lirizm ve insanî iletilerle de yol almaktadır. Şiirlerde yapı olarak, ses tekrarlarından (aliterasyon) bolca faydalanıldığını görmekteyiz. Okuru yer yer soluklandıran bu tekrar dizeleri ki şiirlerin omurgasını oluşturmaktadır. Daha çok şiirlerde yüksek sesle beraber akıcılık ve ritim kendisini hissettirmektedir. Başka bir ifadeyle tekrar dizeleri temeline oturtulmuş şiirler desek de yeridir. “…Ben buradayım siz gidin ben gelmiyorum/ Siz gidin ben boynumu bükmüyorum/ Secdelerdir beni serinleten bu solgun odalarda –otel odalarında-/ Ben buradayım konuşmak/ Ben buradayım savaşmak/ Ben buradayım ışık ışık ışık…” (sayfa 13)

Arkaik kimi kelimeler şiirlerde dikkat çekmektedir. “Müntekim, müsekkin, mücehhez, zinhar, münadi, hırpani, sağrı, tecimen, mükedder, meşdut, şetaret, birsam, bezzah, argaç, derişik, bîilaç” gibi kimi kelimeleri örnek olarak verebilirim. Bu sözcüklerle şair, dağarcığında istiflediği yeni seslere ve yeni söyleyişlere yol vermektedir. Şiirlerde, İsmet Özel, Zarifoğlu ve Rimbaud’un izlerini de görmekteyiz. İsmet Özel ile mektuplaşmalarını ve bu bağlamda kendi gelgitlerini şiirleştirmiştir. Bunlarla beraber şairin mekân edindiği yerler de olan Sakarya, İstanbul, Ankara isimleriyle de karşılaşmaktayız. Başka bir şiirinde de “Benim Boşnak yüzüm” ibaresi yer almaktadır mesela.

Şiirlerde bir durum tespiti, bir dua hali, bir gelgitler içeren aşk hali kendisini hissettirmektedir. Şiirlerde otuz yer de “kadın” ifadesi, on sekiz kez de “kız” ifadesi geçmektedir. Sayarken gözümden kaçmış olanları da olabilir. Bunlarla beraber, “kadınım”, “bay” gibi isimlendirmelerde bulunmaktadır. “…Bu kızlar bu kızlarda var savruluşum/ Bu parça parça bölük pörçük benliğim bu çoraklığım/ Bu dinç yüzlü çocuklarda coştuğum bir sestir bu/ Bu koca koca şehirler ortasında sıkılganlığım” (sayfa 10) “Kadınlar ve kızlar” ifadesinin şiirlerde çokta yer aldığını söylemiştik. Bunların bir kısmı şu şekildedir. “Zincirli kadınlar”, “şehvetle tepinen kadınlar”, “toprak esen neşeli kadınlar”, “uzun saçlı müntehir kızlar”, “gümrah sesli kızlar” şeklinde bir kısmını sıralayabilirim. Dua ve temenni ile başlayan şiirler, yine güzel bir dua ve temenni şiiriyle nihayetlenmektedir. “…Acılar parçalanmış bir beden değil hayır anımsamıyor da/ Teşekkürler Tanrım hayat güzel yâri yârânı yaşamaya geldim…” (sayfa 61)

Şiirlerde “aşk” önemli bir yer tutmaktadır demiştik. Bu sadece karşı cinse duyulan bir iştiyak hali değildir tabi ki. Aşkla hasbıhal ve çaba şeklinde yol alınmaktadır. Öyle ki aşk, kolu kırılıp yen’in içinde kaldığı bir sosyalite hali değil midir? Her aşk mücadeleyi ve hatta savaşı da beraberinde taşımaz mı? Aşk ne kadar gürültü yapmış olsa da devamında sükûneti barındırmaktadır. Gençliğe, ergenliğe vurguyla beraber, daha çok sorgulamaları da içerisinde taşımaktadır. Şairin ifadesiyle “Ömerce” taşınması gereken bir ruh halidir bu. Bu durumu “Hz. Ömerli günler” olarak isimlendirmiştir şair. Belki de tasavvuftaki ilahi aşkın sapağında, talisinde bir ara yol olmasıdır. Şairin dediği gibi “Hayat aşkla kaimdir her şey her şey zatıyla” (sayfa 20) Bu aşk olgusuyla beraber şair, sorgulamalarda da bulunmaktadır çokça. “…Yüreğine ellediğimiz dünya bize pıtrak/ yüreğine ellediğimiz dünya bize serhaddir” (sayfa 31) başka bir şiirinde dünyayı şu şekilde betimler: “…Palazlanmış türkülerle ağır bir içkidir yaşamak/ Devingen bir gövdenin morluğu mudur taş beşikler gibi karşımda/ Dünyanın gelip de kemiğe dayanması nedir” (sayfa 49) Şair, bir yerde sarih olmayan kimi yaşadıklarını, kırgınlıklarını, aşkını, gelgitlerini ve bakış açılarını şiirlere nakşetmektedir. Mesela bir şiirinde Ortadoğu’daki yaşanan sıkıntılara karşı Amerika’nın kanlı güller gibi bakışından bahsetmektedir. Başka bir şiirinde “…Bir ayetle çınlayan kalbim çoğalmaktadır” (sayfa 47) mısraında olduğu gibi inanç temelli bir bakışı da taşımaktadır.

Şair yaralı insandır. Ayağına hiç taş değmeyen şair yok gibidir. Derin yaralanmışlıklar dipte çırpınmayı getirmektedir. Şair, sözü eşeleyerek avuçlar dolusu içlenendir. Şair, şiirin gücü ve iştiyakıyla hayata, aşka, inanca, itirazlarına, bizi biz yapan değerlere göndermelerde bulunur böylelikle. Velhasıl şiiri şiir yapan noktalar yakalanmış ve şiirin tadına, kıvamına ulaşılmış güzel şiirler bunlar. Şairin istiflediği yeni sözlerden müteşekkil güzel şiirler okudum. Son olarak sözü yine şaire bırakalım ve sesli bir şiir bölümüyle yazımızı nihayetlendirelim. “…Kin tutarak değil ama intikam alarak/ Etini ötele dişiliğini ötele özünü al katıştır kalbime/ Mutfaktan kilerden lokantalardan/ yüzümü getir bırak hançere” (sayfa 34) Okunmasını tavsiye ederim. İyi okumalar.

İlkay Coşkun
15.09.2023

Kardelen Dergisi
Sayı 118, Güz 2023