İTTİFAKLAR SORUNU

• 25 Aralık 2022 Pazar 01:20:39

İTTİFAKLAR SORUNU

İttifaklar sorunu Türkiye’nin gündeminde tartışma konusu olmaya devam ediyor.Cumhur İttifakı kendi çıkarlarına uygun ’’oyunun kurallarını değiştirme’’ anlayışıyla hareket ediyor. AKP ve MHP’nin hazırladığı seçim yasası değişikliği en çok tartışılan madde, ittifak partilerinin seçim çevresinde aldığı oy oranında milletvekili çıkarmasını öngören değişiklik oldu.

Son yapılan seçim yasası düzenlemesi için "ittifaklara suikast" olarak yapılan yorumlarda muhalefet partileri, düzenlemenin aralarında "çatlağa yol açmayacağı" görüşünde.şimdiye kadar altılı masada yer alan muhalifler içinde böyle bir çatlağa izin vermedikleri yetkililer tarafından açıklandı.

İktidar cephesine göre ise küçük partilerin aleyhine sonuç doğuracağı belirtilen yeni düzenleme her partiye, "kalelerinde milletvekili çıkarma" yolunu açıyor ve "büyük partiye sırtını dayayarak milletvekili çıkarma" yolunu kapatıyor. Burada hedeflenen ayni şekilde muhalif partiler arasındaki ittifakı bozmak, kendi başlarına seçime girmelerini sağlamak olarak düşünülüyor.

Millet İttifakı’nın başını çeken CHP’de yeni düzenleme "ittifaklara suikast" olarak değerlendiriliyor ve küçük partileri etkisizleştirme çabası olarak yorumlanıyor.

CHP Genel Başkan yardımcısı Torun, ’muhalefetin bu sorunu aşacak çözümler üreteceğine, farklı ittifak senaryolarının gündeme gelebileceğine’ dikkat çekiyor.

İYİ Parti Grup Başkanı Tatlıoğlu ise,’Kendi tabanlarına oynamak istiyorlar. Birlikte küçülüyorlar ve Millet İttifakı gibi ayrı ayrı hareket edebilen partilermiş gibi bir seçim işbirliğine dönüştürmek istiyorlar. Çünkü, parti devleti haline gelmiş bir siyasal iktidarın, başta İstanbul olmak üzere büyükşehirleri kaybetmesi nedeniyle, kurgularının toplumsal karşılığının olmadığını gördüler.’

Gelecek Partisi Genel Başkan Yardımcısı Nedim Yamalı, 2018’den bu yana hem AKP hem de MHP oylarında büyük oranda erime olduğu için bu düzenlemenin getirildiğini savunuyor.

’Çözümler üretilir. Ama seçim sistemiyle oynayanların kendi getirdikleri seçim sistemi nedeniyle Meclis dışında kaldığı çok örnek var.’ şeklinde değerlediriyor.

DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı Mustafa Yeneroğlu.Bugün ülkenin en önemli gündemi, cumhurbaşkanlığı seçiminin kazanılması. Çünkü orada anayasal düzeni dikkate almayan, hukukun üstünde konumlandırılan bir cumhurbaşkanı var. Türkiye’nin öncelikle bunu aşması, hukuk devleti ve demokrasiye dönmesi gerekiyor. Bunun ötesinde, seçim sistemi ne olursa olsun, muhalefet seçimi kazanacak. Cumhurbaşkanı seçilmek için yüzde 50+1 gerekiyordu, şimdi de öyle’ şeklinde değerlendiriyor.

Saadet Partisi Genel Başkan Yardımcısı Bülent Kaya, ’Bizim parti olarak iki hedefimiz var. Birincisi ülkenin yeni iktidarını tayin etmek, ikincisi nitelikli bir şekilde Meclis’te temsil edilmek. İkincisi, altılı masanın dağılması gibi bir şey olmaz. Çünkü altılı masa milletin talebi ve bu talep hala diri ve canlıyken masanın dağılması söz konusu olmaz. Bizim sistemi değiştirmemiz, daha demokratik, hukuk devletine yaraşır bir sistemi inşa etmemiz lazım.’

Üçüncü ittifak" görüşmelerini yürüten HDP’nin Grup Başkanvekili Saruhan Oluç ise iktidarın ’kendi devamlılığını sağlamak için" seçim yasasıyla oynadığını söylüyor.
İktidardan zaten böyle bir hamle beklediklerini belirten Oluç, iktidarın ’politik bir hamle’ yaptığını, muhalefetin de benzer bir tutum sergilemesi gerektiğini belirtiyor:

’İttifak yapmanın parlamento seçimleri için matematiksel bir anlamı kalmadı. Bundan sonra ittifak yapmanın anlamı tamamen politik hedeflerle ilgili olacak. Bu sisteme göre düşük oy alan partilerin de ittifak içinde milletvekili çıkarmaları kolay değil, dolayısıyla başka formüller düşünülebilir, başka partinin listelerinden girmek gibi. Aslında ittifakların içinde bu tür tartışmaların olması hedeflendi.

Muhalefet, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ni değiştirmek, güçlü bir demokrasiyi inşa etmeyi düşünüyorsa, politik anlamı olan ittifaklar inşa etmeli. İktidar ortakları politik bir hamle yaptılar aynı zamanda. Muhalefetin de bu durumu değerlendirip politik hamleler yapması lazım’ şeklinde görüşlerini ifade ediyor.

Tüm bu gelişmelere karşın şunlar söylenebilir;

1 - AKP- MHP iktidarı erken yada zamanında yapılacak seçimlerde Seçim Yasasında yapılan değişikliklerle muhalefet içinde ’’ittifaklara suikast’’ veya ’’çatlağa yol açma’’yı hedefliyor şeklinde ifade edilebilir.

2 - Altılı masa içinde yer alan muhalif liderler, yaptıkları buluşma toplantılarında iktidarın hedeflediği planları boşa çıkardığı şeklinde yorumlanabilir.

3 - CHP’nin ittifaklar konusunda sadece sağ partileri yanına alması belki izlenen strateji gereği olarak değerlendirilebilir.

4 - Altılı masa seçim takviminin açıklanmasını ve kendi cumhurbaşkanı adaylarını açıkladıktan sonra kendi cumhurbaşkanı adaylarına sol partilerle ittifak kurma yetkisi verileceği şeklinde düşünülebilir.

5 - HDP’ nin kurmuş olduğu ’’demokratik ittifak’’ seçimlerde belirleyici bir rol oynayacağı, anahtar ittifak şeklinde değerlendirilmesi gerçekliğe uygun bir durum olacağı şeklinde düşünülmesinin doğru olacağını düşünüyorum…

Muzaffer KALABA