Köyüne Dönen Profesör

• 2 Mayıs 2023 Salı 18:59:42

Bayrama gelemeyen büyük oğlum iş yerinden izin almış ve yanımıza Etzurum’ a gelmişti.İşe gireli bir yıla yakın olmuş aday memur olduğu için ancak izin alabilmişti.Gelirken bizlere hediyeler almıştı.Kitap okumayı sevdiğim için gelirken üç adet birbirinden güzel kitap getirmiş: Farabi’nin "Mutluluğun kazanılması", Edip Ahmet Yükneki’ nin " Atabetül Hakayık" ve Grigory Petrov’un "İdealist Öğretnen" isimli kitaplarıydı.Mesleğim gereği bu kitapla başladım okuma işine.
Iyi ki de başlamışım.
Kitabın ismi de ilk sayfaları da beni çok etkiledi. Rusya’nın en önemli Matematik Profesörünün bütün kariyerini bırakıp köy ilkokuluna öğretmen olarak gelmesi ve yaşadıklarının içinde olduğu inanılmaz hikayesi çok etkileyiciydi.

Hikayenin kısaca özeti şöyle;

1880’li yılların başında Moskova Üniversitesi’ nin profesörleri, öğrencileri ve Moskova’nın ileri gelenleri çok şaşılacak bir olay karşısında kaldılar. Moskova Üniversitesi’nin genç matematik profesörü Raçinski üniversitedeki kürsüsünden çekilmiş ve doğup büyüdüğü Tatevo köyüne öğretmen olarak atanması için Eğitim Bakanlığı’na bir dilekçe vermişti. Geniş ve derin bir bilgiye sahip olan genç profesör matematik alanında yeni teoriler ortaya atmış, birçok kitap yazmış, kitapları Fransızca, Almanca ve İngilizce’ye tercüme edilmişti. Moskovalı Bilginler “Bu profesör aklını kaçırmış” diyorlardı… “Orta öğrenimini bitirmiş olan her genç senin köyüne öğretmen olarak gidebilir fakat Moskova Üniversitesi senin gibi bir bilgini bir daha bulamaz.

Profesör Raçinski bütün bunlara cevap olarak onların yanıldığını söylüyordu. Profesöre göre çocuklar okullarda papağan gibi ezberleyerek öğreniyor, milletin ruhunda gizli kalmış kabiliyetler uyanmıyor, milyonlarca halk eğitimin nimetlerinden yoksun yaşıyordu...

Raçinski kendi köyüne öğretmen olarak gittikten sonra hiç kimseden yardım görmedi. Üstelik pek çok engelle de karşılaştı... Çiftlik sahipleri “Raçinski bizim köylülerimiz tembeldir okumayı ne yapsınlar, milletin okumak filan istediği yok” diyorlardı o tüm bu söylenenlere kısaca şu cevabı veriyordu: “Biz her nasılsa çok iyi bir öğrenim gördük, bu öğrenim sayesinde bir takım haklar kazandık, büyük mevkilere yüksek memuriyetlere geçtik, fakat ondan sonra ne yaptık? Ne yapacağız? Uyuduk ve uyuttuk.”

Bunlara rağmen Raçinski çok başarılı öğrenciler yetiştirdi. Öyle ki onun yetiştirdiği öğrenciler üniversitelerde anılmaya başladı. Bu arada önceleri onun muhalifi olan meslektaşları Raçinski’nin büyüklüğünü anladılar ve ona hakkını teslim ettiler.

Raçinski bu ıssız köyde yıllarca çalıştı. Öğrencilere şöyle diyordu: “Burada siz benim yardımcılarım olacaksınız. Ben sizinle birlikte bu köyde temiz ve medeni bir hayatın temellerini kuracağım..."

Kurdu da kendi elleriyle yaptığı okulda çevre köylerden topladığı öğrenciler de dahil yüzlerce öğrenci yetiştirdi.Ona göre derinlerde onlarca maden vardı ve o madenler işlenmeyi bekliyordu.Evet zor bir süreçti ama denemeye değerdi.

Bu madenlerden biri Bogdanov Belsky’di.
Rusya’nın hatta dünyanın en iyi ressamlarından biri olmuştu. Bu ve bunun gibi onlarca öğrenci yetiştirdi.

Raçinski’nin yaşamı G. Petrov tarafından “İdealist Öğretmen” adıyla kitaba çevrildi. Bu kitap 1940 lı yıllarda öğretmen okullarında, köy enstitülerinde, eğitim enstitülerinde, kız ve erkek teknik öğretmen okullarında okutulan başucu eserlerden biri haline geldi. Nice idealist öğretmenin yetişmesine katkı sundu.

Selim Adım