Cenab-ı Hak Hz. Âdem ve Hz. Havva’yı yaratıp cennete yerleştirmiş, onlara sayısız nimetler sunmuştu. Bol bol bütün nimetlerinden istifade etmelerini, ancak sınav gayesiyle bir ağacın meyvesini yemelerini yasakladığını söylemişti. Yediklerinde zalimlerden olacaklarını da kendilerine bildirmişti. Buna rağmen şeytanın telkinlerine mağlup düşüp, yasaklanmış meyveden yemişlerdi. (Bakara,35-36)


Allah-u Teâlâ onları daha önce böyle bir duruma düşmekten uyardığı halde böyle bir hata yapıp, cennetten çıkarılmayı hak etmişlerdi.


Bağışlayanların en yücesi olan Cenab-ı Allah, hatasını anlayıp çıkış yolu arayan Hz. Âdem’e ilham etmiş, nasıl tövbe edeceğini bildirmiş, o da tövbe etmiştir. (Bakara,37)


Bunun üzerine yeryüzünde Hz. Âdem (a.s.) Hindistan’ın Seylan adasına, Hz. Havva da Cidde’ye indirilmiştir. Bir müddet ayrı yaşadıktan sonra tekrar bir araya gelme noktasında dualarını Cenab-ı Hak kabul etmiş ve ikisini Mekke civarında Arafat bölgesinde buluşturmuştur.


Hz. Âdem’in (a.s.) cennetten çıkarılmasının hikmet yönü düşünüldüğünde aslında ne kadar isabetli olduğu anlaşılmaktadır. Çünkü cennette kalsaydı, melekler gibi makamı sabit kalırdı. Kendisine verilen kabiliyetler gelişmezdi. Cenab-ı Hak hâşâ boş iş yapmaz. Eşyanın hakikatlerinin talim ettirilmesi, üstün meziyetlerle donatılması, halife unvanının verilmesi hep Hz. Âdem’in bir yerlere hazırlandığının işaretidir.


Bu maksatla dünyayı şereflendirecek kendisi ve neslinden gelenler halifeliğin, insanlığın, kendine verilen nimet ve kabiliyetlerin hakkını muhafaza edip yerinde kullanıp, kullanmama noktasında sınava tabi tutulacaklar ve gerçek halifeler cennet ile müjdelenecek, aksi davrananlar ise cehennem ile cezalandırılacaklardır.


Hak edenin hak ettiği yere gitmesi için dünyada böyle bir imtihanın yapılması ve Hz. Âdem ve Hz. Havva’nın dünyaya teşrifleri hak ve adalettir. Yoksa kötü ruhlu insan görünümlü canavarlarla, melekler kadar saf ve temiz Salih kullar cennette birlikte yan yana olurlardı. Bu da Allah’ın adaletine uygun düşmezdi.




Ahmet TULGANER