"Mut" Sözcüğü Kapı Gibi Türkçe'dir!

• 16 Şubat 2023 Perşembe 15:23:57

Mutlu kelimesindeki -lu eki tamam, Türkçe bağlılık ve bulundurma bildiriyor da, kökteki "Mut" nedir? diye yanıtlanamayan bir soru var. Hele de Türkçe kelimeler "M" ile başlamaz diye dilimizin dışına itilmeye çalışılmış. O kadar ki İngilizce "Mood" (ruh hali) ile ilişkilendiren olmuş, başka yanıt bulamayanlar da en mantıklı çözüm bu sanmışlar.

Benim yaptığım izahat ise şöyledir ve ilktir. Daha önce bu bağlantıları kuran olmamıştır.

Türkçe’de zaman zaman görüldüğü üzere baştaki sesli harfin düşmesini dikkate almak, sonuca daha mantıklı bir biçimde ulaşmayı sağlayacaktır. Bu çerçevede ele alındığında Umut > Mut dönüşümündeki umutlu (beklentisi yüksek olan) manasında anlam kayması ile ortaya çıktığı söylenebilir. Ural-Altay dilbirliğinde “Amu” kökü ise yine huzur ve rahatlık, sakinlik, teselli bildirir. Buradan türeyen olası bir “Amut” (rahatlık, memnuniyet) kelimesinden “A” harfinin düşmesi ise yine diğer bir ihtimaldir. Bu bağlamda Mut ve Mun kavramları tezat oluşturur.

İngilizce’de ortaya çıkan "Mood" sözcüğünün ise Türklere komşu eski Hint kavimlerindeki kullanılış biçimi, o dönemki anlamı ve Türkçe’ye geçişindeki dönüşüme dair bilgi yoktur. Dolayısıyla tutarlı gibi görünen bu açıklama oldukça zorlamadır.

Aktarma Sözlüğü - Deniz Karakurt, Sayfa: 668, Dipnot: 3666