Çedu Kimdir?

• 27 Nisan 2023 Perşembe 09:59:56

Gerçeğin kurguyla karıştığı bir Mussolini fıkrası

İtalyan faşist lider Mussolini 1940’lı yıllarda Roma’da çok büyük bir miting yapmış. Halktan geciken birisi sonradan gelerek, uğultulu tezahüratlarla inleyen meydandaki insanların arasına karışmış. Yapılan tezahürattan dolayı konuşmaya bir türlü başlayamayan yüksekçe bir yerdeki Mussolini’ye bakarken hep bir ağızdan atılan sloganlar dikkatini çekmiş. Yüzbinlerce kişi aynı anda heceleyerek Çe-Duuuuu! , Çe-Duuuu! diye aralıksız bağırıyorlarmış. Bir türlü çözememiş. Yanındaki bir kişinin kulağına eğilerek sesini zorlukla duyurarak sormuş. "Söylediğiniz kelimeden hiçbir şey anlamıyorum. Ne demek bu Çedu? Niye böyle bağırıyorsunuz?" Sorduğu kişi şaşkınlıkla yüzüne bakmış, cevap vermek için ağzını açmış. (Vereceği cevap bellidir: "Duçe! diyoruz". Mussolini’ye verilen ünvanı bilmiyor musun? Muhtemelen diyebileceği tek şey budur.) Ama sesi dikkatle dinleyince adamın haklı olduğunu düşünüp yanlış söylendiğine kanaat getirerek cevap vermek yerine o da yanındaki başka birine dönmüş ve aynı soruyu sormuş: "Neden Çe-Duuuuu! diye bağırıyoruz?" Böylece bu söz kulaktan kulağa yayılmış. Aslında ard arda sürekli tekrarlanan seslerle ilgili algı hatasıdır tüm mesele. Adam sözcüğü Çe hecesinden yakaladığı için Çe-duuuu diye duyuyormuş. Ondan sonra duyanların tamamı da dikkatlerini verince aynı şekilde algılamaya başlamışlar hep.

Gerçek: Muhalifler "lider" manasındaki Duçe sözcüğünü alaya almak için gerçekten Çedu demişlerdir. (Sözcükler İtalyanca’da "C" harfi ile Duce ve Cedu olarak yazılır. Cedu bu dilde herhangi bir anlama sahip değildir. Ancak çok ilginç bir biçimde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin kısaltmasının İtalyanca karşılığı olmuştur sonradan.)

Kişisel Açıklama: Bu fıkrayı öğrendiğim kişi dışında en azından internette kendim hiçbir yerde bulamadım. Cedu olarak dalga geçildiği bazı kaynaklarda yazılıdır fakat nedenini yukarıdaki fıkra ile açıklayan herhangi bir kaynağa rastlamadım.